استفاده از خميردندان هاي معمولي
بر خلاف باور بسياري از والدين، خميردندان هاي معمولي نمي توانند به خوبي از دندان هاي کودکان محافظت کنند. دليل اين موضوع هم کاملا مشخص است، زيرا در اين خميردندان ها فلورايد کافي وجود ندارد.به اعتقاد کارشناسان بايد خميردندان هايي براي کودکان تهيه کرد که بيش از ميزان معمول فلورايد دارند تا به اين ترتيب محافظت بهتري از دندان هاي آن ها صورت بگيرد البته بايد توجه داشت که استفاده از خميردندان هاي حاوي فلورايد براي کودکان زير يک سال توصيه نمي شود، زيرا در اين زمان کودکان ممکن است بخش زيادي از خميردندان را بلعيده و به اين ترتيب دچار فلوروسيس شوند. در سال هاي اوليه زندگي کودکان که دندان ها در حال شکل گيري هستند، وارد شدن بيش از اندازه فلورايد به داخل بدن مي تواند باعث لکه دار شدن و ناهمواري سطح دندان ها شود که از آن با عنوان فلوروسيس ياد مي شود. البته تا قبل از ۶ سالگي خطر خوردن خمير دندان توسط کودکان وجود دارد اما اگر در اين دوران شما از مقدار بسيار کم از خميردندان هايي استفاده کنيد که فلورايد زيادي دارند، تا حد زيادي اين مشکل برطرف خواهد شد. به هر حال براي کودکاني که در معرض خطر پوسيدگي دندان هستند، فوايد استفاده از خمير دندان هاي حاوي فلورايد بالا به مراتب بيشتر از مضرات احتمالي آن است.
بازي هاي کامپيوتري
حتما از شنيدن اين موضوع تعجب خواهيد کرد اما حقيقت اين است که بازي هاي کامپيوتري هم باعث پوسيدگي دندان مي شود. نتايج مطالعات کارشناسان نشان مي دهد، کودکاني که بيش از اندازه بازي هاي کامپيوتري انجام مي دهند ۲برابر کودکان ديگر دچار پوسيدگي دندان مي شوند. زماني که کودکان مشغول اين بازي ها مي شوند بيش از اندازه خوراکي هاي شيرين مي خورند و کنترلي روي ميزان غذا خوردن خود ندارند. توجه بيش از اندازه به اين بازي ها هم چنين باعث مي شود، کودکان نسبت به بهداشت دهان خود توجه کمتري داشته باشند و مسواک زدن را فراموش کنند.
شير دادن هنگام شب
درصد بالايي از پوسيدگي دنداني کودکان ناشي از شيردادن به کودک هنگام شب است. بيشتر مادران در طول شب به دفعات مکرر به کودک خود شير مي دهند غافل از اين که همين کار بيشترين تاثير را در پوسيدگي دندان ها دارد. براي پيشگيري از پوسيدگي دندان هاي کودک بعد از يک سالگي بايد شير دادن هنگام شب به صورت کنترل شده باشد. کارشناسان معتقدند، با نزديک شدن به ساعت هاي پاياني شب بايد تغذيه کودکان با استفاده از مواد شيرين متوقف شده يا به حداقل برسد، زيرا ترشح بزاق دهان هنگام خواب کاهش مي يابد و مواد شيرين مدت بيشتري روي دندان ها باقي مي ماند.
ميوه
هميشه به والدين توصيه مي شود، هر روز در ۵ نوبت به فرزندان خود تکه هاي ميوه بدهند اما اين کار مي تواند در دراز مدت باعث پوسيدگي دندان ها شود. درصد زيادي از ميوه ها و آبميوه ها باعث اسيدي شدن محيط دندان مي شود و همان طور که در بالا ذکر شد اين عامل باعث تخريب ميناي دندان مي شود. با اين که ميوه ها مقادير زيادي از ويتامين ها را داشته و اهميت زيادي براي سلامت بدن دارند اما مقدار قندهاي طبيعي هم در آن ها بسيار بالاست که پوسيدگي دندان ها را اجتناب ناپذير مي سازد. دانشمندان معتقدند، بهتر است به جاي آبميوه ها از خود ميوه استفاده کرد. آبميوه ها دندان را بيشتر در معرض قند طبيعي موجود در ميوه قرار مي دهند و به اين ترتيب احتمال پوسيدگي را بيشتر مي کنند. هم چنين بهتراست آبميوه را به سرعت و به يک باره نوشيد. هر چقدر نوشيدن يک آبميوه با زمان بيشتري همراه باشد، به همان اندازه احتمال پوسيدگي بيشتر مي شود. کارشناسان توصيه مي کنند، کودکان درست مانند گذشته به مصرف ميوه ادامه دهند اما بهتر است بلافاصله بعد از خوردن ميوه ها آب بنوشند تا اسيد موجود در دهان شسته شود. هم چنين بهتر است بعد از مصرف ميوه يک ماده حاوي کلسيم مانند پنير خورده شود تا اثر اسيدي دهان را خنثي کند.
