1-مطالعه کردن یک رفتار است ،رفتاری که باید آموخته شود . مهارت های مطالعه کردن یکی از اصلی ترین مهارت هایی است که باید یاد بگیرید. زیرا اساس پیشرفت تحصیلی شما بر چگونگی استفاده از این مجموعه مهارت نهاده شده است.
2- لازم است با روش های مطالعاتی آشنایی لازم را بدست آورید و بدانید که هر روش را کجا؟ چگونه و چرا؟باید به کار بگیرید.
3- عمده ترین روش های مطالعه عبارتند از مطالعه مفهومی ،مطالعه تثبیتی ،مطالعه تشخیصی ،مطالعه ترمیمی ،مطالعه تکمیلی ،مطالعه تسلطی و مطالعه آزمونی.
4-مطالعه مفهومی از نخستین دقایق آغاز تدریس آغاز می شود برای مطالعه ی مفهومی باید در کلاس درس سر تا پا گوش بود زیرا دبیران محترم تمام تلاششان را برای انتقال مطالب به دانش آموزان انجام می دهند. بنابراین در کلاس باید به تمامی مفاهیمی که تدریس می شود و ارتباط بین مفاهیم پی برد و سپس بلافاصله در همان روز با مطالعه ی متن کتاب و یادداشت برداری های سرکلاس و تطبیق مرتب آنها با آنچه در آن روز تدریس شده مطالعه مفهومی خود را تکمیل نمایید.چنان چه احساس می کنید که در پاره ای از موارد امکان تسلط بر مفاهیم را نیافته اید بلافاصله درصدد بازآموزی و جبران یادگیریتان برآیید
5-مطالعه ی تثبیتی همواره پس از مطالعه مفهومی باید به کار گرفته شود. هدف از این نوع مطالعه جا افتادن یا تثبیت مفاهیم قبلا آموخته شده است این روش مطالعه دربرگیرنده ی 3 نوع فعالیت به شرح زیر است.
الف) حفظ کردن :در این فعالیت پس از درک کامل مفاهیم درسی مثلا قواعد ربی یا دستور زبان فارسی یا گرامر انگلیسی حتما باید از طریق حفظ کردن آنها را در ذهن تثبیت کرد.
ب) حل کردن : در این فعالیت که عموما در درس های مثل ریاضی ،هندسه ،فیزیک،جبر ،آمار و تا حدودی شیمی به کار می رود . پس از مطالعه ی عمیق مفهمومی و درک کامل آموخته های کلاسی با حل کردن مسائل مختلف تلاش می کنیم تا مفاهیم آموخته شده را از طریق به کار بستن آنها در موقعیت های مختلف فرضی تثبیت کنیم و ب اصطلاح آنها را در ذهنمان جا بندازیم.
ج) تمرین کردن : این فعالیت نیاز به انجام تمرین هایی اختصاصی دارد که شامل حل کردن نمی شود مثل تمرین های رایج در درس عربی و زبان ،بررسی های تحقیقی که در تاریخ ،ادبیات ،زیست ،فیزیک و شیمی . این تمرین ها به تثبیت آموخته های مفهمومی منجر می شود.
6-حد و حدود مطاله تثبیتی ، این نو مطاله تا اندازه ای باید تداوم یابد که بدون گیر کردن و بدون اتلاف وقت و بدون اشکا با صحت و سرعت بتوانید از پس تمرینات موجود در کتابهای یا کتابهای کار برآیید.
7- مطالعه ی تشخیصی ، یکی دیگر از انواع روش مطالعه است که هدف از آن تشخیص نقاط ضعف مطالبی است که آموخته ایم به عبارت دیگر مطالعه تشخیصی نوعی مطالعه است که هدف آن اشکال یابی است. اینکه پی ببریم که کدام بخشی از مطالب را کاملن آموخته ایم و در کدام قسمت ها هنوز ضعف یا ضعف هایی داریم.
8-برای مطالعه ی تشخیصی می توانید به طرق زیر عمل کنید:
الف) از آمون های سال های قبل و یا مجموعه سوالات مکتوب استفاده کرده ا خودتان امتحان به عمل آورید قبل از آنکه توسط دبیر مورد امتحان واقع شوید . این خودآزمایی صادقانه ،جدی و سخت گیرانه باید به عمل آید زیرا اهمال در این بخش می تواند به خود فریبی بیاجامد یعنی اینکه فکر کنیم بلدیم در حالی که بلد نیستیم.
