زمانی که کودک متولد می شود پدران و مادران با مشکلات بسیار زیادی روبه رو می شوند. در دوران نوزادی باید نیمه های شب بیدار شوند وکارهای مربوط به او را انجام دهند، روزهای مدرسه رفتن هم چندان ساده نیست. گاهی اتفاق می افتد که کودک دچار ناراحتی می شود و اصلا دوست ندارد به مدرسه برود و این والدین هستند که باید از پس روزهایی که کودک دلش نمی خواهد به مدرسه برود بربیایند. با وجود همه ی این مشکلات شاید برخی از افراد تصور کنند که چرا دوران نوجوانی و زمانی که فرزند پا به سن بلوغ می گذارد . سخت تر از سایر دوره های زندگی اوست؟
این دوران از حساس ترین دوره های زندگی همه ی افراد به شمار می رود. چون فرزند شما، هم از نظر فیزیکی و هم از نظر روحی و اخلاقی دچار تغییرات بی شمار می شود. این مرحله برای اکثر خانواده ها قدری گیج کننده و مشکل آفرین است…
کله شق بودن
یکی از رایج ترین انوع درگیری هایی که در این سن به وجود می آید، مخالفت مکرر با پدر و مادر است. نوجوانان در این سن قدری سرکش می شوند و در هر مورد با والدین خود مخالفت می کنند. دلیل این امر تغییرات روانی و احساسی در وجود نوجوان ذکر شده است.
به هر حال نوجوانان هر کاری که انجام می دهند. تنها یک هدف را دنبال می کنند و آن هم رسیدن به استقلال است. به این منظور آنها سعی می کنند تا آنجایی که می توانند خودشان را از خانواده دور کنند. به ویژه بچه هایی که بیش از اندازه به خانواده وابسته هستند. تلاش بیشتری در این زمینه از خود نشان می دهند. آنها این امر را به واسطه ی نظرهایی مخالف با نظر والدین نشان می دهند و آن چنان که قبلا با پدر و مادر ارتباط برقرار می کردند، با آنها رابطه برقرار نمی کنند.
وظیفه ی پدر و مادر این است که ببینند تا چه حد به فرزند خود فضا می بخشند و به او اجازه می دهند که احساس استقلال پیدا کند
درک صحیح دوران بلوغ
اما سن بلوغ دقیقاً چه زمانی است؟ این سن در هر فرد متفاوت است. برخی از افراد خیلی سریع بالغ می شوند. عده یی دیرتر و بعضی ها هم بطور متعادل به این سن می رسند. به هر حال همه ی این دوره ها جزو موردهای طبیعی به شمار می روند.
اما به هر حال خانواده ها باید توان تشخیص تفاوت دوران کودکی و نوجوانی را داشته باشند. بیشتر افراد این تفاوت را از روی تغییرات فیزیکی متوجه می شوند رشد سینه ها، شروع عادت ماهیانه، رشد موهای شرمگاهی و صورت. از جمله مشهودترین علایم رسیدن به سن بلوغ قلمدا می شوند؛ اما نوجوانان بین سن ده تا چهارده سالگی و شاید کمی کمتر، در دوره ی بلوغ قرار می گیرند و تغییرات بی شمار دیگری را نیز تجربه می کنند. به مجموعه ی کل تغییرات جسمی و روحی «بلوغ» اطلاق می شود.
نکاتی برای تربیت بهتر فرزندان در دوران نوجوانی
اگر دنبال یک طرح کامل برای هدایت صحیح فرزندان خود در این دوران هستید، شیوه های تربیتی زیر را بکار بگیرید.
ـ آگاهی خود را افزایش دهید
در مورد نوجوانان کتاب های مختلف بخوانید، باید بطور دقیق بدانید که چگونه می توانید با غرور جوانی برخورد کنید. تغییر حالات نوجوان در این سن امری کاملا طبیعی است. باید آن قدر آگاهی داشته باشید که بتوانید حالت بعدی فرزند خود را پیش بینی کنید.
