استعدادیابی کودکان و بزرگسالان، کارآفرینی و استارت آپی دانش آموزی و دانشجویی

‌خانم‌ ایی- دیسون‌(E-DYSON) دختر فیزیکدان‌ آمریکایی‌ که‌ از او به‌عنوان‌ اولین‌ بانوی‌ امریکایی‌ اینترنت‌ یاد می‌شود، معتقد است‌ که‌ تجارتهای‌ مدرن‌ نیاز به‌ تهیه‌ الگوهایی‌ دارد که‌ انگیزه‌ کارکنان‌ را دوچندان‌ کند. خیلی‌ها براین‌ باورند که‌ خواندن‌ نظرات‌ غیرموسوم‌ وی‌ باید برای‌ مدیران‌ اجباری‌ باشد.
‌ ‌یکبار از یک‌ مدیر ایتالیایی‌ که‌ در شرکت‌ ATT کار می‌کرد پرسیدم‌ که‌ به‌عنوان‌ یک‌ مدیر چه‌ کار می‌کند و هنوز هم‌ پاسخ‌ او را به‌ خاطر دارم: «من‌ جلب‌ اعتماد می‌کنم». آقای‌ VITTORIO CASSOUI بی‌اعتمادی‌ را از زندگی‌ کارکنان‌ خود دور می‌کند به‌طوری‌ که‌ کارکنان‌ می‌توانند پیشرفت‌ کرده‌ و کار خود را به‌نحو احسن‌ انجام‌ دهند. او به‌ آنها نمی‌گوید که‌ چه‌ کاری‌ را انجام‌ دهند تا آن‌ اندازه‌ که‌ بتواند توازن‌ را در یک‌ دریای‌ متلاطم‌ حفظ‌ کند.
‌ ‌از این‌ نوع‌ مهارت‌ مدیریتی‌ قضاوت، ریسک‌پذیری‌ به‌نام‌ هوش‌ عاطفی‌ یاد می‌شود. هم‌چنانکه‌ تغییر، ثبات‌ پیدا می‌کند رهبران‌ باید برای‌ مانور روی‌ آن‌ انعطاف‌پذیر باشند. اداره‌ موثر یک‌ جلسه‌ به‌ مهارت‌ نیاز دارد فرقی‌ نمی‌کند که‌ در اتاق‌ کنفرانس‌ و یا روی‌ یک‌ شبکه‌ باشد یا اینکه‌ داخل‌ سازمان‌ و یا با شرکا و مشتریان‌ باشد، ولی‌ شما مجبورید این‌ کار را در گستره‌ جهانی‌ و در درازمدت‌ انجام‌ دهید. باید مردم‌ را به‌ هیجان‌ آورده‌ و سپس‌ آرامشان‌ کنید. مشاجرات‌ را رفع‌ کرده، نکات‌ اصلی‌ یک‌ تعارض‌ یا استراتژی‌ را روشن‌ ساخته‌ و تصمیمات‌ شرکت‌ را اتخاذ کنید. تمام‌ این‌ توانمندیها، ایجاد اطمینان‌ و صمیمیت‌ می‌کند و باعث‌ ترقی‌ می‌شود.
از: علی‌ زلقی‌ ‌ ‌روانشناسی‌ تقریباً‌ با همه‌ جنبه‌های‌ زندگی‌ ما ارتباط‌ دارد. به‌ همان‌ اندازه‌ که‌ جوامع‌ از جنبه‌های‌ مختلف‌ صنعت، تجارت‌ و آموزش‌ و... پیچیده‌تر می‌شود، به‌ موازات‌ آن‌ روانشناسی‌ می‌تواند نقش‌ مهمتری‌ در حل‌ معضلات‌ ایفا کند.
‌ ‌روانشناسان‌ با انواع‌ بسیاری‌ از مسائل‌ و رفتارها سروکار دارند که‌ برخی‌ از آنها به‌نوبه‌ خود برحسب‌ زمینه‌ای‌ که‌ در آن‌ رفتار، روی‌ می‌دهد از اهمیت‌ زیادی‌ برخوردار است. برخلاف‌ روانشناسی‌ سنتی‌ که‌ بیشتر به‌ دیدی‌ ذهنی‌ و فلسفی‌ به‌ قضایا می‌نگریست، امروز روانشناسی‌ گستره‌ وسیعی‌ را به‌ خود اختصاص‌ داده‌ که‌ غالباً‌ دیدگاهی‌ علمی‌ و عینی‌ از مسائل‌ به‌دست‌ می‌دهد و شدیداً‌ بر کاربردی‌ بودن‌ این‌ شاخه‌ از علم‌ تاکید دارد.
‌ ‌ازجمله‌ دیدگاههای‌ کاربردی‌ روانشناسی‌ که‌ اهمیت‌ آن‌ سالیان‌ درازی‌ است، در سازمانها و قطبهای‌ صنعتی‌ و توسعه‌یافته‌ دنیا به‌وضوح‌ درک‌ شده‌ است‌ می‌توان‌ به‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ وسازمانی‌ اشاره‌ کرد. روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ یعنی‌ مطالعه‌ رفتار انسانی‌ در کار و کاربرد اصول‌ روانشناسی‌ در زمینه‌های‌ تولید، توزیع‌ و مصرف‌ (استفاده‌ از کالا و خدمات).
