سارا دختر بچه دو ساله ای است که موی بچه ها را می کشد، علی پسر سه ساله ای است که وقتی دوستانش به اسباب بازی های او دست می زنند، گریه می کند. مریم دختر دو و نیم ساله ای است که برادرش را با هل دادن و کتک زدن از اسباب بازی های خود دور می کند. و...
این کودکان با وجود آن که تفاوت سنی دارند، در یک چیز مشترک هستند و آن استفاده از زور برای حل مشکلات است. والدین از خود می پرسند آیا استفاده از زور برای حل مشکلات درست است ؟ و پاسخی که بدان دست می یابند مقبت است زیرا بچه های کوچک هنوز راه حل های دیگر را نیاموخته اند. والدین با آموزش راه حل های دیگر می توانند رفتار آنها را تغییر دهند.
اگر فرزندتان احساس کند که شما از حقوق او دفاع خواهید کرد از دعوا کردن خودداری می کند. او باید به بی طرفی شما اعتقاد داشته باشد. گاهی اوقات کودکان احساس می کنند که از برادر یا خواهر بزرگتر خود ناتوان تر هستند، لذا به اذیت کردن آنها می پردازند. شما باید به فرزندان بزرگ تر کمک کنید تا متوجه شوند رفتارهای آزار دهنده برادر یا خواهر کوچک ترشان برای آسیب رساندن به آنها نبوده است.
کودکان به دلایل گوناگون به دعوا و زد و خورد مبادرت می کنند به طور مثال:
کودکی که هنوز حرف زدن را نیاموخته، ممکن است خواهر یا برادرش را صدا کند و در صورت نشنیدن پاسخ، موی او را بکشد ولی همین که حرف زدن را بیاموزد از چنین روشی استفاده نخواهد کرد. اگر با چنین مشکلی روبرو هستید درباره این رفتار فرزندتان به او تذکر دهید و از این که برادر و خواهر خود را کتک بزند، جلوگیری کنید. اما او را تنبیه نکنید زیرا در این صورت کشیدن مو را ترک کرده و روش کتک زدن را به کار خواهد برد.
بسیاری از والدین معتقدند که برخی از برنامه های تلویزیونی موجب بدآموزی کودکان می شود در چنین مواردی بهتر است به فرزند خود اجازه ندهید تا فیلم های خشونت آمیز ببینند و یا برای مدت کوتاهی اجازه ندهید تلویزیون تماشا کند. مادری می گوید: وقتی فرزندم برای چند روز از تماشای تلویزیون محروم شد، رفتار تهاجمی خود را ترک کرد. بنابراینف او باید برای تنبیه فرزندش از این روش استفاده کند.
کودک باید به اندازه کافی فرصت فعالیت های فیزیکی داشته باشد اگر هوا بارانی باشد می تواند طناب بزند یا نرمش کند. فعالیت فیزیکی در آرامش بخشیدن به کودکان تاثیری قابل ملاحضه دارد.
فعالیت بیش از حد نیز سبب خستگی کودکان می شود آنها به طور معمول در حالت خستگی دچار کم حوصلگی و بدرفتاری می شوند.
اکنون در ادامه این یادداشت به نکات کلیدی اشاره می کنیم که به هنگام برخورد و جنگ و دعوایی کودکان باید مورد توجه قرار گیرند:
1- اگر فرزند کوچک تر شما موجب آزارو اذیت فرزند بزرگ تر می شود، محل بازی آنها را از یکدیگر جدا کنید.
2- سرزنش کردن فرزند کوچک تر در زمانی که مقصر است و فرزند بزرگ تر را اذیت می کند، سبب می شود که فرزند بزرگ تر احساس کند شما قضاوتی عادلانه داشته اید. البته ممکن است فرزند کوچک تر گیج و مبهوت شود اما نگران نخواهد شد.
3- هنگامی که فرزند کوچک تر موجب اذیت و آزار فرزند بزرگ تر می شود، شما با فرزند بزرگ تر همدردی کنید و به او توضیح دهید که برادر یا خواهرش هنوز کودک است و او باید چیزهای زیادی به فرزند کوچک تر بیاموزد. فرزند کوچک تر را نیز در آغوش گرفته و ببوسید تا از عشق مادری محروم نشود.
4- فرزند بزرگ تر را برای تمام روز از فرزند کوچک تر جدا نکنید. اجازه دهید گاهی اوقات با هم بازی کنند و درگیری های جزئی آنها را نادیده بگیرید.
5- به فرزند بزرگ تر خود مسئولیت واگذار کنید تا بتواند با بدخلقی های فرزند کوچک تر برخوردی مسئولانه داشته باشد.
6- برای بررسی این که آیا تغییری در رفتار فرزندتان به وجود آمده است یا نه، از آموزگاران او پرس وجو کنید ممکن است شما تلاش کنید تا از بروز مشاجره و دعوا در خانه جلوگیری به عمل آورید اما در رفتار خشونت آمیز فرزندتان تغییری مشاهده نکنید. کودکان اغلب در خانه بیش از محیط بیرون دعوا می کنند، بنابراین ممکن است رفتار پرخاشگرانه آنها در محیط خارج از خانه تغییر کرده باشد اما هنوز این تغییر در محیط منزل نمایان نشده باشد. از طریق گفتگو با معلمان می توانید از انجام این تغییرات آگاه شوید.
7- اگر فرزندتان در یابد که شما بی طرف هستید و از حقوق وی دفاع می کنید ، او نیز بخشندگی و تحمل خود را افزایش می دهد و خشمگین نمی شود.
8- از فرزندان خود انتظار نداشته باشید که همه وسائل خود را در اختیار دیگران قرار دهند.
9- شما نباید در تمام دعواهای فرزند تان دخالت کنید، اگر از داوری دست بردارید، فرزندان شما هم چگونگی حل مشکلات خود را خواهند آموخت.
10- بعضی از کودکان برای برقراری ارتباط با والدین خود ناگزیر می شوند دعوا کنند. به جای داوری و قضاوت در این نوع دعواها، با فرزندان خود بازی کنید و با آنها ارتباط برقرار سازید.