نویسنده:مدير سايت
صفحه:کودک کارآفرین
دلايل بدغذايي کودکان و راهکارها
تا به حال کودکي را که علاقه‌اي به خوردن غذا (حتي خوش‌رنگ و لعاب‌ترين آن‌ها) ندارد، ديده‌ايد!؟ اگر شما چنين فرزندي نداشته باشيد و يا با يکي از آن‌ها سروکار نداريد، احتمالاً با خواندن اين مطالب تعجب خواهيد کرد.
تصور ذهني ما در مورد کودکان اين است که همه آن‌ها به طور ذاتي و طبيعي بايد به غذا خوردن علاقه داشته باشند و زماني که گرسنه شوند به راحتي سر سفره يا ميز بنشينند تا غذايشان را بخورند، اما حقيقت اين است که برخي از کودکان براي اينکه به اندازه کافي غذا بخورند نياز به کمک والدين دارند.
آيا کودک شما به اندازه کافي غذا مي‌خورد؟
مهم‌ترين معيار براي اطمينان از اينکه فرزند شما به اندازه کافي غذا مي‌خورد يا نه، بررسي نمودار وزن، قد و دور سر او در کارت رشد است. تغذيه نادرست و يا ناکافي به مرور زمان ابتدا موجب کندي و يا توقف رشد وزني او شده و سپس مانع از افزايش به اندازه قد و دور سر در بچه‌ها مي‌شود. اگر منحني رشد کودک متناسب با سنش رو به افزايش است، ولي به نظر شما او به اندازه غذا نمي‌خورد در واقع او با همين مقدار غذا نيازش را تأمين مي‌کند و احتمالاً شما بيش از اندازه از او انتظار داريد. همچنين اگر هميشه سرعت افزايش وزن کودک نسبت به نمودار مربوط به سن او کمي پايين‌تر است و او از لحاظ جسمي و رواني سالم به نظر مي‌رسد، احتمالاً اين امر مربوط به ويژگي‌هاي ذاتي و ژنتيکي او مي‌باشد. نکته مهم در اين مورد اين است که اگر کودک به طور ناگهاني بي‌اشتها شد و يا دچار توقف و يا کاهش وزن گرديد، بايد حتماً مورد بررسي قرار گيرد تا از سلامتي او اطمينان حاصل شود. گاهي اوقات در بيماري‌هايي مانند عفونت مجاري ادرار، تنها نشانه قابل مشاهده اوليه به ويژه در کودکان کوچک‌تر، بي‌اشتهايي و کمي بدخلقي است. تأخير در تشخيص و درمان مي‌تواند مشکلات جدي‌تري را به همراه داشته باشد
دلايل بدغذايي کودکان
1- کودکان هنگام بيماري معمولاً بي‌اشتها مي‌شوند. هر بيماري حتي يک سرماخوردگي ساده و نيز برخي از داروها از جمله شربت‌هاي سرماخوردگي و ضدسرفه مي‌توانند باعث بي‌اشتهايي شوند. پس از بهبودي کودک و تمام شدن دوره درمان اين مشکل برطرف خواهد شد. در مورد بيماري چون عفونت ادراري که دوره درمان نسبتاً طولاني با آنتي‌بيوتيک دارد، بازگشت اشتها احتياج به زمان خواهد داشت. در اين دوره به دليل بيماري و نيز مصرف دارو ممکن است کودک از لحاظ جسمي و رواني ضعيف شود و بي‌اشتهايي نيز اين وضع را بدتر خواهد کرد. پس لازم است کودک با روش‌هايي، به خوردن غذا تشويق شود.
