ارزش‌هاي اخلاقي بايد از‌كودكي‌آموخته شوند يك زندگي خوب همراه با محبت، مهرباني، صداقت و سختكوشي بسيار لذت بخش است و تاثير خوبي بر كودك شما خواهد داشت، اما نمي‌تواند تمام ارزش‌هاي اخلاقي را به فرزندتان منتقل كند.
انتقال ارزش‌هاي اخلاقي به فرزندان كار دشواري است.اما امكان‌پذير است و بايد از نخستين لحظه‌اي كه فرزندتان را مي‌بينيد شروع شود.
شايد بپرسيد كه اين موضوع چگونه محقق مي‌شود؟با ما همراه شويد تا نكات لازم را ارائه كنيم:
پايه ريزي اعتقادات
در دوران نوزادي شما به عنوان والدين تنها كسي هستيد كه در كنار كودك هستيد. او از هر رفتارشما چيزي مي‌آموزد. از نوازش محبت مي‌آموزد و از توجه شما درك كردن و تعامل با جهان پيرامون را ياد مي‌گيرد.وقتي به يك سالگي مي‌رسد ياد مي‌گيرد كه شما و اطرافيان احساس و نيازهايي نيز داريد. او حالا آماده است كه بياموزد، نيازهاي او با شما فرق دارد و اين همان الفباي اخلاقيات است.
رشد تمايلات دروني
تربيت يك كودك با اعتقاد به ارزش‌ها بسيار متفاوت با آموختن نظم و ترتيب و ادب است و از تصحيح رفتارهاي بد و تشويق به اعمال مثبت نيز فراتر است.
فرد بايد قلبا به مواردي متقاعد شود تا تمايلات دروني به آن پيدا كند. به بيان ديگر عادت به انجام كارهاي صحيح پيدا كند، چه كسي او را در حال انجام آنها ببيند و چه نبيند بتدريج اين فرد به انساني تبديل خواهد شد كه با اختيار خود راستگويي را انتخاب مي‌كند حتي اگر به ضررش باشد يا به خاطر آن تنبيه شود.
انساني كه علاوه بر نيازهاي خود به احتياجات ديگران نيز توجه دارد، به اين ترتيب ياد مي‌گيرد كه در كنار ديگران زندگي كند و زندگي اجتماعي را بخوبي پيش ببرد.
شما در اين راه مي‌توانيد با ارتباط دادن ارزش‌ها با مفاهيم معنوي اين اراده را در وي تقويت كنيد. اما اگر مفاهيمي كه مطرح مي‌كنيد در رفتار و اعمال روزمره قابل لمس نباشد تبديل به پند و موعظه شده و تاثيري نخواهد داشت.
كودك را هدايت كنيم
شما مي‌توانيد مواردي را براي نشان دادن مسير صحيح و حركت در راه اخلاقيات به فرزندتان بياموزيد، چرا كه شيوه رفتار و گفتار شما به عنوان والدين در شيوه زندگي فرزندتان اهميت بسزايي دارد. پس در رفتار و منش خود موارد زير را به ياد داشته باشيد.
كودك را تحت هر شرايطي دوست بداريد
كودك نياز دارد كه بداند آنقدر خوب و با ارزش هست كه شما او را دوست بداريد حتي اگر آبميوه را روي زمين ريخته يا نتوانسته توپش را بخوبي شوت كند يا اگر گاهي بد اخلاقي كرده، ابراز علاقه شما براي وي حياتي است.
به كودك بياموزيد كه براي خود ارزش قائل باشد
نخستين گام براي احترام به ديگران ارزش قائل بودن براي خود است. وقتي او مي‌پذيرد كه مهم است درك مي‌كند كه اعمال و رفتارش بر ديگران تاثير دارد. در غير اين صورت او مي‌پندارد وقتي خودش با ارزش نيست پس رفتار خوب يا بدش نيز تاثيري ندارد و مهم نيست. به اين ترتيب مسووليت رفتارش را نيز نمي‌پذيرد.
