نقاط ضعف و قوت فرزندتان را شناسايي كنيد.
پيش از شروع هر كاري، رفتار فرزندتان را با ديگران زيرنظر بگيريد و نقاط ضعف و قوت او را ارزيابي كنيد و ببينيد آيا براي ارتباط برقرار كردن با ديگران تمايل دارد؟ آيا به كمك و همدردي با دوستان خود علاقه‌اي دارد؟ چه تعداد دوست دارد؟
علايم هشداردهنده‌اي كه مي‌توانيد در فرزندتان مشاهده كنيد، بدين صورت است: تعداد دوستانش كم باشد، نوبت را رعايت نكند، خود را دست كم بگيرد، اسباب‌بازي‌هايش را به ديگران ندهد، در موقع گفت‌وگو با ديگران يا خيلي به آن‌ها نزديك شود يا خيلي دور بايستد و فاصله مناسب را رعايت نكند، زور بگويد و فقط بخواهد حرف خود را به كرسي بنشاند، با لحني خشن و تند صحبت كند، مرتب ايراد بگيرد، صحبت ديگران را قطع كند و خود شروع به حرف زدن كند، با دوستان خود كنار نيايد، قدرت برقراري ارتباط چشمي را نداشته باشد و در نهايت پيش از اتمام كامل بازي، آن را ترك كند و سراغ كار ديگري برود.
چگونه دوست‌يابي را به فرزندتان آموزش دهيد.
والدين بايد به فرزندان خود مهارت‌هاي اجتماعي را آموزش بدهند و اين فرصت را براي آن‌ها فراهم كنند تا خود با سعي و خطا بتوانند با ديگران ارتباط برقرار كنند. بر طبق نظر روان‌شناسان، كودكان از همان سنين كودكي مي‌توانند مهارت‌هاي اجتماعي را از والدين خود فرا بگيرند.
بهتر است والدين ابتدا روي نقاط ضعف كودكشان متمركز شوند و يكي يكي روي آن‌ها كار كنند. پدر و مادر مي‌توانند هر يك به تنهايي روي تك تك اين مشكلات با فرزندشان كار كنند و خود الگوي مناسبي براي او باشند و به او توضيح دهند كه در زندگي رفتار خوب و مناسب داشتن چقدر اهميت دارد و سپس از او بخواهند به تدريج رفتار و منش خود را اصلاح كند و هر روز، اشتباهاتش از روز قبل كمتر شود. والدين نيز بايد فرصت‌هايي را فراهم كنند تا او بتواند مهارت‌هاي جديدي را كه آموزش ديده است، تمرين كند. البته بهتر است در ابتدا با كودكاني برخورد كند كه آن‌ها را نمي‌شناسد و يا حتي از او كوچك‌تر هستند. به اين ترتيب شما مي‌توانيد تمام عكس‌العمل‌هاي او را به خوبي ارزيابي كنيد و نتيجه كارتان را به وضوح ببينيد.
والدين مي‌توانند براي تقويت مهارت دوست‌يابي در كودكان خود به آن‌ها آموزش دهند كه چگونه سر صحبت را با ديگران باز كنند، اسباب‌بازي‌هايشان را به دوستان خود بدهند و با هم دوستانه بازي كنند. با اين عمل آن‌ها به تدريج اين توانايي را كسب مي‌كنند تا در هر جايي كه هستند دوستاني پيدا كنند كه هم از لحاظ فكري و هم از لحاظ نوع علايق با آن‌ها نزديك باشند. والدين بايد فرزندان خود را تشويق كنند تا به دوستانشان جملات مثبت و تحسين‌آميز بگويند. به عنوان مثال اگر كودكتان مشغول بازي است و دوستش نظر خوبي مي‌دهد و يا كار خوبي انجام مي‌دهد به او بگويد: "آفرين، عجب فكر خوبي." و يا "آفرين، خوب كاري كردي."
او را به داشتن رفتار خوب تشويق كنيد.