‌ ‌روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ از بدو پیدایش‌ در آغاز قرن‌ حاضر، تحولات‌ زیادی‌ داشته‌ و هماهنگ‌ با پیشرفت‌ زمینه‌های‌ مختلف‌ علمی، این‌ شاخه‌ از دانش‌ نیز مسائل‌ وسیع‌تر و متنوع‌تری‌ را مطالعه‌ می‌کند. این‌ رشته‌ در نخستین‌ دوره‌ تحول‌ خود با تاکید تجربی‌ به‌ زمینه‌هایی‌ از قبیل‌ گزینش‌ و کارگماری، ارزشیابی‌ عملکرد و آموزش‌ کارکنان‌ و شرایط‌ محیط‌ کار می‌پرداخت‌ و تحت‌ عنوان‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ از آن‌ یاد می‌شد. از اواسط‌ قرن‌ حاضر توجه‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ به‌ جنبه‌های‌ اجتماعی‌ کار منجر به‌ تغییر نام‌ این‌ شاخه‌ از دانش‌ به‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ شد.
‌ ‌طبعاً‌ از آنجا که‌ زمینه‌ کار متخصصان‌ این‌ دانش‌ در محیط‌های‌ کاری‌ است. درک‌ اهمیت‌ این‌ رشته‌ درگرو دانش‌ مدیریت‌ سازمانها و میزان‌ آگاهی‌ مدیران‌ از معضلاتی‌ است‌ که‌ در سازمانهای‌ تجاری‌ و صنعتی‌ می‌توان‌ با توسل‌ به‌ یافته‌های‌ دانش‌ مذکور حل‌ کرد.
‌ ‌به‌طور قطع‌ به‌کارگیری‌ دانش‌ مدیریت، توأم‌ با اطلاعات‌ به‌ روز و مهارتهای‌ تخصصی‌ درحقیقت‌ همان‌ قدرت‌ سلطه‌ بر عوامل‌ طبیعت‌ و نفوذ در دلها و نگرش‌ و اندیشه‌ها برای‌ همسویی‌ با هدفهای‌ انسان‌ساز و حصول‌ اهداف‌ سازمانی‌ است.
‌ ‌کوتاه‌ سخن‌اینکه‌ بررسی‌ زیرکانه‌ غالب‌ تئوریهای‌ مدیریت‌ این‌ نکته‌ را به‌دست‌ می‌دهد که‌ وظیفه‌ مدیریت‌ دارای‌ دو بعد کلی‌ است: فنی‌ و انسانی. به‌ علت‌ وجود همپوشی‌ زیاد میان‌ بعد انسانی‌ مدیریت‌ و روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی، با کمی‌ احتیاط‌ شاید بتوان‌ بعد اخیر مدیریت‌ را بعد روانشناختی‌ نام‌ نهاد با این‌ تفاوت‌ که‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ مباحث‌ بسیار عمیق‌ و وسیع‌تری‌ را دربرمی‌گیرد. برخی‌ مسائلی‌ که‌ در بعد انسانی‌ مدیریت‌ مطرح‌ است‌ درواقع‌ از مباحث‌ عمده‌ در روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ است‌ ازجمله‌ گزینش‌ و به‌طورکلی‌ استخدام، برخی‌ مباحث‌ بازاریابی‌ و تبلیغات، ارتباطات‌ سازمانی، آموزش‌ نیروی‌ انسانی، مسائل‌ بازنشستگی‌ و برخی‌ مسائل‌ در توسعه‌ سازمان.
‌ ‌با این‌ استدلال‌ که‌ در مسائل‌ فوق‌ شناخت‌ فرد در رابطه‌ با سازمان‌ و بررسی‌ رفتارها و نگرشها محور مطالعه‌ است، نیاز به‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ احساس‌ می‌شود تاکنون‌ به‌ علت‌ نبودن‌ کارشناسان‌ و متخصصان‌ در این‌ زمینه، ناگزیر در سازمانها از کارشناسانی‌ با تخصصهای‌ نامرتبط‌ استفاده‌ شده‌ است.
‌ ‌علاوه‌ بر مسائلی‌ که‌ در بالا اشاره‌ شد روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ مسائل‌ دیگری‌ را نیز در برمی‌گیرد. ازجمله‌ این‌ مسائل‌ می‌توان‌ به‌ سنجش‌ هوش‌ و استعداد کارکنان، کاربرد آزمونهای‌ شغلی، مشاوره‌ شغلی‌ و حرفه‌ای، روانشناسی‌ مدیریت، روانشناسی‌ مصرف‌کننده، روابط‌ انسانی، روانشناسی‌ مهندسی، آموزش‌ و کارآموزی‌ نیروی‌ انسانی‌ پاره‌ای‌ از مسائل‌ در بازاریابی‌ و آموزش‌ رفتار سازمانی‌ و... اشاره‌ کرد.