به او نقش مهمي در خانواده بدهيد
كودك را درگير امور منزل كنيد. او مي‌تواند در كارهاي جزئي شما را كمك كند. به اين ترتيب او ياد مي‌گيرد كه براي جريان زندگي نياز به همكاري و تعامل با ديگران دارد و براي حركت اين چرخ او نيز به نوبه خود بايد مسووليت خود را بخوبي انجام دهد.
حتي كودكان نوپا نيز مي‌توانند در قرار دادن اشياي روي ميز كمك كنند. بتدريج با بزرگ شدنشان، مسووليت‌هاي مهم‌تري مي‌پذيرند و مهارت‌هاي خود را افزايش مي‌دهند.
غلبه بر استرس
از نخستين روز تولد كودك گرفته تا انتهاي زندگي، افراد با استرس‌هاي گوناگون روبه‌رو مي‌شوند. پس آنها را در مواجهه با استرس‌ها همراهي كنيد وبه او بياموزيد كه استرس بخشي از زندگي است و فقط برخورد و غلبه بر آن مهم است و نيازبه هنر دارد.
راهي براي شركت در اجتماع براي كودك پيدا كنيد
براي مثال كودك را تشويق كنيد تا اسباب بازي‌هايش را به دوستانش بدهديا غذاي خود را با ديگران تقسيم كند. با وسايل نقليه عمومي او را بيرون ببريد.
يا راه‌هاي ديگري كه او در كنار ديگران قرار مي‌گيرد را امتحان كنيد. حتي مي‌توانيد او را به زمين‌هاي بازي برده تا خودش در صف وسايل بازي بايستد و به نوبت سوار شود.
اجازه ندهيد مرتب از زير بار مسووليت شانه خالي كند
براي مثال وقتي زمان خواب معيني برايش تعيين مي‌كنيد، اجازه ندهيد به بهانه تماشاي تلويزيون ديرتر بخوابد و اين كار را چند بار در هفته تكرار كند يا وقتي فردا در مدرسه مسابقه يا امتحان دارد ديرتر بخوابد، زيرا بازده روز بعد او تحليل مي‌رود.
همدردي را به او ياد داده و در وي تقويت كنيد
مي دانيد كه هر موردي با تشويق و تحسين تقويت مي‌شود. پس وقتي كودك ناراحت يا عصباني است با او همدردي كنيد و به او بگوييد كه احساسش را درك مي‌كنيد.
بگذاريد حس كند كه احساساتش برايتان اهميت دارد و از ناراحتي او ناراحت و از شادي او خوشحال مي‌شويد. در اين صورت او احساس بهتري پيدا كرده و مي‌آموزد كه خودش هم مي‌تواند با همدردي با ديگران احساس بهتري به آنها بدهد و چنانچه اين كار را كرد او را تشويق كنيد تا تاثير رفتارش را ببيند.
محدوديت‌هايي نيز قائل شويد
در مورد كودك رفتارهاي اشتباه در برخي شرايط امري عادي است. اما با قرار دادن برخي محدوديت‌ها ياد مي‌گيرند كه رفتار خود را كنترل كنند.
البته نياز به تنبيه شديد نيست اما بايد قوانين روشني وضع كرد كه عمل نكردن به آن عواقبي را درپي داشته باشد. براي مثال محروميت از تماشاي تلويزيون يا نرفتن به پارك و زمين بازي مي‌تواند عواقب اين قانون شكني محسوب شود.
درباره مسائل مهم با كودك صحبت كنيد
برخي والدين تصور مي‌كنند كه بايد فقط در خصوص اسباب بازي يا اين‌كه در پارك به كودك خوش گذشت يا نه؛ با او صحبت كنند در صورتي كه مي‌توانيد بتدريج با كودك درباره مسائل مهم‌تري نظير اين‌كه چرا كار مي‌كنيد يا اين‌كه چرا مراقبت از اعضاي خانواده برايتان اهميت دارد يا چرا در برخي موارد به دلايل اخلاقي و انساني برخي تصميمات را مي‌گيريد، با كودك صحبت كنيد. مطمئن باشيد كودك كم‌كم آنها را مي‌فهمد و درباره آنها فكر مي‌كند. شما مي‌توانيد در مورد چنين مسائلي با زبان ساده براي فرزندتان صحبت كنيد و به سولات او پاسخ
دهيد.