مهمترين نقشي که والدين در تربيت کودکان خود ميتوانند، ايفا نمايند پرورش توانايي خلاقيت در آنها است.
خلاقيت در پرورش کودکان عامل بلامنازع کليه پيشرفتهاي بشري است. بسياري از انديشمندان معتقدند خلاقيت و سلامت روح و روان در کودکان همراه و همگام هم هستند. مهمترين عامل ايجاد خلاقيت در کودکان انگيزه است. استعداد، ويژگيهاي شخصيتي، مهارت، به والدين و اطرافيان کودک نشان ميدهد که کودک چه کاري ميتواند انجام دهد ولي انگيزه به کودک نشان ميدهد که چه کاري انجام خواهد داد. آنچه مهم است پرورش خلاقيت در کودکان انطباق انگيزهها با استعداد و مهارتهاي کودکان است و پرورش انگيزه و مهارت در خلاقيت بسيار کارساز است.
تمام کودکان ميتوانند خلاق باشند و اين والدين کودک ميباشند که بايد بهترين راه استفاده از انرژي خلاق را به کودک خود نشان دهند و بياموزند. در محيط اجتماعي کودکان چه در منزل و چه در مدرسه، تربيت روحيه خلاق در کودکان بسيار حايز اهميت است. اين که مراحل فرآيند خلاقيت در کودکان چگونه سپري ميشود و اهميت انگيزه خلاقيت در کودکان چيست، از جمله ويژگيهاي مهم و مسايل اساسي رشد و پرورش کودک است. خلاقيت در کودکان داراي دو ويژگي ميباشد که با داشتن اين دو ضابطه ميتوان به نمود خلاقيت در کودکان پي برد.
براي آنکه خلاقيت در کودکان پويا و زنده بماند، بايد به کودکان آزادي زيادي بدهيد و به آنها به عنوان يک فرد احترام بگذاريد.
الف- کار خلاق در کودک با کارهايي که کودک قبلاً انجام داده و تمام چيزهايي که قبلا ديده يا شنيده متفاوت باشد.
ب- دوم آنکه فقط نبايد متفاوت باشد بلکه بايد صحيح بوده و در جهت رسيدن به يک هدف مفيد باشد. به طريقي که براي کودک جذاب يا معني دار باشد، در واقع علامت خلاقيت در اعمال و رفتار کودکان تازگي و مناسب بودن آن کار ميباشد در تشريح اين دو معيار، مفهوم تازگي آن کاملاً ساده است. رفتار کودک نميتواند فقط تقليد يا گزارش چيزي که قبلاً ديده است باشد يعني در محدوده رفتاري کودک بايد تا حد زيادي تازه باشد. به منظور قضاوت درباره تازگي کار کودک، والدين او بهترين قاضي ميباشند. بسيار مناسب بوده پر دردسرتر است اين واژه به منظور رد کردن رفتارهايي که صرفا عجيب هستند مورد استفاده قرار ميگيرد اما اين مفهوم بيثبات است و نبايد به آن خيلي تکيه کرد.
خلاقيت کودکان در هر زمينهاي که باشد به سه چيز بستگي دارد.
1- مهارت در همان زمينه
2- مهارتهاي کار و تفکر خلاق
3- انگيزه ذاتي
بعضي از عناصر خلاقيت فطري ميباشد، بعضي به يادگيري و تجربه بستگي دارد و بعضي به محيط اجتماعي مربوط ميشود. بزرگترين کمک والدين به کودکانشان در پرورش خلاقيت، کمک به آنها در يافتن و گسترش نقطه تلاقي خلاقيت ميباشد. يعني جايي که استعدادها، مهارتها و علايق آنها به يکديگر متصل ميشوند. آنچه مهم است بدانيم، استقلال در تصميمگيري کودکان است که منجر به انگيزه ميگردد. براي آنکه خلاقيت در کودکان پويا و زنده بماند، بايد به کودکان آزادي زيادي بدهيد و به آنها به عنوان يک فرد احترام بگذاريد. از نظر عاطفي در حد اعتدال به کودکان نزديک شويد و بر روي ارزشهاي اخلاقي نه قوانين خاص تاکيد نماييد. لازم است والدين بدانند که از طريق عوامل زير ميتوانند خلاقيت را در کودک خود برانگيزند. دادن آزادي، احترام، اعتدال در محبت و روابط عاطفي، اعتقاد به ارزشها، نه وضع قوانين رنگا رنگ البته، قدرداني از خلاقيت از جمله عوامل تقويت کننده خلاقيت در کودکان است. در اين ميان، والدين ميتوانند با ترغيب کودکان خود به انجام فعاليتهاي متنوع آنان را ياري دهند تا عميقترين علايق خود را کشف نمايند. کودکان معمولاً بدون دخالت والدين سعي مينمايند فعاليتهاي خود را تدبير نمايند و تدبير خود ساخته در کار کودک قطعاً خلاقيت او را به همراه دارد. والدين کودک خلاق نسبت به برخورد خود با کودکانشان داراي شيوهها و روشهاي گوناگون ميباشند.
محل تقاطع خلاقيت در کودکان منطقهاي است که مهارتها و علايق کودک روي هم قرار گيرد و منطبق ميگردد.
والدين کودک خلاق براي عقايد و ابراز افکار کودکان خود احترام قايل ميباشند.
والدين کودک خلاق از کاوش و سوال کودک خود خسته نميشوند و اجازه کنجکاوي به او ميدهند.
والدين کودک خلاق به او اجازه ميدهند بسياري از تصميمات را خودش اتخاذ کند.
والدين کودکان خلاق از نظر فکري بسيار کمک حال کودکانشان ميباشند. همراه کودکانشان با دقت به دنيا نظر ميافکنند و درباره آن با کودک صحبت مينمايند. البته به شيوه اي بسيار ظريف و ماهرانه با يک عدم توافق مسالمتآميز با آنها به بحث ميپردازند