معمولا والدين در مورد حفاظت از كودكانشان در برابر ابتلا به بيماريها سوء استفاده يا كودك ربايي بسيار نگران هستند. اما بسياري از آنها از مهمترين خطري كه مي تواند ايمني و سلامت كودكشان را تهديد كند غافل مي شوند: خانه!
كودكان از ابتداي تولد تا سن پنج سالگي در معرض آسيبهاي جدي در خانه قرار دارند. هرساله تعد زيادي كودك به علت سوانح و اتفاقات به اورژانس منتقل مي شوند. بسياري از كودكان در منزل دچار جراحت مي شوند و گاهي اين جراحت به حدي شديد است كه بايستي به بيمارستان رسانده شوند. خطر بروز جراحت براي كودكان در دومين سال زندگي بيشتر از ساير مواقع است. افتادن و سقوط عامل نيمي از جراحات هستند؛ و آتش بيشترين تعداد مرگ و مير را موجب مي شود.
پس بهتر است قبل از اينكه اتفاق ناگواري بيفتد دست به كار شويد و پيش از به دنيا آمدن نوزاد تدبيري براي ايمن سازي منزل بينديشيد. با يك طراحي مناسب و كمي تجهيزات مي توانيد براي زماني كه كودكتان مي خواهد به راه بيفتد آماده شويد. بهترين حالت اين است كه مثلا قبل از شروع خزيدن اقدامات لازم را انجام دهيد و پيش از اينكه كودك كاملا به راه بيافتد تغييرات مناسب را در خانه صورت بدهيد.
علاوه بر مجموعه از وسايلي كه براي ايمن سازي محيط منزل براي كودكان در بازار موجود است، مهمترين ابزاري كه مي توانيد براي حفظ امنيت كودك خود به كار ببريد نظارت مي باشد. هر چقدر هم از وسايل حفاظتي مناسب استفاده كنيد باز هم بايد به دقت مراقب خطرات احتمالي باشيد.
اگر مطمئن نيستيد، هرگاه مي خواهيد براي باز كردن در منزل برويد يا به تلفن جواب بدهيد كودك خود را همراه ببريد.
ايمني عمومي
برخي پيش بيني هاي امنيتي مشخص را مي توان در مورد همه اتاقها انجام داد. برخي از آنها عبارتند از:
- پوششهاي حفاظتي مناسب براي پريزهايِ برقِ آزاد آماده كنيد. سوئيچها را نيز در حالت خاموش قرار دهيد.
- با استفاده از بالشتكهاي مناسب گوشه هاي تيز و محكم ميز ناهارخوري يا ساير ميز و صندلي ها را بپوشانيد.
- خطر احتمالي هر چيزي را كه داخل سطل آشغال يا بازيافت مي اندازيد، در نظر بگيريد. در صورتي كه باطري، گيره هاي كاغذ، كيسه هاي پلاستيكي يا چيزهاي خطرناك ديگر را در سطل مي اندازيد، آن را دور از دسترس كودك قرار داده و يا در قفسه اي قرار دهيد كه كودك نتواند در آن را باز كند.
- خودكارها، قيچي ها، نامه بازكُن، منگنه يا ماشين گيره زني، گيره هاي كاغذ و ديگر ابرازآلات تيز را در قفسه هاي قفل دار قرار دهيد.
- آتش يكي از بزرگترين خطراتي است كه كودكان را تهديد مي كند. غالبا كودكاني كه با كبريت يا فندك بازي مي كنند، خانه را به آتش مي كشند. اگر اجاق، بخاري، شومينه يا چيزي از اين قبيل در منزل داريد (كه معمولا در هر خانه يا حتما وسائلي براي پخت و پز و گرمايش وجود دارد) يك كپسول آتش نشاني را در نزديكي آن نگه داريد و آن را به طور مرتب چك و سرويس كنيد. چيزهايي را كه ممكن است نظر كودكتان را جلب كنند در بالاي بخاري قرار ندهيد. كبريتها و فندكها را دور از دسترس و ديد كودك نگه داريد. در صورتي كه از سيگار استفاده مي كنيد آن را به درستي خاموش كرده و ته مانده آن را نيز از بين ببريد. اگر در آپارتمان زندگي مي كنيد، راه خروج اضطراري را براي مواقع ضروري در نظر بگيريد و جهت آمادگي براي زمان آتش سوزي استفاده از آن را تمرين كنيد. مي توانيد از اخطار دهنده هاي آتش كه با مقررات آتش نشاني محل سكونت شما تطابق دارند استفاده كنيد و آنها را به طور مرتب چك كنيد. اگر اين امكان را داريد كه از آشكارسازهاي دود در همه اتاقهاي خواب و همچنين در نزديكي آشپزخانه استفاده كنيد بهتر است آنها را هر ماه امتحان كنيد تا از صحت عملكرد آنها مطمئن شويد و باطريها را هر سال عوض كنيد. در صورتي كه آشكارسازِ دود به طور مناسب كار كند خطر مرگ در اثر آتش سوزي تا 50% كاهش مي يابد.
