بازي با آب يکي از بهترين، اساسي ترين و لذت بخش ترين کارهايي است که کودکان انجام مي دهند. آب جذبه اي سحرآميز براي آنها دارد. کودکي که با آب بازي مي کند، در حال يادگيري علت و معلول گرما و سرما، جاري شدن و فرو رفتن در زمين است. اين کودک پس از آنکه به عنوان موجودي کوچک در دنيايي بزرگ، يک روز سخت را پشت سر گذاشت، با آب بازي آرامش مي يابد.
آب بازي باعث تسکين عصبانيت هاي کودک شده و کودک از طريق آن از ناراحتي ها، فشارها و تنش ها رهايي يافته و احساس آرامش مي کند. چون کودکان آب بازي را بسيار دوست دارند از اين طريق مي توان مفاهيم و مطالب بسياري را به آنها آموخت و موجبات رشد مهارت ها و توانايي هاي مختلف آنها را فراهم ساخت.
رشد توانايي ها و مهارت هاي مختلف کودکان به وسيله آب بازي:
الف) رشد خلاقيت و ابتکار: آب بازي کمک مي کند تا بچه ها افکار خلاقشان را رشد بدهند. از آنجا که آب بازي جذابيت بسياري براي کودکان دارد، آنها ساعت ها وقتشان را صرف آن مي کنند. والدين و مربيان مي توانند به وسيله بازي هاي متنوع و از طريق پرسش هاي مختلف، تفکر خلاق را در کودکان پرورش دهند. بعضي از اين پرسش هاي پرورش دهنده:
۱- چطور باران در آسمان شکل مي گيرد؟
۲- چه چيزهايي در آب شناورند و چه چيزهايي زير آب مي روند؟
۳- چطور باران و برف در آسمان شکل مي گيرد؟
۴- چه چيزهايي با آب مي پزند؟
بعضي از بازي هاي پرورش دهنده خلاقيت عبارتند از:
۱- اشيا گوناگوني به کودک بدهيد که آن را داخل آب قرار داده، ببينيد که آيا فرو مي رود يا روي آب شناور مي ماند و درباره آن صحبت کنيد”چه اتفاقي مي افتد؟” اوه نگاه کن روي آب ايستاده شنا مي کند” “نگاه کن، آن يکي پايين رفت، زير آب”
۲- دو ظرف هم حجم با شکل ظاهري متفاوت انتخاب کنيد يکي از ظرف ها را پر از آب کرده و آب آن را در ظرف ديگري بريزيد تا کودکان متوجه حجم يکسان هر دو ظرف شوند.
ب) رشد شناختي: کودکان بر اثر کسب تجربه با آب بازي ياد مي گيرند که بعضي اشيا در آب فرو رفته و بعضي روي آن شناور مي مانند (سنگ، چوب، پلاستيک، فلز و …) بعضي اجسام مثل: اسفنج، پارچه و کاغذ آب را به خود جذب مي کنند و بعضي مثل پلاستيک آب را اصلابه خود جذب نمي کنند. کودک از طريق آب بازي با منابع اب مانند: چشمه، قنات، رود، دريا و درياچه آشنا مي شود.
ج) رشد عاطفي و هيجاني: کودکان عاشق آب بازي هستند. در آب بازي کودکان آرامش يافته و احساس قدرت مي کنند. آب بازي باعث بر انگيختن کنجکاوي کودکان شده و از نظر عاطفي برايشان ارضاء کننده است.
د)رشد گويايي و افزايش گنجينه واژگان: زبان جزيي از وجود هر شخص مي باشد و محتواي زباني نه تنها براي ارتباط بلکه براي کمک به تفکر فرد مهم است. کودکان از طريق آب بازي با واژه هاي جديدي آشنا مي شوند که کمک به تقويت گنجينه لغات آنها مي نمايد و مفاهيم زيادي مانند: شناکردن، ريختن، شناور شدن، زير آب رفتن، موج، برف، رود، يخ، دريا و …. را ياد مي گيرند.
ه) ايجاد هماهنگي بدني: کودک مي آموزد که هنگام پر کردن دو ظرف هماهنگي چشم و دست لازم است. تسلط بر حرکات ظريف در يادگيري براي ريختن، فشار دادن، تعادل و … يکي از ويژگي هاي آب بازي است.
و)رشد اجتماعي: کودکان به هنگام آب بازي ياد مي گيرند که چطور با ديگران رابطه برقرار کنند و به وسيله آب بازي حس تعاون، همکاري، مشارکت، اطاعت از قوانين و مقررات بازي، رعايت نوبت و انعطاف پذيري را ياد مي گيرند.
