در حال حاضر بیش از 360 میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند که این میزان در حال افزایش است. از سوی دیگر سن ابتلا به این بیماری نیز در حال کاهش است. در واقع دیابت نوع یک رشد بیش از 3 درصدی در میان کودکان پیش‌دبستانی داشته و این رشد رو به افزایش است. براساس تحقیقات جهانی سالانه بیش از 70 هزار نوجوان زیر 15 سال به دیابت مبتلا می‌شوند که به عبارتی 200 نوجوان در روز را شامل می‌شود بنابراین تخمین زده می‌شود 500 هزار کودک و نوجوان در محدوده سنی 14 سال در دنیا مبتلا به دیابت باشند.
متاسفانه در کشور خودمان آمار دقیقی از مبتلایان وجود ندارد اما آنچه مسلم است این روند رو به افزایش است زیرا تا پیش از این به ندرت کودک زیر 4 ساله مبتلا دیده می‌شد اما در حال حاضر حتی در نوزاد 15 روزه نیز این بیماری مشاهده شده است.
والدین باید توجه داشته باشند که علائم این بیماری را با بیماری‌های دیگر اشتباه نگیرند زیرا در این صورت روند تشخیص و درمان به تعویق می‌افتد بنابراین ممکن است کودک با علائم حادتری مانند کمای دیابتی مواجه شود. در این حالت کودک به حتم قند بالای 300 دارد. متاسفانه در کشور ما بیشتر دیابتی‌ها با این علائم مراجعه می‌کنند در حالی که در کشورهای اروپایی این اتفاق فقط در کتاب‌ها توضیح داده شده است و نمونه عینی برای آن وجود ندارد.
آنچه مسلم است اينكه دیابت در کودکان و نوجوانان با بزرگسالان متفاوت است و زمانی که والدین متوجه بیماری در فرزندشان می‌شوند، تغییراتی مثل کنترل روزانه و تزریق روزانه در زندگی‌شان اتفاق می‌افتد اما باید حمایت روانی و اجتماعی از آنان انجام شود تا دچار مشکل نشوند.
دیابت نوع یک که معمولا بیشتر کودکان و نوجوانان به آن مبتلا می‌شوند، در شروع علامت بارزی ندارد و والدین زمانی متوجه ابتلای فرزندشان به دیابت می‌شوند که سلول‌های تولید کننده انسولین ناگهان 80 تا 90 درصد عملکردشان را از دست می‌دهند . دیابت نوع یک، بیماری سیستم دفاعی بدن است و اگر پدر و مادر به موقع متوجه علائم این بیماری نشوند ممکن است زمانی مراجعه کنند که کودک حتی قند بالای 400 دارد. بنابراین در اینجا برخی از علائم هشدار را با هم مرور می‌کنیم.
شب ادراری غیرمعمول را جدی بگیرید
در کودکان تا 4 سالگی ممکن است شب‌ادراری وجود داشته باشد اما از این سن به بعد باید نسبت به این مشکل حساس بود. برخی والدین ممکن است تصور کنند شب‌ادراری فرزندشان به علت مایعاتی است که خورده است یا حتی به اصطلاح سردی‌اش کرده که در این مواقع هم حتی به کودک خوراکی‌های شیرین داده می‌شود. اما والدین باید بدانند وقتی کودک‌شان تا پیش از این مشکلی نداشته و حالا به یکباره دچار مشکل شده باید علت‌یابی شود.
حواستان به لیوان‌های آبش باشد
طبیعی است وقتی کودک شب‌ادراری داشته باشد، متعاقب آن پرنوشی هم دارد. به دنبال دفع زیاد آب از بدن کودک دچار تشنگی و عطش شده و مبتلا به پرنوشی آب می‌شود. اگر کودک و نوزادی نتواند تشنگی خود را بیان کند، در این صورت آب از بدن از طریق ادرار دفع می‌شود ولی فرد نمی‌تواند آب را جبران کند و بدن دچار کم‌آبی شدید می‌شود. وقتی آب بدن زیاد دفع می‌شود، غلظت املاح در خون افزایش پیدا می‌کند. این افزایش غلظت املاح خون باعث بروز احساس تشنگی و خشکی دهان خواهد شد.
کاهش وزن یا افزایش اشتهای کاذب
وقتی کودکی زیاد آب می‌خورد امکان دارد اشتهای خود را برای خوردن غذا از دست بدهد و دچار کاهش وزن شود. این احتمال نیز وجود دارد که کودک دچار اشتهای کاذب شود و به دنبال آن اضافه وزن پیدا کند. کودکی که تا پیش از این وزن طبیعی داشته، افزایش ناگهانی وزن می‌تواند یک علامت قابل تامل باشد.
علائم دیابت را در فصل شیوع آن دنبال کنید
از آنجا که دیابت نوع یک در اواخر زمستان و اوایل بهار و همچنین در اواخر تابستان و اوایل پاییز بیشتر است ممکن است با اتفاقاتی مانند خانه تکانی اواخر زمستان یا فصل مدارس در اوایل پاییز مورد غفلت قرار گیرد بنابراین با بروز علائم ذکر شده خانواده‌ها نباید تصور کنند که خب حالا که زمستان است او دچار آنفلوآنزا شده یا وقتی مدارس شروع می‌شود دچار استرس شده است.
اگر وزن تولد بیش از 4 کیلو باشد
اگر نوزادی با وزن بالای 4 کیلو متولد شود این احتمال وجود دارد که مادر به دیابت بارداری مبتلا بوده است زیرا این نوع دیابت می‌تواند بدون علامت باشد. افرادی که مادر‌شان در دوران بارداری دچار دیابت بارداری شده در نوجوانی با احتمال بیشتری به دیابت دچار می‌شوند بنابراین بهتر است مادران باردار در هفته 24 تا 28 بارداری از نظر دیابت کنترل شوند. اگر مادر یا پدر دچار دیابت باشند هم احتمال اینکه فرزندشان بعد از 20 سالگی به دیابت مبتلا شود 30 تا 40درصد است.