2- هنگام ابتلا به اسهال هم ممکن است کودک ميلي به خوردن غذا نداشته باشد. بهتر است اجازه دهيد کودک به مقداري که مايل است غذا بخورد، زيرا خوردن غذاي سبک‌تر و کمتر به بهبود اسهال کمک مي‌کند. اما دقت کنيد که کودک حتماً آب و مايعات به اندازه کافي دريافت کند.مهم‌ترين معيار براي اطمينان از اينکه فرزند شما به اندازه کافي غذا مي‌خورد يا نه، بررسي نمودار وزن، قد و دور سر او در کارت رشد است
3- يکي ديگر از عواملي که ممکن است موجب بي‌اشتهايي کودک بشود، دندان درآوردن اوست. با اينکه اين امر از لحاظ علمي موضوع ثابت شده‌اي نيست، اما بسياري از مادران به تجربه مشاهده مي‌کنند که فرزندشان کمي قبل از بيرون زدن دندان جديد نسبت به غذا بي‌ميل مي‌شود. تصورش را بکنيد اگر ما نيز تنها چند دندان داشته باشيم و قسمتي از لثه‌مان نيز به خاطر درآمدن يک دندان جديد متورم و دردناک شده باشد شايد ميل چنداني به خوردن غذا نداشته باشيم. در اين زمان ممکن است کودک بيشتر به خوردن غذاهاي مايع و نرم مثل سوپ يا پوره علاقه داشته باشد. شايد هم تنها غذاهاي سرد مثل ميوه، شير يا بستني را قبول کند. در هر حال بهتر است زياد به او سخت نگيريد و غذاهايي را که بيشتر به آن‌ها تمايل دارد در اختيارش قرار دهيد. در عوض پس از گذشتن اين دوره سعي کنيد غذاهاي مغذي‌تري برايش تهيه کنيد.
4- يکي از عواملي که موجب مي‌شود کودک الگوي مشخص و مناسبي براي غذا خوردن داشته باشد اين است که از همان ابتداي شروع غذاي کمکي برنامه صحيحي را براي تغذيه او در نظر بگيريد.
توصيه‌هايي براي کودکان بدغذا
1- زيراندازي براي کودک پهن کنيد و اجازه دهيد خودش غذايش را بخورد. احتمالاً او ابتدا با غذا بازي مي‌کند و اطرافش را هم کثيف خواهد کرد، اما غذايش را هم خواهد خورد.
2- براي کودک بشقاب، کاسه و ليوان مخصوص به خودش بخريد. بهتر است او را هم همراه خود ببريد و اجازه دهيد خودش ظرف‌هايش را انتخاب کند.
3- براي خريد مواد غذايي، به خصوص آن‌هايي که کودک مي‌خورد (مثل شير، ماست يا ميوه) از او کمک بگيريد و اجازه دهيد او هم انتخاب کند.
4- محل غذا خوردن را تغيير دهيد و گاهي در آشپزخانه، در اتاق و يا در حياط به کودک غذا دهيد.
5- وقتي که بچه‌ها با هم هستند بهتر غذا مي‌خورند. اگر فرزند شما در حال بازي کردن با دوستانش است، از آن‌ها بخواهيد که همه براي غذا خوردن بيايند يا اينکه غذايشان را به محل بازي‌شان ببريد.
6- شرايطي فراهم کنيد که فرزند شما با کودکي که اشتهاي خوبي دارد و خوب غذا مي‌خورد، همراه شود. بچه‌ها معمولاً از هم تقليد مي‌کنند. ممکن است فرزند شما هم براي امتحان کردن غذا تشويق شود.
7- وقتي فرزند شما مشغول ديدن فيلم مورد علاقه‌اش است به او غذا بدهيد.
8- از کودک خود و يا بچه‌هاي ديگر هنگام خوردن غذا فيلم بگيريد و بعضي وقت‌ها اين فيلم را براي فرزندتان بگذاريد تا او به خوردن غذا تشويق شود.
9- اگر کودک دوست دارد زماني که غذا مي‌خورد به بازي‌اش هم بپردازد، به او اين اجازه را بدهيد. ممکن است او يک قاشق بخورد و دنبال بازي برود و سپس براي خوردن قاشق بعد بازگردد.
