در نوزادان شب زنده دار (نوزادانی که از دیر وقت شب تا صبح کاملا بیدار و هوشیار هستند) نامنظم بودن ساعت درونی شان اجازه خواب به آن ها نمی دهد. دلیل بی خوابی نوزادان سیستم عصبی نارس آن ها است. هنگامی که شما در دوران بارداری در طول روز به اطراف حرکت می کردید، برای نوزادی که در رحم تان بود حکم گهواره ای را داشتید که تکان می خورد.
این تکان ها باعث می شد نوزادتان در طول روز به خواب برود و شب هنگام که شما حرکت نمی کردید شروع به لگد زدن می کرد. در این برهه نوزاد بسیار تحریک پذیر است و شاید نتواند به تنهایی به خواب برود. او را در آغوش تان آرام تکان دهید و در محیطی ساکت، گردن اش را بمالید تا آرام شود، ولی سعی کنید وقتی که هنوز بیدار است او را در گهواره اش بگذارید. نباید عادت کند که همیشه کسی تکانش دهد تا بخوابد. می توانید برنامه خواب نوزاد را به روش های زیر تغییر دهید:
* سکوت را رعایت کنید: وقتی شب می شود چراغ ها را خاموش کرده و سر و صدای اضافی را به حداقل برسانید.
* حمام کردن نوزاد قبل از خواب شب: نوزاد در طی حمام کردن خسته شده و با سرعت بیشتری به خواب عمیق فرو می رود. همچنین آب گرم نه تنها نوزاد را آرام می کند، بلکه عضلات او را ریلکس می کند. اگر مادر بتواند در طی استحمام، با آب گرم نوزاد را ماساژ هم بدهد برای نوزاد بسیار مطلوب می باشد.
همچنین مادران خوش ذوق می توانند روغن اسطوخودوس را و بعد از حمام کردن به بدن نوزاد خود بمالند. این روغن نوعی شل کننده و ریلکس کننده طبیعی است که سبب القای خواب به نوزاد می شود. لازم به ذکر است که شامپوی معروف و رایجی که از قدیم برای نوزادان و کودکان استفاده می شود، از این روغن دارد.
اگر به هر دلیلی تمایل ندارید که نوزاد خود را شب ها و قبل از خواب به حمام ببرید، مثل ترس از سرماخوردگی نوزاد، می توانید قبل از خواب بالش و وسایل رختخواب نوزاد را به اسانس اسطوخودوس آغشته کنید. لازم به ذکر است که باید ملحفه ای تمیز بر روی بالش آغشته شده به اسطوخودوس بیندازید و سپس نوزاد خود را بر روی آن بخوابانید.
تماس مستقیم پوست نوزاد با اسطوخودوس و اسانس آن ممکن است حساسیت هایی برای او ایجاد کند. اسانس اسطوخودوس آرامش بخش خوبی برای القای خواب به نوزاد محسوب می شود.
نکته: اگر چه روغن اسطوخودوس و یا اسانس آن برای خواب راحت نوزاد بسیار مناسب است، اما ممکن است برخی نوزادان به این گیاه حساسیت داشته باشند. بنابراین به والدین توصیه می شود که ابتدا مقدار بسیار اندکی از آن را استفاده کنند. چنانچه در نوزاد حساسیتی ایجاد نکرد، می توانند مقدار بیشتری را استفاده کنند.
* ماساژ دادن نوزاد: بازی کردن با دست و پای نوزاد و انجام حرکات کششی به همراه ماساژ دادن او (ماساژ دادن نوزاد می تواند با چرب کردن بدن او همراه باشد) می تواند نوزاد را خسته کند و خواب را به او القا نماید. بنابراین والدین می توانند زمان کمتری را برای خواباندن نوزاد اختصاص دهند.
نکته: قبل از ماساژ نوزاد، روش های صحیح ماساژ را باید بگیرید تا خطری او را تهدید نکند.
* خوابیدن نوزاد در روز:در طول روز هنگامی که وقت چرت زدن نوزاد می رسد او را در تختش در اتاق نشیمن بخوابانید و گهواره را مخصوص خواب شب نگه دارید. نگذارید در طول روز زیاد بخوابد. به روش های مختلف سعی کنید نوزادتان را در طول روز سرگرم کنید، مثلا او را در تخت بازی قرار دهید، حمامش کنید، پایش را قلقلک دهید یا برایش آواز بخوانید.
در طول روز هنگامی که فرزندتان خواب است سر و صدای روزمره تان را ایجاد کنید. لازم نیست وقتی کودک خوابیده با نوک پنجه در اتاق راه بروید. اجازه دهید به سر و صدای تلویزیون، رادیو، تلفن و جارو برقی عادت کند. در این صورت شب هنگام وقتی همه جا ساکت است بهتر و راحت تر می خوابد. به جز در مواردی که نوزاد واقعا گریه می کند، در طول شب سعی کنید با شنیدن هر صدایی کنارش نروید. بگذارید خودش خوابیدن را یاد بگیرد. وقتی بالای سرش می روید غیر مستقیم و ناخواسته به شب بیداری اش کمک کرده اید.
* عادت دادن نوزاد به خوابیدن در یک زمان مشخص: اگر چند شب متوالی، نوزاد خود را به خوابیدن در یک ساعت مشخص عادت دهید ساعت خواب او منظم می شود و خود به خود نوزاد با رسیدن به آن زمان مشخص، احساس خواب آلودگی می کند.
* کم سروصدا بودن محیطی که نوزاد خوابیده است: اگر نوزاد بیش از حد به صدای بلند حساس است، سعی کنید محیط خانه را هنگامی که نوزاد خواب است آرام نگه دارید. صدای زنگ موبایل و آیفون را کم کنید و تلویزیون و رادیو را با صدای کم استفاده نمایید. برخی از نوزادان با شنیدن صدای بلند نه تنها از خواب می پرند، بلکه تا مدت ها گریه می کنند و به خواب نمی روند و بی تابی می کنند. این ناشی از ترسیدن نوزاد از صدای بلند است.
در این هنگام توصیه می شود مادر، نوزاد خود را در آغوش بگیرد و با محبت با او صحبت نماید، برایش شعر بخواند و شرایط را طوری فراهم کند که نوزاد احساس امنیت و آرامش کند. در آن هنگام است که نوزاد می تواند دوباره به خواب راحت برود.
استفاده از گیاه بابونه: در طب سنتی گل بابونه را به عنوان تسکین دهنده گریه کودک معرفی می کنند. همچنین از این گل برای تسکین درد بیماری هایی نظیر درد دندان در آوردن، گوش درد، قولنج، اسهال و اضطراب نیز استفاده می شود.
تذکر: گاهی مشاهده می شود که نوزاد بدون دلیل از خواب می پرد و گریه و بی‌تابی می کند. احتمال می رود این حالت نشانه دیدن خواب بد و ترسیدن نوزاد باشد. باز هم در این حالت به مادر توصیه می شود که با در آغوش گرفتن نوزاد او را آرام کند و خواب راحت را برای او ایجاد نماید.