هر کسی میتواند دچار آفت دهان شود ولیکن زنان، نوجوانان، و بزرگسالان جوان با تکرر بیشتری دچار آن میشوند. غالب افراد هرازگاهی به آفت دهان دچار شده ولی برخی دیگر به طور منظم به آفت دهان مبتلا میشوند.
آفت دهان زخمی سطحی به شکل یک حفره است که در روی زبان و یا بخش درونی لب یا گونهها ایجاد میشود. حاشیه دور آفت قرمز است اما مرکز آن سفید رنگ است. معمولاً دردناک هستند و غذا خوردن و یا صحبت کردن فرد را مشکل میسازد. ممکن است فرد یک یا بیشتر از یک آفت داشته باشد. برخلاف تبخال قابل انتقال به فرد دیگر نیست. هر کسی میتواند دچار آفت دهان شود ولیکن زنان، نوجوانان، و بزرگسالان جوان با تکرر بیشتری دچار آن میشوند. غالب افراد هرازگاهی به آفت دهان دچار شده ولی برخی دیگر به طور منظم به آفت دهان مبتلا میشوند.
علت آفت دهان چيست؟
علت آفت دهان نامشخص است اما بیشتر در افراد یک خانواده دیده میشود بدین معنا که بروز آفتها مکرر با تمایلات ژنتیکی مرتبط است. آفت دهان مسری و واگیر نیست.
علاوه بر این آفت دهان میتواند در شرایط زیر ایجاد گردد:
زمانیکه فرد خسته است و یا دچار استرس است.
برخی زنان در زمانیکه در سیکل قاعدگی خود قرار دارند.
در هنگام آسیب رساندن به دهان، مانند گاز گرفتن لب.
ایجاد فشار یا تحریک توسط دندانها.
وجود آلرژیهای غذایی. دریافت برخی غذاها که فرد نسبت به آنها آلرژی دارد میتواند منجر به ایجاد آفت شود. در یک مطالعه کوچک صورت گرفته در سال 1991، تست آلرژی غذایی در 20 نفر از بیماران مثبت بود. پس از حذف آن دسته از مواد غذایی که افراد شرکت کننده نسبت به آنها آلرژی داشتند، 18 نفر بهبود معناداری در آفتهایشان ایجاد شد.
دریافت آب میوهها و یا نوشیدنیهایی که محتوای بالایی از اسید دارند مانند آب پرتقال.
ضعف سیستم ایمنی.
در زمان عدم دریافت ویتامینها و مواد معدنی کافی از رژیم غذایی؛ درواقع کمبود مواد مغذی به ویژه آهن، اسیدفولیک، و ویتامین B12 فرد را مستعد ابتلا به آفتهای دهانی میکند؛ 20درصد از افرادی که به طور مکرر دچار آفتهای دهانی میشوند دچار کمبود ریز مغذیهای ذکر شده هستند:
آهن در جگر، گوشت قرمز، ماکیان، ماهی تن، میگو، جودوسر، لوبیا، عدس، پنير توفو، و اسفناج یافت میشود.
اسید فولیک در حبوبات، مغزها، مارچوبه، آواکادو، بروکلی، مرکبات، سبزیجات برگدار سبز، جگر، ماکیان، و غلات کامل گندم یافت میشود.
ویتامین B12 نیز در گوشت قرمز، جگر، ماهی، تخم مرغ، مخمر خوراکی، و برخی غلات غنی شده صبحانه یافت میشود.
علائم آفت دهان چيست؟
مهمترین نشانه آفت دهان ایجاد یک زخم سطحی روی زبان و یا در قسمت داخلی لب و گونهها میباشد. آنها میتوانند کوچک یا بزرگ باشند و دور آنها قرمز بوده و مرکزی زرد یا سفید داشته باشند. معمولاً فرد در آن واحد چار بیش از یک آفت دهانی میشود. غالباً آفتهای دهانی با حس سوزش یا خارش شروع میشوند.
برخی از آنها ممکن است متورم و دردناک باشند و بلعیدن و تکلم را مشکل کنند. آفتهای دهان 7 تا 10 روز باقی میمانند. اشکال خفیف آنها در طول 1 تا 3 هفته به طور کامل بهبود مییابند اما در مورد آفتهای دهانی شدید ممکن است تا 6 هفته زمان لازم باشد تا از بین بروند. برخی افراد بعد از اینکه آفت اول بهبود یافت دچار آفت بعدی میشوند. اکثر آفتهای دهانی بدون بر جا گذاشتن جای زخم (اسکار) به طور کامل از بین میروند.
چگونگي تشخيص آفت دهان
چنانچه به دلیل درد ناشی از زخمهای دهانی به پزشک یا دندانپزشک مراجعه نمایید، وی با معاینه و مشاهده دهان، آفتهای دهانی را تشخیص خواهد داد.
چگونگي درمان آفت دهان
در بیشتر موارد نیاز به مراجعه به پزشک نمی باشد. آنها به خودی خود بهبود مییابند. برخی درمانهای خانگی میتوانند در تسکین درد ناشی از آفت دهانی موثر واقع شوند:
غذاهایی را انتخاب که نرم بوده و بلع راحتی داشته باشند مانند ماست و یا سوپ رقیق. غذاهای خود را به شکل تکهها و لقمههای کوچکی در آورده و یا آنها را پوره و له کنید.
مایعات خنک بنوشید. گاهی اوقات تماس مایعات با زخمهای آفت میتواند منجر به درد شود. از نی استفاده کنید تا مایعات دریافتی تماسی با آفت نداشته باشند. تکههای یخ را روی آفت نگه داريد تا زمانیکه بیحس شود.
با دقت مسواک بزنید طوریکه زخمها تماسی با برس مسواک نداشته باشند.
دهان خود را با آب نمک شستشو دهید. برای تهیه آب نمک، 1 قاشق چای خوری (5 گرم) نمک را را در یک لیوان (250 میلی لیتر) آب ولرم حل نمایید.
داروهای بدون نیاز به نسخه درمان کننده آفت را خریداری کرده، با استفاده از یک اسفنج نخی یا پنبه آن را 3 تا 4 بار در روز روی آفتهای دهان قرار دهید.