فرزندتان را تشويق كنيد به ديگران احترام بگذارند و از عباراتي مانند "لطفا" و "تشكر مي‌كنم" بيشتر استفاده كنند. رفتار خوب و مناسب داشتن باعث مي‌شود فرزندتان با ديگران راحت‌تر ارتباط برقرار كند، دوستان بيشتري داشته باشد و حتي در مدرسه و سر كار نيز موفق‌تر ظاهر شود. مديراني كه از بين تعداد زيادي داوطلب تنها قصد انتخاب چند نفر را داشته باشند، كساني را برمي‌گزينند كه روابط اجتماعي بهتر و مناسب‌تري داشته باشند.
شما خود سعي كنيد با احترام گذاشتن، رفتار خوب داشتن و به كار بردن عباراتي مانند "لطفا"، "ممنون" و "معذرت مي‌خواهم"، بهترين الگو براي فرزندتان باشيد. براي آن‌ها به طور واضح و شفاف توضيح دهيد برخورد خوب داشتن و احترام گذاشتن به ديگران چقدر در زندگي آن‌ها اهميت دارد. سعي كنيد هر هفته يك رفتار خوب را به آن‌ها آموزش دهيد و به تدريج رفتار نامناسب آن‌ها را تصحيح كنيد.
به آن‌ها آموزش دهيد چگونه با افراد بي‌ادب برخورد كنند.
همواره در زندگي افرادي وجود دارند كه قصد آزار و اذيت ديگران را دارند و دايم به اطرافيان خود زور مي‌گويند و قلدري مي‌كنند. اين حالت در بين كودكان نيز به وضوح مشاهده مي‌شود. آمار نشان داده است كه كودكان زيادي به همين علت دچار افت تحصيلي مي‌شوند و در بعضي موارد حتي باعث ترك تحصيل آن‌ها نيز خواهد شد.
هيچ پدر و مادري قادر نيست تمام مدت دنبال فرزند خود باشد و از او در مقابل اين‌گونه زورگويي‌ها محافظت كند، ولي مي‌تواند به او آموزش دهد چگونه با اين افراد برخورد كند. در اين‌جا به شما سه روش مهم را معرفي مي‌كنيم تا فرزندتان بهتر بتواند با دوستان زورگوي خود برخورد كند. اولين كاري كه فرزندتان مي‌تواند انجام دهد اين است كه در مقابل رفتار بد و نامناسب دوستانش خونسردي خود را حفظ كند و هيچ‌گونه عكس‌العملي از خود نشان ندهد. شخصي كه دعوا را شروع كرده و قصد اذيت فرزندتان را دارد، مطمئنا انتظار واكنش از جانب او را دارد. ولي هنگامي كه با خونسردي او مواجه مي‌شود، شرمنده مي‌شود.
دومين كاري كه فرزندتان مي‌تواند انجام دهد اين است كه خود را به بي‌اعتنايي بزند، از صحنه دور شود، لبخند بزند، طوري به طرف مقابل نشان دهد كه گويي هيچ اتفاقي رخ نداده است و او اصلا ناراحت نيست.
سومين روشي كه فرزندتان مي‌تواند در مقابل اين‌گونه افراد انجام دهد اين است كه به آن‌ها پاسخي دندان‌شكن بدهد. اين بدان معنا نيست كه مقابله به مثل كند و خود دچار بدرفتاري شود. بلكه مي‌تواند در مواقع مناسب از اين جملات استفاده كند: "از پيشنهادت ممنون"، "واقعا"، "منظورت اين است كه؟" بهترين پاسخي كه كودكتان مي‌تواند بدهد همين جملات است. بنابراين بهتر است بچه‌ها اين جملات را از قبل تمرين كنند تا با اعتماد به نفس و آرامش بيشتري آن‌ها را به كار ببرند و خيلي سريع از محيط دور شوند.
تقويت مهارت‌هاي اجتماعي در بين كودكان امري لازم و ضروري است. دوستان نقش به سزايي در بالا بردن اعتماد به نفس كودكان دارند. اگر مي‌خواهيد فرزندتان از لحاظ شخصيتي بهترين باشد، تنها كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه از همان ابتدا طرز برخورد صحيح با ديگران را به او بياموزيد.