از استفاده از پرده خصوصا پرده هايي كه ريسمانهاي آويزان دارند خودداري كنيد. اين ريسمانها ممكن است منجر به بروز خفگي در كودك شوند. در صورتي كه پرده هاي شما ريسمان دارند آنها را گره زده و بالاتر از دسترس كودك قرار دهيد.
- بر روي شيشه هاي بزرگ مانند درهاي شيشه اي برچسبهاي رنگي بزنيد تا كودك بتواند همواره آنها را تشخيص دهد. پنجره هايي را كه به طور عمودي بالا و پايين رفته و باز و بسته مي شوند همواره از بالا باز كرده و قفل كنيد تا از باز كردن آنها از پايين توسط كودك جلوگيري كنيد. پنجره هايي را كه پايين قرار دارند به نحوي تعمير يا طراحي كنيد كه بيش از 15 تا 20 سانتيمتر باز نشوند. مبلها يا ساير چيزهايي را كه كودك مي تواند از آنها بالا برود دور از پنجره ها قرار دهيد.
- بهتر است پارچه يا پوشش هاي مخصوصي را زير فرشها و موكتها ليز و لغزنده منزل قرار دهيد كه امكان ليز خوردن را براي كودك يا براي خودتان وقتي كه كودك را در آغوش داريد، كاهش دهيد.
- اگر منزل شما داراي راه پله داخل ساختمان است، از درهاي ايمني استفاده كنيد. بر روي راه پله ها يك در كوچك در بالا و يك در ديگر نيز در پايين راه پله تعبيه كنيد. اين كار از بالا رفتن كودك از پله ها نيز جلوگيري خواهد كرد زيرا او نمي تواند اين مسير را برگردد. البته به ياد داشته باشيد كه ايمني كودك يك مبحث رو به رشد است. در كوچكي كه در يك سالگيِ كودك در بالاي پله ها قرار مي دهيد تا از پايين آمدن او از پله ها جلوگيري كند، در دو سالگي مي تواند به اسباب بازي كودك تبديل شود و كودك بالا رفتن از آن را امتحان كند!
- هرگز چيزي را كه ممكن است موجب ليز خوردن افراد شود روي پله ها قرار ندهيد. راه پله ها بايد به نحو مناسب تعمير و بازسازي شوند، (فرشهاي پاره يا پوسيده را تعمير كرده و يا جمع كنيد). اطمينان حاصل كنيد كه نرده ها كاملا محكم بوده و جاپايي براي كودك ندارند كه بتواند با كمك آنها بالا يا پايين برود. همواره بايد نور مناسب در مسير راه پله وجود داشته باشد. هر ساله صدها كودك به علت سقوط در اورژانسهاي پزشكي مورد درمان قرار مي گيرند. همين كه كودك شما چهار دست و پا راه رفتن را آغاز كرد بايد از درهاي كوچك و مناسب براي جلوگيري از ورود او به اطاقها يا مكانهاي نامناسب و خطرناك استفاده كنيد.
- سيمهاي لامپها يا ساير وسايل برقي را پشت مبلمانهاي سنگين مخفي كنيد يا با استفاده از وسايل مخصوص بپوشانيد. در صورتي كه كودك شما آباژور يا لوازم نور دهنده بزرگ را بكِشد، ممكن است سقوط كنند و خطراتي چون برق گرفتگي، آتش سوزي يا ضرب ديدگي را به همراه داشته باشد. پس حداقل آنها را پشت مبلها قرار دهيد.
- مراقب چيزهايي كه مي توانند انگشتهاي كودك شما را گير بيندازند (مانند لولاها، ميز اتو و صندلي هاي دسته دار) باشيد.
- لوازم كمكهايِ اوليه را در قفسه هاي در بسته و دور از دسترس كودك قرار دهيد و محل چيزهاي مختلف را به پرستارِ كودك يا افراد ديگر نشان داده و نحوۀ تماس با اورژانس در موقع ضروري را نيز برايشان توضيح دهيد. دقت كنيد كه مواد سمي و خطرناك را از دسترس كودك دور كرده باشيد تا از مسموميت او جلوگيري كنيد.
- احتمال سوختگي با آتش يا مايعاتِ داغ در كودكانِ كم سن بيشتر از سايرِ كودكان يا بزرگسالان است. بيشترين ميزانِ سوختگي با مايعاتِ داغ در اثر ريختن نوشيدني هايِ داغ بر روي پوست كودك رخ مي دهند. دقت كنيد كه حتي 15 دقيقه پس از تهيه نيز اين مواد به اندازه اي داغ هستند كه مي توانند پوست كودك را بسوزانند. هرگز به مادري كه در حال شير دادن كودك است نوشيدنيِ داغ تعارف نكنيد: حتي يك قطره كوچك از اين نوشيدني نيز مي تواند هم مادر و هم كودك را بسوزاند.