نوشيدني هاي شيرين و نوشابه ها
يکي از مهم ترين عوامل شيوع بيش از حد پوسيدگي دندان در بين کودکان رواج استفاده از نوشابه هاي مختلف، آبميوه هاي صنعتي و نوشيدني هاي شيرين است. متاسفانه بعضي از کارخانه ها موادي را به محصولات خود اضافه مي کنند که خطر پوسيدگي را بيش از پيش افزايش مي دهد. بيش از دو سوم افراد بين ۴ تا ۱۸سال دچار پوسيدگي دندان هستند که اين موضوع مي تواند در آينده هزينه هاي سنگيني را براي درمان به خانواده آن ها وارد کند. آمارها نشان مي دهد، يک پنجم کودکان در هفته بيش از ۱۰بطري از انواع مختلف نوشابه ها و نوشيدني هاي صنعتي مصرف مي کنند. اسيد موجود در اين محصولات به سطح دندان حمله کرده و ميناي دندان را در خود حل مي کند.
دندان هاي خراب مادران
اگر از خواندن اين بخش متعجب شديد، بايد بگوييم که پوسيدگي دندان هم مي تواند مانند بيماري هاي مسري منتقل شود. پوسيدگي دنداني يک بيماري عفوني و قابل سرايت است و بيشترين انتقال آن هم از مادر به فرزند اتفاق مي افتد. صرف نظر از اين که چه ماده غذايي مي خوريد، پوسيدگي دندان ها بدون وجود باکتري ها به وجود نمي آيد. اين ميکروب ها و جرم ها مي توانند از دهان شخصي به دهان افراد ديگري از راه هاي مختلف مانند استفاده از غذاهايي که به صورت مشترک خورده مي شوند يا ظروفي که به صورت مشترک استفاده شوند منتقل شود. به علت ارتباط نزديک بين مادر و فرزند بخشي از اين باکتري ها از طريق مادر به فرزند انتقال پيدا مي کند. يکي از بهترين راه هاي پيشگيري از پوسيدگي هاي کودکان کنترل پوسيدگي هاي مادر و کاهش سطح ميکروبي دهان آن هاست و بهتر است اين کار قبل از تولد فرزندان صورت بگيرد.
شروع کردن ديرهنگام مسواک
تقريبا همه مادران مي دانند که بعد از رشد دندان هاي شيري در نوزادشان بايد مسواک زدن را شروع کنند اما اکنون دانشمندان توصيه مي کنند مادران نبايد منتظر رشد دندان هاي شيري شوند و از همان ماه هاي اول تميز کردن لثه ها را آغاز کنند. آکادمي دندان پزشکي کودکان توصيه مي کند، لثه هاي کودکان حتي در صورتي که فاقد دندان هستند تميز شود تا از رشد باکتري هاي مخرب دندان در آن ها جلوگيري به عمل بيايد. پوسيدگي دندان درست مانند بسياري از بيماري هاي ديگر در نتيجه تجمع باکتري ها در بدن به وجود مي آيد و هر چه مراقبت از لثه ها از سن پايين تري آغاز شود به همان اندازه شانس سالم ماندن دندان ها بعد از رشد بيشتر مي شود. هم چنين والدين بهتر است براي تغذيه نوزادان و کودکان خود از غذاها و نوشيدني هايي استفاده کنند که مقادير پايين شکر را دارند. البته اين يافته ها چندان در مورد کودکاني که به طور اختصاصي با شير مادر تغذيه شده اند کاربرد ندارد. شير مادر آنتي بادي و آنتي اکسيدان هايي دارد که به خوبي وظيفه محافظت از دندان ها را انجام مي دهد، اين در حالي است که شير خشک نه تنها اين خاصيت را ندارد بلکه مقادير زيادي شکر دارد که منجر به پوسيدگي دندان ها مي شود. هم چنين بهتر است از دادن آبميوه به کودکان در شيشه هاي شير اجتناب کرد و به جاي آن اين نوشيدني را با قاشق هاي کوچک در گلوي کودکان ريخت تا تماس نوشيدني ها با سطح دندان به کمترين ميزان برسد.
مسواک زدن بلافاصله بعد از خوردن غذا
برخلاف تصور بسياري از والدين، مسواک زدن کودکان بلافاصله بعد از غذا خوردن باعث آسيب رساندن به دندان هاي آن ها مي شود. تحقيقات نشان مي دهد، اسيد موجود در غذا و نوشيدني ها باعث نرم شدن ميناي دندان مي شود. بنابراين استفاده از مسواک بلافاصله بعد از صرف وعده هاي غذايي مي تواند باعث خراشيده شدن سطح دندان و خرابي آن شود. مصرف موادي که اسيد بالا دارد مانند آبميوه و بعضي از انواع سس ها مي تواند بيشتر از حد معمول ميزان اسيدي شدن محيط دهان را بعد از مصرف غذا افزايش دهد. براساس آمار نزديک به ۵۳درصد از کودکان ۵ ساله در اثر همين اشتباه دچار خرابي دندان شده اند.