10-هنگام غذا دادن به کودکتان برايش قصه بگوييد يا کتاب بخوانيد. مي‌توانيد خاطره‌اي که کودک آن را دوست دارد، مثل رفتن به پارک برايش بازگو کنيد.
11-مي‌توانيد يکي دو تا از عروسک‌هايش را کنار او بنشانيد و با اجراي يک نمايش غذاي کودک را به او بدهيد.
12-براي فرزندتان نقاشي بکشيد. عکس خودش را بکشيد و با خوردن هر قاشق يکي از اعضاي آن را کامل کنيد.
13- کودکتان را بغل کنيد و او را راه ببريد. اين کار به خصوص براي دادن غذا يا مايعات به يک کودک بيمار موثر است.
نکات مهم
1- نکته‌اي که دوباره به آن اشاره مي‌کنيم اين است که اگر فرزند شما به راحتي غذايش را مي‌خورد و به غذا خوردن علاقه نشان مي‌دهد، لازم نيست از اين روش‌ها استفاده کنيد، اما در صورتي که کودکي داريد که اگر او را رها کنيد به اندازه کافي غذا نمي‌خورد و يا نمي‌توانيد او را تنها براي خوردن غذا يک جا بنشانيد، اين راه‌ها به کارتان خواهد آمد. در ضمن سعي کنيد يک ساعت قبل از خوردن غذا به کودک چيزي ندهيد تا براي غذا خوردن اشتها داشته باشد.
2- يکي از چيزهايي که مانع خوردن غذا يا ميان‌وعده‌هاي مغذي در بچه‌ها مي‌شود، خوردن تنقلات است. نمي‌توان از کودک انتظار داشت تا از خوردن چيپسي که از کابينت آشپزخانه برداشته چشم پوشي کند و به جاي آن يک عدد سيب بخورد! بهتر است تا حد امکان از خريد و نگهداري اين‌گونه تنقلات خودداري کنيد.
3-مورد ديگري که بايد به آن دقت کنيد اين است که در حضور کودک با ديگران در مورد بدغذايي او يا کودکان ديگر صحبت نکنيد، با اين کار او را در اين مورد حساس خواهيد کرد. بچه‌ها از اينکه مرکز توجه شما و صحبت‌هايتان باشند لذت مي‌برند و ممکن است براي اين منظور در مورد غذا خوردن بازي در بياورند
4- البته اينکه کودک گاهي کمي چيپس يا شکلات بخورد اشکالي ندارد، اما اين مهم است که به خوردن اين مواد عادت نکند و تنقلات جاي ميان‌وعده‌هايي همچون ميوه، شير يا مغزها (مثل پسته، بادام و ...) را براي او نگيرد.
5- سعي کنيد خريد و خوردن تنقلات را به زماني که با فرزندتان بيرون از منزل هستيد محدود کنيد. به جاي چيپس يا پفک هم بهتر است برايش گندم يا ذرت بوداده، شيرکاکائو يا بستني بخريد.
6- در منزل نيز سعي کنيد جلوي ريزه‌خواري کودک را بگيريد و حدوداً هر 5/1 تا 2 ساعت يک‌بار برايش ميان‌وعده‌اي بياوريد.
7- مورد ديگري که بايد به آن دقت کنيد اين است که در حضور کودک با ديگران در مورد بدغذايي او يا کودکان ديگر صحبت نکنيد، با اين کار او را در اين مورد حساس خواهيد کرد. بچه‌ها از اينکه مرکز توجه شما و صحبت‌هايتان باشند لذت مي‌برند و ممکن است براي اين منظور در مورد غذا خوردن بازي در بياورند.
8- به ياد داشته باشيد مادر، پدر و يا خواهر و برادر بزرگ‌تر بهترين الگو و راهنما براي کودکان هستند. فرزند شما غذاهايي را خواهد خورد که شما مي‌خوريد نه آن‌هايي که به او مي‌گوييد بهتر است بخورد. پس سعي کنيد هميشه مواد غذايي مفيد خريداري کنيد و رژيم غذايي سالم و متناسبي داشته باشيد.
