نویسنده:مدير سايت
صفحه:کودک کارآفرین
ارايه توصيفی مجمل از نحوه ی شکل گيری خلاقيت ادبی در کودکان و نشان دادن منحنی صعود و سقوط اين قابليت در کودکان و همچنین ترسيم راه تربيت و تقويت اين قوه در کودکان.
روشن است آموختن ادبيات و شگردهاي احساسي و برانگيزاننده ي آن به راحتي ميسر نيست و به قول معروف آمدني است و نه آموختني. آن گونه که منتقد بزرگ رنه ولک مي گويد:« دشواري حاصل از ياد دادن ادبيات که اغلب اوقات حس مي شود ،ناشي از اين است که چنين کاري شدني نيست، چيزي که مي توان به طور مستقيم ياد داد ،نقد ادبيات است و نه خود ادبيات.»
به هر حال براي شناخت کودکان بهتر است ابتدا تجربه هاي حسي و زباني او را بشناسيم و سپس مولفه هاي ديگرش را که شامل توانش ادبي و خلاقيت است برشماريم. کودکان ابتدا از طريق حس لامسه با پيرامون خود ارتباط برقرار مي کنند. اولين کشف کودکان، شناخت و حس انگشتان دست است و به مرور قدرت حس هاي ديگر را کشف مي کنند. در کتاب «مبادي سواد بصري» مراحل استفاده از حس هاي کودکانه چنين بيان شده است:« طفل نوزاد علاوه بر لمس کردن يا دست زدن به اشيا ، از راه بوييدن و چشيدن اجسام نيز محيط اطراف را درک مي کند.به تدريج حس بينايي و درک تصويري نيز به کمک حواس نامبرده مي آيد و چيزي نمي گذرد که اين حس از درجه ي اول برخوردار مي شود.» همراه اين توانايي ها ،کودک کم کم از تجربه هاي زباني اش بهره مي برد و مي تواند از طريق مهارت، سخن گفتن، شنيدن، خواندن و نوشتن را بياموزد.
کودک در مرحله ي بعد اين حواس را چون يک هنرمند در هم مي آميزد. در نظر او گل ها خواب مي بينند،عروسک به قصه گوش مي کند، خورشيد خانم مي خندد. بدين خاطر دانشمندان مي گويند،بچه هاي سنين 3تا 6 سالگي قابليت ايجاد تصميم گيري هاي متفکرانه درباره ي رفتار و مشاهده ي احساسات محيط اطرافشان را دارند. البته بايد آزادي عمل کودک را به رسميت بشناسيم و بگذاريم انگيزه و احساس کودک نفس بکشد.
به طور کلي فرايند توانايي کودک براي شناخت خود و محيط تا خلاقيت و توانش ادبي اش در سه مرحله آشکار مي شود:
- 1-کلمه سازي و ترکيب آن: هرچند اولين کشف هاي کودک مي تواند در رفتار و حرکات او ديده شود، اما موثرترين توانش کودک در حيطه ي زبان و خصوصا در کلام شکل مي گيرد. به مرور کودک از بار معنايي واژگان و معناي آن آگاه مي شوند و به قدرت ترکيبي و معاني متفاوت آنها پي مي برند. اين تجربه ي کودک در ترکيب کلمات و آفريدن معناي جديد براي او موثر مي افتد و زمينه را براي ساختن کلماتي که موزون و قافيه دار است نزديک مي کند.
- 2-ساخت جمله ي ادبي: در مرحله ي بعد کودکان قادر مي شوند واژگان را به بافت جمله ببرند. منظور جمله هايي است که به نوعي بازتاب دهنده ي هيجانات و احساسات و تصوير خلاقانه ي آنها از پديده هاي پيرامون است.
- 3-نوشتن خلاق: نوشتن خلاق در حقيقت نتيجه و تکامل تجربه هاي کودک است.او در اين مرحله مي تواند به بافت متن وارد شود و حوزه ي کار را به آفرينش اثر و متن بسط و گسترش دهد و با آميختگي خودآگاه و ناخودآگاه ،تصاوير ذهني و خيالي منسجمي بسازد که از ترکيب چندجمله شروع مي شود تا به شرح واقعه،خاطره،بيان آرزو و داستان نويسي مي رسد.
