تا حالا پیش آمده از تنبلی، خودتان هم خسته شده باشید؟ در دوره ای که ما در آن زندگی می کنیم لازم است کارایی مان بالا باشد و تنبلی باعث آسیب و ناراحتی می شود.
عادت به تعویق انداختن کار در انسان ، مثل بسیاری از عادت های دیگر از جمله پرخوری ، سیگار کشیدن و ... جنبه فراگیر دارد و مردم با این که از زیان آن آگاه هستند ، با وجود این از کنارش بی توجه می گذرند. عدم تمایل به درس خواندن ، میزان بالای تماشای تلویزیون و... از نشانه های تنبلی هستند.
چطور می توانیم تنبلی و سستی را درمان کنیم و بی حالی و بی حوصلگی را از خود دور کنیم؟
راه هایی عملی برای از بین بردن تنبلی وجود دارد که عبارتند از:
تلاش برای پرهیز از تنبلی و بی حالی
با عزم و اراده باید با سستی و بی حالی برخورد کرد. اگربدانیم که تنبلی عامل برانگیزاننده خشم خداوند است ، راحت تر با آن مبارزه می کنیم.
پرهیز از توجیه
گاهی افراد برای فرار از مسئولیت ، بهانه تراشی می کنند . با عذر و بهانه تراشی ، فرد رفتار خود را منطقی جلوه می دهد، در نتیجه با این رفتار سستی را در خود تقویت می کند.
برای درمان فرد باید از توجیه اجتناب کند و خود را گول نزند. برای پرهیز از توجیه گرایی ، به چند مورد باید توجه کرد:
- فرد برای موجَه جلوه دادن تاخیر در انجام کار ، دلایل گوناگون را دستاویز برای دفاع از خود قرار ندهد.
- برای فرار از وظیفه ، از دیگران هم توجیه را نپذیرد ، تا اهمال در خود او و دیگران تقویت نشود.
- از آن کسی که مسئولیت کاری را داشته ، تنها نتیجه کار سوال شود؛ چرا که مدیریت زمان از وظائف اوست و به ما ربطی ندارد.
- به اهمال کار گوشزد شود که ما در برابر برنامه ریزی نادرست او ، هیچ مسئولیتی نداریم و حتی نمی توانیم توجیهات او را بشنویم.
تنبیهِ خود
می توان برای کم کاری خود تنبیهی مناسب در نظر گرفت. نوع تنبیه به میل و سلیقه هر کس بستگی دارد. مهمان کردن این و آن ، کمک به مستمندان، کمک بیش از اندازه معمول به دیگران و هر کار دیگری که انجامش چندان مورد رغبت نباشد ، می تواند برای تنبیه انتخاب شود.
ایجاد عشق و علاقه
گاهی دلیل تنبلی، بی انگیزگی است. محبت ، دشواری ها را آسان می کند و برای کارهای بزرگ، انگیزه ایجاد می کند.
یافتن دوست منضبط
اهمال کاران به دلیل نداشتن برنامه مشخص در زندگی روزمره و نیز به جهت نداشتن اراده قوی، همیشه به عاملی برای به حرکت در آمدن نیاز دارند. یکی از موثرترین عوامل محرک، دوست با اراده و منظم است. افراد از تمام روحیات ، خلقیات، اعمال و رفتار دوست خود اثر می پذیرند. نشست و برخاست با دوست منضبط به خصوص اگر مستمر باشد، خود به خود مسیر حرکت انسان را تغییر می دهد و گاه تا حدی بدون زحمت انسان را منظم و با اراده می کند.
خود تنظیمی
خوب است که هر وقت کاری را به عقب انداختیم، آن را در تقویم و یا دفتری یادداشت کنیم و جلوی چشم باشد. در این روش هم تنبیه وجود دارد هم تشویق؛ در واقع کاهش دفعات سستی تشویق است و زیاد شدن دفعات آن تنبیه به شمار می رود. این روش همان محاسبه در کارها است .
