قواعدی برای مدیریت تغییر مؤثر وجود دارد. اگر شما این اصول را بكار بگیرید تغییر سازمانی موفقتر خواهد بود و اگر در موقعیتهای مشابه شیوه یكسانی را در پیش بگیرید، دستیابی به تغییر فردی نیز نتیجه بخش خواهد بود.
مدیریت تغییر، مستلزم داشتن برنامهای اندیشمندانه، اجرای دقیق و مشورت با كسانی است كه تغییر شامل حالشان شده است. اگر ناچارید كه در افراد تغییر ایجاد كنید، طبیعتاً یكسری مشكلات قد علم میكنند. تغییر باید واقعی، در دسترس و قابل اندازهگیری باشد.
این جوانب خصوصاً با مدیریت تغییر فردی مرتبط هستند. قبل از اینكه تغییر سازمانی را شروع كنید، از خودتان بپرسید: ما از دست یافتن به این تغییر چه میخواهیم و به دنبال چه هستیم؟ چطور متوجه شویم كه تغییر ایجاد شده است؟ چه كسی تحت تأثیر این تغییر قرار میگیرد؟ و در مقابل این تغییر چه عكسالعملی نشان میدهد؟ چه مقدار از این تغییر را خودمان میتوانیم ایجاد كنیم؟ و چه بخشی از آن را به كمك دیگران نیاز داریم؟ این مواردِ تغییر سازمانی، بطور حتم با تغییر فردی ارتباط دارند.
● قبول مسئولیت برای مدیریت تغییر
كارمند، مسئولیتی برای اداره كردن تغییر ندارد، وظیفه او این است كه كار خود را به بهترین شیوه انجام دهد. این امر در افراد، متفاوت است و بستگی به تنوع گسترده عواملی نظیر: سلامتی، بلوغ، ثبات و پایداری، تجربه، شخصیت، انگیزه و . . . دارد.
مسئولیت راهبری تغییر بر عهده مدیریت و هیئت مدیره سازمان است. آنها باید به گونهای تغییر را در پیش بگیرند كه كاركنان بتوانند از عهده آن برآیند. مدیر، مسئول تسهیل كردن و فراهم آوردن تغییر است. یعنی موقعیت را از نقطهنظر عینی بسنجد و بدون اینكه قضاوتی بكند به وضعیت قبل بازگردد. سپس به افراد كمك كند تا دلایل تغییر، اهداف آن و شیوههای پاسخگویی مثبت را كه مطابق قابلیتها و موقعیت خود كاركنان باشد، بفهمند. نقش مدیر بطور پیوسته، تفسیر كردن، برقراری ارتباط و اختیار دادن است نه دستور دادن و اعمال نفوذ.
● اصول مدیریت تغییر
۱) تغییر باید همه شرایط را دربرگیرد و از افراد درون سیستم حمایت كند. (سیستم= محیط، فرایندها، فرهنگ، ارتباطات، رفتارها و...
۲) وضعیت خود (یا سازمان) را در آن لحظه مشخص كنید. بدانید كه در كجا قرار گرفتهاید.
۳) بدانید كه میخواهید به كجا برسید، چه موقع، چرا و چه معیارهایی برای رسیدن به آنجا وجود دارد؟
۴) در مورد آیتم ۳ طرحی بریزید تا مراحل مناسب، قابل دستیابی و قابل اندازهگیری را برایتان بهبود بخشد.
۵) با افراد گفتگو كنید، تا حد امكان مشكلات آنها را تسهیل كرده و آنها را در این امر توانمند كنید.
● گامهای تغییر موفق «جان كاتر»
كتابهای «رهبری تغییر»۱ و «قلب تغییر»۲ اثر جان كاتر كه مورد توجه بسیار قرار گرفتهاند نمونهای سودمند برای درك مدیریت تغییر میباشند. هر مرحله، اصلی كلیدی كه توسط كاتر شناسایی شده را برای پاسخ (عكسالعمل) فرد و شیوه تغییر كردن تایید میكند.
۱) فوریت كار را بسنجید و آن را افزایش دهید. افراد را وادار به حركت كرده و اهداف واقعی و مرتبط را تعیین كنید.
۲) تیم راهنما تشكیل دهید. برای اینكار از افرادی كه دلسوز هستند، تعهد عاطفی به سازمان دارند و مهارت لازم را در این زمینه دارند استفاده كنید.
۳) بینش صحیح داشته باشید. از تیمی كه تشكیل دادهاید برای ایجاد بینش ساده و راهبرد استفاده كنید و بر جوانب خلاق و عاطفی تمركز كنید كه برای تأثیرگذاری بیشتر و ارائه خدمات بهتر، ضروری به نظر میرسند.
۴) تغییر درست را اعمال كنید. تغییری كه ایجاد میشود باید شامل همه افراد شود. در مورد كارهای ضروری كه باید انجام شود گفتگو كنید، نیازهای افراد را بسنجید و پاسخی برای آنها بیابید.
۵) قدرتمندانه عمل كنید. موانع را از میان بردارید، بازخوردهای مفید و حمایت مدیرتان را فراهم كنید. مراحل كار و موفقیتهای حاصل شده را تصدیق كنید و برایشان پاداش در نظر بگیرید.
۶) موفقیتهای كوچك كسب كنید. اهدافی را كه دستیابی به آنها آسان است تعیین كنید. پیش از شروع مراحل بعدی كار، مراحل جاری را به پایان برسانید.
۷) عقب نشینی نكنید. قصد و هدفی كه دارید و اصرار بر آن را در خود تقویت كنید.
۸) نیاز به تغییر را مهم جلوه دهید. ارزش تغییر موفق را با استفاده از نیروها و مدیران جدید كه بتوانند در سازمان تغییر ایجاد كنند، افزایش دهید و تغییر را با فرهنگ سازمان در هم بیامیزید.