ـ خیلی زود در مورد سن بلوغ با او صحبت کنید
صحبت کردن در مورد عادت ماهیانه یا خواب های مرطوب کننده . زمانی که نوجوان آنها را به خودی خود تجربه می کند، به آن معناست که شما صحبت کردن در مورد این مسایل را قدری دیر شروع کرده اید. سؤال های ابتدایی نظیر تفاوت میان بدن زن و مرد و اینکه بچه ها چگونه به وجود می آیند را پاسخ دهید. اما باید دقت داشته باشید که اطلاعات اضافی را که نمی تواند هیچ کمکی به او کند در اختیار ش نگذارید فقط به سؤالات شان جواب دهید
ـ خودتان را جای او بگذارید
با فرزند در حال رشد خود اظهار همدردی کنید. به او بگوییدکه کاملاً طبیعی است که قدری مضطرب شود. به او بگویید که کاملا طبیعی است که یکی از دوستانش امسال به سن بلوغ برسدو دیگری یکی دو سال دیگر
ـ موضع خود را معین کنید
اگر نوجوان خواست موهایش را رنگ کند، ناخن هایش را لاک بزند یا لباس های مدل دار بپوشد، بیش از ممنوع کردن این موارد یک بار دیگر در مورد تقاضای او فکر کنید. نوجوانان هیچ ابایی از شوکه کردن شما ندارند، به همین دلیل برای جلوگیری از این امر بهتر است هر چندوقت یک بار به آنها اجازه بدهید تا یکی از کارهای مورد علاقه ی خودشان را انجام دهند. اعتراض را برای کارهایی بگذارید که واقعا مشکل آفرین هستند؛ مانند: مصرف تنباکو، مواد مخدر، الکل
ـ انتظارات خود را ثابت نگه دارید
نوجوانان معمولا از انتظاراتی که والدین از آنها دارند، دل خوشی ندارند؛ اما باید بدانند که پدر و مادر آنها را دوست دارند و برای شان اهمیت و ارز ش قایل هستند که یک چنین انتظاراتی از آنها دارند. زمانی که نمره ی خوبی در مدرسه گرفتند، ؟آنها را تشویق کنید . اگر به اصول خانه پایبند بوده اند و قوانین را رعایت کردند نیز از آنها تقدیر و تشکر کنید. اگر والدین انتظارات بجایی داشته باشند، نوجوانان هم آنها را رعایت خواهند کرد.
ـ با علایم خطر آشنا شوید
کمی تغییر و تحول در طی این دوران کاملا طبیعی است، اما مشکلات حاد و تغییرات مکرر در رفتار نوجوان می تواند حاکی از وجود یک مشکل بزرگ باشد. در صورت بروز علایم زیر می توانید با پزشک متخصص تماس بگیرید:
افزایش بیش از اندازه ی وزن
مشکلاتی پیرامون خواب
تغییرات سریع و شگرف در اخلاق و روحیات
تغییر در انتخاب دوست
فرار از مدرسه بطور مکرر
افت تحصیلی
صحبت کردن درباره ی خودکشی
مشاهده ی علایم استفاده از تنباکو، الکل، یا مواد مخدر
شکستن قوانین حاکم برجامعه
هر گونه رفتار عجیب دیگری که برای مدت زمانی بیش از شش ماه باقی بماند، جزو علایم مشکوک محسوب می شود. کمی تغییر کاملاً طبیعی است، اما تبدیل شاگرد اول به تنبل ترین شاگرد کلاس قدری مشکوک است.
ـ به تنهایی اواحترام بگذارید
برخی از والدین با این مورد به سختی کنار می آیند. آنها تصور می کنند هر کاری که فرزندشان انجام می دهد، به هر نحوی که شده به خودشان ارتباط پیدا می کند؛ اما برای اینکه به او کمک کنید تا بتواند پا به عرصه ی بزرگسالی بگذارد باید قدری به او تنهایی بدهید.
ـ آیا این دوران تمام شدنی است؟
همچنان که کودک در طی دوران بلوغ رشد می کند شما خودتان به راحتی متوجه افت و خیزهای این دوران خواهید شد. به مرور زمان صاحب فرزندی می شویدکه مستقل تر، منطقی تر و مسؤول تر است. بنابراین شعاری را که والدین موفق به فرزند خود می گویند به یاد داشته باشید: «با کمک هم وارد این دوران می شویم و با کمک هم از آن خارج می شویم.»