‌ ‌باتوجه‌ به‌ مسائل‌ فوق‌ خدماتی‌ که‌ یک‌ روانشناس‌ صنعتی‌ می‌تواند در یک‌ سازمان‌ (تجارتی، صنعتی، اداری) ارائه‌ دهد به‌ شرح‌ ذیل‌ است:
▪ حضور در سازمان‌ به‌عنوان‌ مشاور و اقدام‌ در جهت‌ پیشگیری‌ از بروز و رفع‌ معضلات‌ ارتباطی‌ و روحی‌ درون‌ سازمانی‌ و گاهی‌ درصورت‌ لزوم‌ برون‌سازمانی؛
▪ برقراری‌ روابط‌ سالم‌ انسانی‌ در سازمانها با استفاده‌ از تکنیکهای‌ تخصصی؛
▪ مطالعه‌ رفتار کار و بررسی‌ علل‌ آن‌ از دیدگاههای‌ روانشناختی‌ و ارائه‌ راهکارهای‌ مناسب‌ برای‌ افزایش‌ رضایت‌ شغلی؛
▪ برگزاری‌ آزمونهای‌ روانشناختی‌ (استعداد، خلاقیت، هوش‌ و...) برای‌ شناخت‌ استعدادها و توانائیها درجهت‌ به‌کارگماری‌ صحیح‌ و تشخیص‌ برخی‌ نیازهای‌ آموزشی؛
▪ مصاحبه‌های‌ عینی‌ در محل‌ کار و مصاحبه‌های‌ استخدامی‌ و در برخی‌ موارد مصاحبه‌های‌ بالینی‌ و درصورت‌ نیاز معرفی‌ فرد به‌ مراجع‌ ذیصلاح‌ (روانشناس‌ بالینی‌ و یا روانپزشک) جهت‌ اتخاد تدابیر لازم؛
▪ تشکیل‌ دوره‌های‌ آموزشی‌ در رده‌های‌ مختلف‌ برای‌ پرورش‌ روحیه‌ سازندگی، نوآوری‌ و رشد فکری‌ و روانی‌ و اجتماعی‌ و حل‌ مسائل‌ دیگر ازجمله‌ افسردگی‌ و اضطراب‌ و استرسهای‌ شغلی؛
▪ استقرار نظام‌ تشویقی‌ مناسب‌ و ایجاد راهکارهایی‌ برای‌ افزایش‌ بهره‌وری‌ ازطریق‌ ارتقا تعهدکارکنان‌ به‌ سازمان‌ و بالعکس؛
▪ تهیه‌ پرسش‌نامه‌ها و تحقیق‌ عملیاتی‌ درخصوص‌ کشف‌ و ایجاد روشهای‌ مناسب‌ ارزیابی‌ عملکرد و کارایی‌ پرسنل‌ و مدیران‌ درجهت‌ کمک‌ به‌ بخشهای‌ توسعه‌ منابع‌ انسانی‌ در سازمانها؛
▪ استقرار نظم‌ و ایجاد محیطی‌ برای‌ دریافت‌ و بکارگیری‌ پیشنهادات‌ ارزشمند ازسوی‌ کارکنان‌ و بررسی‌ عوامل‌ محرک‌ در امر مشارکت‌ (توسعه‌ فرایند مدیریت‌ مشارکتی)؛
▪ ایفای‌ نقش‌ موثر در فرایندهای‌ مربوط‌ به‌ توسعه‌ و تحول‌ سازمان‌ که‌ خود مبحث‌ وسیعی‌ را دربرمی‌گیرد؛
▪ اظهارنظر و ارائه‌ پیشنهادات‌ موثر در مورد فعالیتهای‌ تبلیغاتی‌ و کمک‌ در توسعه‌ بازاریابی‌ در ابعادی‌ که‌ مستلزم‌ شناخت‌ بازارها و روحیات‌ و نگرشهای‌ مردم‌ است؛
▪ توانایی‌ همکاری‌ با متخصصان‌ درجهت‌ توسعه‌ و همگامی‌ سازمان‌ با استانداردهای‌ جهانی‌ از جمله‌ ۹۰۰۰ISO .
‌ ‌مباحثی‌ که‌ اشاره‌ شد به‌طورکلی‌ بیان‌ شده‌ و طبعاً‌ هرکدام‌ حیطه‌ بسیار وسیعی‌ را دربرمی‌گیرند که‌ در محیط‌های‌ کاری‌ نمایان‌ می‌شوند.
‌ ‌امروزه‌ در کشور در این‌ زمینه‌ها فعالیتهایی‌ آغاز شده‌ که‌ بسیار موفقیت‌آمیز بوده‌اند ازجمله‌ فعالیتهای‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ در مجتمع‌ فولاد مبارکه‌ و شروع‌ برخی‌ فعالیتها در شرکت‌ ملی‌ نفت‌ ایران‌ ازجمله‌ تشکیل‌ اداره‌ روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ و برخی‌ فعالیتها در وزارت‌ کار و... که‌ تاحد زیادی‌ درخور توجه‌ است