بطور كلي در بحث تغذيه كمكي كودكان دو مورد مجزا قابل بحث مي باشد.
1 – ايا شير مادر براي تغذيه شيرخوار كافي است؟
2- از چه موادي براي تغذيه كمكي شيرخوار مي توان استفاده كرد؟
شير مادر براي تمامي شيرخواران تا پايان شش ماهگي كاملا كافي است و هيچ شيرخواري (بخصوص شير مادر )تا پايان شش ماهگي نياز به تغذيه كمكي ندارد .
گاها مشاهده ميشود مادران از سير نشدن فرزندشان نگران هستند بايد بگويم كه ملاك كافي بودن شير مادر از نظر پزشكي افزايش وزن شير خوار و منحني رشد كودك ميباشد و تا وقتي اين منحني در محدوده استاندارد باشد شير خوار (كوچكتر از شش ماه )نيازي به تغذيه كمكي ندارد.
بنابراين بعد از شش ماهگي زمان شروع تغذيه كمكي ميباشد.
شروع تغذيه با مواد سهل الهضم و با مقدار كم بايد اغاز شود بطور كلي استفاده از عسل و مركبات قبل از يك سالگي براي كودكان ممنوع است .
در اغاز موادي مانند پوره سيب زميني و هريره بادام با حجم كم مناسب است و همچنين غذاهاي ابكي مثل سوپ صاف شده بايد دقت كرد كه دستگاه گوارش كودكان در ابتدا قادر به هضم و جذب غذاهاي سنگين و پر چربي را ندارد . استفاده از تخم مرغ نبايد با بيشتر از يك عدد در هفته اغاز شود و به مرور بر اين مقدار افزود .
موادي مانند لعاب برنج و فرني ارزش غذايي خيلي خوبي براي كودك دارند.
فراموش نشود كه مواد غذايي نفخ زا مانند حبوبات (اگر زياد مصرف شود) ميتوانند باعث دل درد و بيقراري كودك شوند.
مواد غذايي اماده كه با نامهاي مختلف در بازار موجود ميباشند در عين حال كه از طعم و گاها ارزش غذايي خوبي برخوردار هستند ولي در مجموع هيچ كودك سالمي نياز صددرصد به مصرف انها ندارد و مادران ميتوانند غذاهاي كمكي كودكان خود را با كيفيت عالي خودشان تهيه نمايند.
نكات پرستاري :
مواد غذائي كه نبايد تا قبل از يكسال تمام استفاده شوند عبارتند از : سفيده تخم مرغ ، شيرگاو ( بيش از 100 سي سي و نجوشيده ) ، پنير ، انواع توت ، آلبالو ، گيلاس ، كيوي ، خربزه ، عسل ، بادام زميني ، مركبات ، اسفناج ، و كلم .
بهتر است از آبميوه هاي آماده كه داراي مواد نگهدارنده است استفاده نشود .
براي شروع تغديه كمكي در روزهاي اول شايد يك قاشق چايخوري كافي باشد و نبايد به يكباره با مقدار زياد شروع كنيد .
همچنين هر نوع غذائي كه به رژيم غذائي كودك اضافه ميشود بهتر است تا يكهفته غذاي جديدديگري به رژيم او اضافه نكنيد تا در صورتي كه كودك دچار مشكلي از نظر حساسيت شود به راحتي بتوان به مشكل او پي برد .
دستور تهيه چند نوع غذاي تكميلي
فرني
مواد مورد نياز :
آرد برنج 2 قاشق مرباخوري
شكر 4 قاشق مرباخوري
شير 250 سي سي
تهيه :
آرد برنج را در شير حل و سپس شكر را به مخلوط اضافه كنيد . در ظرف مناسبي ريخنه و با حرارت ملايم بپزيد و مرتب هم بزنيد تا به غلظت مناسب برسد .
شير برنج
مواد مورد نياز :
برنج 2 قاشق غذاخوري
شير 250 سي سي
تهيه :
برنج را تميز كنيد و خوب بشوئيد و در يك ليوان آب بمدت دو ساعت خيس كنيد . برنج را در همين آب بپزيد تا نرم شود سپس شير را اضافه كنيد و روي شعله ملايم حرارت دهيد تا به غلظت مناسب برسد .
حريره بادام
مواد مورد نياز :
بادام 20 دانه
آرد برنج يك قاشق مرباخوري سر صاف
شكر دو قاشق مرباخوري سر صاف
تهيه :
بادام را يك شبانه روز در آب خيس كنيد تا روز بعد به راحتي پوستش جدا شود . سپس آن را با رنده خرد كنيد و بعد در پارچه تميزي قرار دهيد . با ريختن حدود 2 تا 3 ليوان آب جوشيده بر روي آن شيره بادام را جمع آوري كنيد . سپس آرد برنج و شكر را به شيره بادام اضافه كنيد تا مخلوط يكنواختي بدست آيد و آنگاه مخلوط را در ظرف مناسبي بريزيد و با حرارات ملايم بپزيد تا به غلظت مناسب بريزيد .
پوره سيب زميني
سيب زميني را بشوييد و با پوست بپزيد . بعد از پختن پوست آن را بكنيد و بعد از خرد كردن و نرم كردن كمي كره و شير به آن اضافه كنيد و مجدد گرم كنيد .