ب) در مورد مطالب حفظ کردنی ،خودتان از خودتان بپرسید و خودتان به خودتان جواب دهید. جوابهای داده شده را با متن کتاب مقایسه کنید و به این ترتیب خودتان را مورد ارزشیابی شفاهی قرار دهید .
ج) در صورت امکان می توانید از دیگران برای آزمون گرفتن کمک بیرید.
9- مطالعه ترمیمی: این نوع مطالعه شکل دیگری از مطالعه هدفمند است که برای رفع اشکالات و ترمیم نقاط ضعف یادگیریمان بکار گرفته می شود . در این روش فقط آنچه را که خوب یاد نگرفته ایم مجددا مورد مطالعه مفهومی و تثبیتی قرار می دهیم . نام دیگر این روش مطالعه رفع اشکال است .
10-مطالعه تکمیلی : آخرین حلقه از زنجیره ی مطالعات تشریحی است که با هدف تکمیل آموخته هایمان می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در این روش با مراجعه به کتب کمک آموزشی ،جزوات و سایر منابع آموزشی می کوشی تا دایره ی یادگیریمان را گسترده تر و عمق آموخته هایمان را بیشتر کنیم.
11-مطاله تسلطی :شکل دیگری از یادگیری مطالعه تسلطی است . در این روش با تکیه بر نکته خوانی و تست زنی و دقت در جززئیات و روابط آشکار و پنهان بین مفاهیم تلاش می کنیم تا میزان تسلط خودمان را بر دروس افزایش داده و ضمن افزایش سوادمان بر سرعت تست زنی مان هم بیافزاییم. بهترین راهکار در این نوع مطالعه استفاده از کتب تستی طبقه بندی شده است.
12-مطالعه آزمونی : شکل دیگری از مجموعه مطالعات هدفمند است که ما برای حصول موفقیت در آزمون هایی که در معرض آنها قرار می گیریم کمک می کن . این شکل از آزمون معمولا درجه مهارت ما را در پاسخگویی در شرایط استاندارد می سنجد. مثلا در آزمون های کلاسی ،نهایی ،کنکورهای آزمایشی یا کنکورهای رسمی.
13- به خاطر داشته باشید که رفتار مطالعاتی یک رفتار هدفمند است. در این رفتار شما باید کاملا فعالانه و نه منفعلانه با فعل خواندن روبرو شوید . بنابراین روخوانی صرف اصلا روش مناسبی برای یادگیری نیست.
14- فراموش نکنید که موقه مطالعه حتما یادداشت برذاری کنید زیر نکات مهم خط بکشید ،طرح سئوال کنید برای پرسش هایتان پاسخی بیابید . دسته بندی مطالب را در دستور کارتان قرار دهید مطالب را با آموخته های قبلی تان پیوند بنید. آنها را با هم مقایسه کنید...
15-مطالعه کردن زمانی مفید است که توام با تمرکز باشد چنان چه در هنگام مطالعه کردن تمرکز ندارید یعنی میزان بهره وری مطالعاتی شما پایین است.و شما خوب یاد نمی گیرید.
16-هدف از مطالعه را قبل از شروع مطالعه مشخص کنید. مثلا برای مرور کردن می خوانید یا برای یادگرفتن ؟برای رف اشکالتان مطالعه می کنید یا برای شرکت در یک آزمون؟برای یادگیری هر چه بیشتر می خوانید یا برای پاسخ گفتن به وظایف محوله ؟
17- مطالعه زمانی مفیدتر خواهد بود که بر اساس برنامه ریزی صورت گیرد. بنابراین برای خودتان برنامه ریززی مطالعاتی داشته باشید . بدون برنامه ریزی درس خواندن یعنی به هدر دادن وقت استعداد و امکاناتتان.
18-کندخوانی :کندخوانی یکی از عواملی است که باعث خستگی جسمی،خستگی چشم،اتلاف وقت ،کاهش درک مطلب ،بی حوصلگی ،عدم علاقه ،حواس پرتی ، بی دقتی و بی برنامگی می شود. برای رفع این اشکال حتما با روانشناس متخصص مشاوره کنید.
19- به عادت های مطالعاتی هم باید توجه خاصی داشت برخی از عادات پیش برنده و مفید هستند و پاره ای از آنها بازدارنده و مضر هستند این عادات را شناسایی کنید و روش های حفظ یا مقابله یا ایجاد یا اصلاح آنها را فرا بگیرید.
20-اصول خوب خواندن را یاد بگیرید بخاطر داشته باشید که به خوانی یا خوب خواندن بهتر از بیش خوانی یا زیاد خواندن است.