مکان آب بازي براي کودکان آب بازي را مي توان در فضاي باز و بسته انجام داد. آب بازي در فضاي باز راحتر است. در غير اينصورت در فضاي بسته بايد کفپوش مناسبي مورد استفاده قرار گيرد. موزاييک، آسفالت يا کاشي مشبک (حجم دار) مي تواند مفيد باشد، زيرا در صورت خيس شدن مي توان به آساني آن را خشک کرد. محل آب بازي بايد جايي انتخاب شود که مقدار آب ريخته شده از ظرف به داخل چاه فاضلاب برود (کف اتاق يا محل آب بازي بايد چاه فاضلاب داشته باشد). ظروف و لباس آب بازي براي کودکان
ظرف مخصوص آب بازي بايد در کنار لوله هاي آب باشد تا برداشتن آب آسان تر باشد. اگر آب بازي به صورت شنا يا دست و پا زدن نباشد، پيش بندهاي پلاستيکي براي محافظت لباش کودکان بهترين وسيله است، بهتر است پيراهن کودکان آستين کوتاه باشد تا کودک راحتر بازي کند.
وسايل آب بازي براي کودکان
۱- طشت بزرگ يا وان حمام پر از آب.
۲- ني نوشابه، آبپاش، لوله، قيف (وسايلي که آب در آنها نمي ماند)
۳- انواع بطري هاي خالي پلاستيکي مانند: بطري شامپو، مايع ظرفشويي، قوري پلاستيکي و … (وسايلي که وقتي داخل آب قرار مي گيرد حباب ايجاد مي کند)
۴- همزن هاي پلاستيکي، سرنگ هاي بدون سر سوزن، قطره چکان، رنگ هاي خوراکي به منظور تغيير رنگ آب.
۵- اسفنج، دستمال کاغذي، قرقره، قاشق و انواع وسايل و اسباب بازي هايي که در آب فرو رفته و يا روي آن شناور مي مانند.
۶- عروسک، لباس و پارچه براي شست و شو و چگونگي شستن و نظافت اعضاي بدن.
۷- صابون يا پودر لباسشويي براي توليد کف و انجام بازي هاي متفاوت با آن.
راه هاي بازي با آب براي کودکان
راه هاي متنوعي براي بازي با آب وجود دارد که در ذيل به اختصار به چند نمونه اشاره مي کنيم:
۱- يک ظرف بزرگ پر از آب با تعدادي اسباب بازي براي کودکتان در نظر بگيريد تا بتواند تجربياتي با عروسک پلاستيکي شناور و ماشين کوچک غير شناور، يک تکه چوب، يک تکه صابون و چند قطعه يخ شناور داشته باشد.
۲- يک تنگ پلاستيکي شفاف را پر از آب کنيد و به کودک نشان دهيد که از پشت تنگ آب، دستهايش چقدر بزرگ ديده مي شوند.
۳- چندين ظرف پلاستيکي کوچک را با آب رنگ پر کرده و در فريزر بگذاريد تا يخ ببندند. اين يخ ها مي توانند به منزله آجرهايي در قلعه برفي باشند يا مي توانند به آرامي در وان يا استخر آب شوند.
۴- از ظروف مخصوص اسپري براي آبپاشي کردن مي توانيد استفاده کنيد. کودک مي تواند براي مثال قسمتي از ديوار خانه را رنگ بزند يا با آبپاش يا اسپري، چمن ها و گياهان را آبياري کند.
نکات ايمني براي آب بازي:
۱- کودکان خردسال معمولاً در آبي به عمق کم نيز ممکن است غرق شوند، وقتي آنها در کنار هر نوع آب از وان حمام گرفته تا حوض، از جوي گرفته تا استخر و حتي وقتي کنار آکواريوم هستند، آنها را زير نظر بگيريد.
۲- از ظروف نشکن براي اب بازي استفاده کنيد، هرگز ظرفي با جنس شيشه، سراميک، سفال يا چيني و ساير مواد شکننده به کار نبريد.
۳- براي نگهداري و مراقبت از بچه هاي خردسال هرگز به کودکان بزرگتر اعتماد نکنيد.
۴- حتي بهترين شناگران بزرگسال نيز ممکن است دچار گرفتگي عضلاني شوند، از اين رو احتياط را رعايت نموده و مراقب باشيد تا آنها دچار حادثه نشوند.
۵- هيچ کودک زير ۸ سالي نبايد بدون حضور بزرگتر وارد آب شود.
۶- در کنار سواحل دريا مراقب کودکان باشيد، حتي اگر شناگران قابلي هستند، به آنها اجازه ندهيد بدون همراهي شما وارد آب شوند.
۷- وان يا ظرف اب بازي را بعد از اتمام بازي همراه با کودک خالي کنيد. تميز کردن اين ظروف قسمتي از مکاشفه کودک است. همراه با او خالي شدن آب را ببنيد و شگفت زده شويد.