در استفاده از دنیای مجازی یک الگوی مناسب برای کودک تان باشید
این روزها همه شاهدیم که با دسترسی آسان به فضای مجازی از جمله شبکه های اجتماعی مانند تلگرام، وابستگی جدیدی با نام «اعتیاد فضای مجازی» شکل گرفته است. برای این که این فناوری جدید را مدیریت کنیم چه می توان کرد؟
ابتدا ببینیم فضای مجازی چیست؟
در یک تعریف ساده هر نوع محیطی که از طریق یک ارتباط اینترنتی یا مشابه آن ایجاد می شود و فرد می تواند عکس، فیلم و اطلاعات را به اشتراک بگذارد و یا ارتباط برقرار کند جزو فضای مجازی است. این ارتباط به دلیل سرگرم کننده و هیجان انگیز بودن، بسیار مورد درخواست کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان است و از طرفی به دلیل تاییدی که افراد در این فضا اغلب از طرف دیگران دریافت می کنند، می تواند وابستگی ایجاد کند. فضاهای مجازی تقویت کننده بسیار نیرومندی محسوب می شود که مشکل بسیاری از افراد را حل می کند؛ اما این مشکل چیست!؟ به عبارت بهتر این مسئله چیست؟
اگر بخواهیم به طور کوتاه به این سوال پاسخ دهم باید بگوییم مشکل همان «ارتباط» است. ارتباط همان چیزی است که همه خواهان آنند و برای داشتنش بی قراری می کنند. به همین علت والدین ساعت‌ها کنار همسر و فرزندانشان هستند ولی در واقع نیستند. این حضور فقط فیزیکی است.
والدین برای مدیریت این فناوری چه اقداماتی باید انجام دهند؟
مثلا این که از چه سنی باید برای کودک گوشی یا تبلت خرید؟
در پاسخ به این سوال باید گفت شما نمی توانید خودتان از گوشی استفاده کنید و اجازه ندهید کودک یک ساله شما به آن نزدیک شود. از یک سالگی به بعد کودکان برای به دست آوردن گوشی که شما با آن سرگرم هستید، پافشاری خواهند کرد تا عکس یا ویدئو ببینند یا بازی را که شما به آن مشغولید امتحان کنند.
اینجا نکاتی را برای مدیریت این فناوری جدید پیشنهاد می کنیم
1 - برای حضور در فضای مجازی زمانی را برای خودتان تعیین کنید که از قبل قابل پیش بینی باشد
مثلا ساعت 8 تا 9 شب را برای کنترل پیام ها و پاسخ دادن به ایمیل اختصاص دهید و در ساعات دیگر ارتباط اینترنتی را قطع کنید تا حواستان پرت نشود؛ مثلا مودم را خاموش یا اینترنت را قطع کنید. مطمئن باشید اتفاقی هم نمی افتد و چیزی را از دست نمی دهید. نگران نباشید حتی اگر کسی با شما کار واجب داشته باشد سعی می کند تماس بگیرد. پیام هایتان هم محفوظ است و جای دوری نمی رود! این کار در واقع نوعی مدیریت زمان است که شما همانند دیگر فعالیت هایی که بیرون از خانه دارید زمانی را برای این کار یعنی بودن در فضای مجازی اختصاص می دهید.
2 - لطفا در حضور کودکان زیاد به کارهای شخصی نپردازید!
مثلا کارهای شخصی را بیرون از خانه یا در اتاق جداگانه انجام دهید و هنگامی که کودکان حضور دارند ترجیحا به فعالیت های مشترک مثل تماشای تلویزیون، بازی، مشارکت در تمیز کردن خانه، پخت غذا یا درست کردن کاردستی بپردازید. اتفاقا این همان چیزی است که کودکان به آن نیاز دارند و اغلب از آن ها دریغ می شود. اختصاص یک زمان کیفی برای کودکان که احساس تنهایی نکنند و به نیازهای آنان توجه شود باعث بهبود ارتباط با آنان می شود. وقتی ارتباط پدر یا مادر با کودک خوب باشد، در اصطلاح «حرف شنوی» کودک زیاد می شود و نافرمانی اش کاهش پیدا می کند. برای تقویت رابطه با کودکان، اختصاص زمان کیفی در طول روز بسیار مفید است. لازم نیست ساعات زیادی با کودکتان باشید. زمان اندک اما سرشار از توجه، تاثیری جادویی در تقویت ارتباط با کودکان دارد.
3 - از قرار دادن گوشی تان در اختیار کودکان خودداری کنید
اگر واقعاً احساس می کنید لازم است گوشی، تبلت یا رایانه داشته باشد برای او تهیه کرده و یا برنامه های لازم را روی کامپیوتر نصب کنید اما از همان ابتدا قانون گذاری کنید که چه زمانی و چه مقدار می تواند از آن استفاده کند. قطعا اگر این کار را همان ابتدا انجام دهید، کودک پذیرش بیشتری از خود نشان خواهد داد و خیالتان راحت تر خواهد بود. باز هم تاکید می کنم که در صورتی این قانون با موفقیت انجام خواهد شد که کودک فعالیت های دیگری در طول روز داشته باشد تا با آن‌ها سرگرم شود به خصوص فعالیت های بدنی که به رشد کودک کمک و انرژی فراوان او را تخلیه می کند. کودکانی که فعالیت های بدنی کمتر و بازی های فعالیتی و بیرون از خانه کمتری دارند از نشاط کمتری برخوردار هستند و معمولا خواب منظمی ندارند به طوری که شب ها تا دیر وقت بیدار هستند و یا در طول روز زیاد می خوابند.
4 - فرصتی را برای بودن در بیرون از خانه با کودکان اختصاص دهید
فعالیت هایی مثل: رفتن به پارک با کودکان، دوچرخه سواری، تماشای فوتبال در استادیوم، کوهپیمایی، پیاده روی، خرید، رفتن به سینما، تئاتر و... وابستگی به فضای مجازی را کاهش می دهد. کودکان رفتار والدین را الگو قرار می دهند و رفتار والدین بهترین پیش بینی کننده رفتار کودکان در آینده است.