پیمان بستن
راه دیگر درمان تنبلی این است که فرد با خود پیمان ببنددکه تنبلی نکند و تلاش کند که آن را انجام دهد. در این گونه موارد می تواند پیمانی را که با خداوند، یا با پیامبر و امام بسته ، با همسر و یا دوست خود در میان بگذارد و از آن ها کمک بخواهد.
تمرین مبارزه با کمرویی
وقتی کسی نمی تواند کارش را به درستی و یا به موقع انجام دهد، دچار کمرویی و شرم می شود.
برای مبارزه با آن تلاش کنید و بر اعصاب خود مسلط باشید. نگذارید که اتفاقات و حوادث ، لحظه ای شما را تحت تاثیر قرار دهد.
تلاش کنید تا شیوه و رفتار کسی را که به نظر شما انسانی کامل است، تقلید کنید. برخورد با دیگران، پیش سلام بودن، احوال پرسی کردن، ارتباط برقرار کردن،همدردی، حضور در جمع مردم، شرکت در غم و شادی آن ها و...می تواند راهکار خوبی برای مبارزه با کمرویی باشد. پس از قدری نشست و برخاست با کسانی که تنها رضایت خدا را ملاک کارها می دانند، مطمئن باشید شما هم این گونه می شوید و کمتر به قضاوت مردم اهمیت می دهید.
خود آشکاری حقیقی
گاهی علت این که دچار تنبلی می شوید این است که می ترسید وارد کاری شوید؛ چرا که از قضاوت این و آن دل خوشی ندارید .
راه مبارزه و درمان
- خود را نبازید و کار را ادامه دهید
- خود را شاد و پر نشاط وارد معرکه کنید
- ممکن است در اولین برخورد موفق نشوید ولی مهارت هایی را کسب خواهید کرد.
- اگر وارد کار نشوید همیشه در نقطه صفر باقی خواهید ماند .
- هرگز نگویید" می ترسم در گفتارم اشتباهی باشد و آبرویم برود" بلکه بگویید " می گویم و می خواهم اشتباهاتم را اصلاح کنم" و یا " می خواهم حرفم را بزنم"
- به خود جرات شرکت در جمع را بدهید
- خود را از آن ها بدانید و با آن ها باشید
نقش بازی کردن
این روش در جمع دوستان و آشنایان کاربرد دارد. به این منظور می توان این تمرین را انجام داد: فرض کنید برای یک سخنرانی آماده می شوید که هنوز جرأت ارائه آن را ندارید. از دوست و یا همسر خود بخواهید تا در برابر شما به طور جدی و به عنوان شنونده بنشیند و شما مقاله خود را در برابر او ارائه دهید. از او بخواهید تا کار شما را ارزیابی کند و مورد نقد قرار دهد. گاه می توان درمقابل آیینه این تمرین را انجام داد.و یا نوار صوتی یا تصویری خود را ضبط کرد.
دسترسی به استعدادهای انسانی
وقتی با دیدی منفی به موضوع نگاه می کنیم، توانایی خود را به فراموشی می سپریم و یا از آن غافل می شویم. شاید هم نظر کردن به نقاط منفی ما را از جهات مثبت و امتیازات آن کار غافل کرده است.
برای رفع این مشکل ، باید از برنامه های کوتاه مدت بهره گرفت . هر برنامه را مقدمه برنامه های بعدی قرار دهید و گام به گام نتایج کار را مد نظر قرار دهید. ناراحتی ها و سختی های زودگذر را فدای اهداف عالی بعدی کنید که ثمرات ماندگاری در بر خواهد داشت.
از دست ندادن لحظه حال
گاهی اوقات بر اثر شکست های گذشته شخص به سستی مبتلا می شود. چون پیش از این خود را از انجام کار ناتوان دیده است و رغبتی برای شروع مجدد کار در خود نمی بیند. آن چه از دست رفت، گذشت و آن چه در آینده در پیش داری، به زودی فرا می رسد. پس برخیز و فرصت بین دو نیستی( گذشته و آینده) را دریاب.