نوزادانی که قبل از 37 هفتگی به دنیا میآیند نیازهای تغذیه ای متفاوتی از نوزادان کامل دارند که پس از 38 تا 42 هفته به دنیا میآیند.
نوزادان نارس معمولا در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان نگهداری میشوند. در این بخش نوزادان از نظر دریافت مواد غذایی و مایعات تحت نظر قرار میگیرند.
گرمکنندهها باعث میشوند که دمای بدن نوزاد ثابت بماند و سبب میشوند که نوزاد انرژی کمتری صرف گرم نگهداشتن بدن خود کند. هوای مرطوب نیز باعث میشود که نوزاد از طریق پوست خود آب از دست ندهد.
نکات تغذیه ای:
نوزادانی که قبل از 34 هفته به دنیا میآیند معمولا ازنظر تغذیه با شیشه یا استفاده از شیر مادر ناتوانی دارند. این مشکل به دلیل عدم تنظیم همزمان فرآیندهای بلع، تنفس و مکیدن است.
مشکلات دیگری ممکن است با مکیدن شیر مادر نوزاد تداخل داشته باشد که شامل موارد زیر است:
• مشکلات تنفسی
• سطح پایین اکسیژن
• مشکلات جریان خون
• عفونت خونی
نوزادان نارسی که بسیار کوچک یا بیمار هستند ممکن است نیاز به دریافت مواد غذایی و مایعات از طریق تغذیه وریدی داشته باشند. با قویترشدن نوزاد او قادر خواهد بود شیر یا فورمولا را از طریق لوله ای دریافت کند که از دهان یا بینی او به معده اش میرود. این نوع تغذیه گاواژ نامیده میشود. مقدار گاواژ به تدریج افزایش مییابد. این روند تدریجی احتمال بروز عفونت روده در نوزاد را کاهش میدهد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میشوند کمتر در معرض عفونت روده قرار می گیرند. نوزادانی که در هفته 34 یا بعد از آن متولد میشوند، معمولا میتوانند از شیشه شیر یا شیر مادر استفاده کنند. با این حال شیر مادر برای آن ها در ابتدا آسانتر است؛ زیرا با استفاده از شیشه شیر ممکن است نتوانند جریان شیر شیشه را تحمل کنند و دچار وقفه تنفسی شوند.
نیازهای تغذیه ای
نوزادان نارس دارای ناتوانی حفظ تعادل مایعات بدن خود هستند. این نوزادان ممکن است دچار کم آبی یا پرآبی شوند
• این نوزادان ممکن است آب بیشتری از طریق پوست یا سیستم تنفسی خود به نسبت نوزادان دیگر از دست دهند.
• کلیههای نوزادان نارس به حدی رشد نکرده است که تعادل آب را در بدن حفظ کند.
• گروه بخش مراقبتهای ویژه نوزادان میزان ادرار نوزاد را از طریق توزین پوشک نوزاد تحت نظر میگیرند تا از تعادل دفع آب از بدن نوزاد و دریافت مایعات نوزاد اطمینان حاصل نمایند.
• همچنین آزمایش خون انجام میگیرد تا سطح الکترولیتهای خون نوزاد کنترل شود.
نوزادانی که در هفته 34 یا بعد از آن متولد میشوند، معمولا میتوانند از شیشه شیر یا شیر مادر استفاده کنند. با این حال شیر مادر برای آن ها در ابتدا آسانتر است؛ زیرا با استفاده از شیشه شیر ممکن است نتوانند جریان شیر شیشه را تحمل کنند و دچار وقفه تنفسی شوند
برای نوزادانی که زود متولد میشوند و وزن تولد آن ها بسیار کم است شیر مادر نوزاد بهترین نوع تغذیه است
• شیر مادر نوزاد باعث حفاظت نوزاد در مقابل عفونت و مرگ ناگهانی میشود.
• فورمولاهای (شیرخشکهای) مخصوص نوزادان نارس به کار میرود. این فورمولاها دارای چربی و پروتئین بیشتر است تا نیازهای نوزاد نارس در حال رشد را تامین کند.
• نوزادان نارس بزرگتر ( 34 تا 36 هفته ) ممکن است فرمولای معمولی را تحمل کنند.
نوزادان نارس به اندازه کافی در رحم نمانده اند تا مواد غذایی را که نیاز دارند ذخیره کنند. بنابراین نیاز به مکملهای غذایی دارند
• نوزادانی که از شیر مادر استفاده میکنند نیاز به استفاده از مکمل غنی کننده شیر مادر دارند که با شیر مادر مخلوط شود. این مکمل به آنها پروتئین، کالری، آهن، کلسیم و ویتامین بیشتری میدهد.
• نوزادانی که از فرمولا برای آنها استفاده میشود نیاز به دریافت مکملهای ویتامینهای A، C، D، و فولیک اسید دارند.
• بعضی نوزادان حتی بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیاز به دریافت مکملهای غذایی دارند. برای نوزادانی که شیر مادر میخورند، دریافت مکملها به معنای دریافت 1 تا 2 بطری شیر مادر غنی شده است. بعضی نوزادان برای رشد نیاز به دریافت مکملهای بیشتری به نسبت بقیه دارند. بعد از هر بار شیر دادن به نوزاد او باید احساس راحتی کند. نوزادان باید 6 تا 8 بار دفع مدفوع و 6 تا 8 پوشک خیس شده در روز داشته باشند. مدفوع آبکی یا خونی، یا استفراغ نشانه وجود مشکل است.
افزایش وزن
افزایش وزن به طور دقیق برای نوزادان اندازه گیری میشود
• در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان، نوزادان هر روز وزن میشوند.
• طبیعی است که نوزادان در چند روز اول به دنیا آمدن کاهش وزن داشته باشند.
• اکثر نوزادان نارس پس از چند روز اول تولد شروع به افزایش وزن میکنند.
افزایش وزن مطلوب به اندازه کودک، تعداد هفتههایی که نوزاد در رحم بوده است و سلامت نوزاد بستگی دارد
• این افزایش وزن میتواند 5 گرم در روز برای نوزادان بسیار کوچک 24 هفته ای یا 20 گرم در روز برای نوزاد 33 هفته ای باشد.
• بطور متوسط نوزاد باید 15 گرم در روز افزایش وزن داشته باشد.
نوزادان نارس تا زمانیکه اضافه وزن مداوم و ثابت روزانه در محیط خارج از انکوباتور( گرمخانه) را نداشته باشند از بیمارستان مرخص نمیشوند. بعضی بیمارستانها قانونی دارند که مشخص میکند کودک چه مقدار افزایش وزن قبل از مرخص شدن باید داشته باشد. به طور کلی نوزاد باید قبل از ترخیص از بیمارستان حداقل 8/1 کیلوگرم وزن داشته باشد.