روابط انساني از مهمترين شاخصههاي فرهنگي و اجتماعي جوامع هستند كه بر بسياري از ابعاد و جنبههاي زندگي بشري تاثیر میگذارند.
این روابط سه بعد اساسی دارند که شامل ارتباط فرد با خود، ارتباط فرد با ديگران و ارتباط جمعي يا عمومي ميشوند.
- ارتباط با خود ارتباطی درونی و بسیار مهم است؛ زیرا نخستین رابطه انسانی که فردی برقرار میکند، رابطه با خویشتن است.
- ارتباط فرد با دیگران در مرتبه دوم قرار دارد. این ارتباط از چندین منظر قابل بررسی و حائز اهمیت است. تواناییهایی مثل حل مشکلات با دیگران، رفع تضادهایی که بین افراد رخ میدهد، رد و بدل کردن اطلاعات، رفع نیازهای اجتماعی مثل محبوبیت عمومی، نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن، این ارتباط را دارای اهمیت فراوان میکند.
- حالت سوم، ارتباط جمعی است. ارتباطی که در آن عده کثیری از انسانها با هم تعامل دارند. اين ارتباط در اكثر موارد بر اساس هدف اطلاعات یا متقاعدسازي شكل ميگيرد؛ ولي علاوه بر آن ممكن است، هدف آن مشغول كردن يا ايجاد تفریح براي ديگران باشد.
تکنولوژی چگونه زندگی بشر را متحول و چه تغییراتی در زندگی افراد ایجاد کرده است؟
تکنولوژی به عنوان عنصری مهم در زندگی بشر امروز در همه ابعاد گوناگون زندگی خواه زندگی اجتماعی و شخصی افراد تاثیر به سزایی دارد. تکنولوژی و تکنیکهای به کارگیری ابزار، همواره نقش مهمی در تحولات زندگی انسان داشته است.
اثرات تکنولوژی و ابزارهای مربوط به آن به حدی در زندگی انسان پررنگ است که بسیاری از مورخان و جامعهشناسان، تاریخ تمدن را طبق ابزارهای تکنولوژی در زمانهای مختلف، طبقهبندی میکنند.
برخی از جامعهشناسان معتقدند از دو قرن پیش تا کنون انقلاب تکنولوژیک در جهان رخ داده و دگرگونیهای فراوانی را در زندگی جهانیان سبب شده است.
زندگی خانوادگی، زندگی شغلی، ادبیات، هنر، وقایع سیاسی و ... همه و همه به سرعت و در مدت زمان کوتاهی دستخوش دگرگونی شدهاند و هنوز هم انقلاب تکنولوژیک ادامه دارد به طوری که شاهد دگرگونی و تحول در زندگی روستایی، تغییر در فرهنگ جوامع بشری و گشایش راه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در کشورها هستیم.
از دیگر سو وسایل و تجهیزات ارتباط جمعی بر زندگی خصوصی و کانون خانوادگی انسانها غالب شده است. این تسلط و چیرگی روز به روز بیشتر خواهد شد، شبکه جهانی اینترنت، ماهوارهها، رایانهها، ابزارهای ارتباط جمعی مثل تلفنهای همراه هوشمند، اپلیکیشنها و نرمافزارها همه و همه در خدمت انقلاب تکنولوژیک هستند. بنابراین اثرات این انقلاب هر روز تشدید میشود و ادامه آن اجتنابناپذیر است.
تکنولوژی در اختیار انسان یا انسان در اختیار تکنولوژی؟
بسیاری تکنولوژی را بهعنوان وسیله و ابزاری تحت اختیار استفادهکننده فرض میکنند؛ در صورتی که تکنولوژی اقتضائات مخصوص خودش را دارد و باید با آن همراه شد. تکنولوژی با انسان هماهنگ نمیشود، انسان است که باید با تکنولوژی خود را هماهنگ کند. در واقع، استفاده گسترده از وسایل تکنولوژیک ویژگیهایی را به همراه دارد که از اختیار انسان خارج است.
آسانتر شدن برقراری ارتباطات
با پیشرفت تکنولوژی برقراری ارتباط برای انسانها به مراتب راحتتر شده است. با نگاهی به گذشته میبینیم که بر اثر پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای ارتباطی بسیار مفید و کاربردی شدهاند و روی کیفیت و کمیت ارتباطات ما تاثیر مثبت گذاشته است؛ در ادامه به مثالهایی که ارتباط بشر را به مراتب تسریع و تسهیل کرده است اشاره میکنیم:
- امروزه نامه تقریبا جای خود را به ایمیل داده است. وقتی از ایمیل استفاده میشود با صرف هزینه بسیار کمتر با سرعتی غیرقابل مقایسه، پیامی که ممکن است حاوی اسناد و مدارک، فایل تصویری و ویدیویی و ... باشد، ارسال میشود.
- پیامرسانهایی که در گوشیهای تلفن هوشمند یا روی کامپیوترها قابل نصب هستند، ارتباط بشر را ساده و سریع کردهاند و به ما امکان فرستادن پیام و برقراری تماس صوتی و تصویری را به تمام نقاط جهان دادهاند.
- شبکههای اجتماعی که انسان با استفاده از آن با سایر افراد در سراسر جهان میتواند، ارتباط بگیرد؛ برای مثال در لینکدین، همکاریهای بینالمللی صورت میگیرد و شرکتهای بزرگ جهانی با استفاده از آن میتوانند نیروی کار خود را در هر جای دنیا که باشد، پیدا کنند.
مزایا و تاثیر تکنولوژی بر زندگی انسان
دنیای امروز دنیای پیشرفت روزافزون تکنولوژی است. یکی از انواع تکنولوژی که سرعت چشمگیری در توسعه و فراگیر شدن دارد، تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات است. امروزه شاهد رشد فراوان استفاده از این تکنولوژی در همه جوامع و توسط اکثر اقشار جامعه هستیم.
استفاده از تکنولوژیهای ارتباطات و اطلاعات با ویژگیهای خاص و منحصر به فردی، مثل فارغ از جغرافیا بودن، امکان دسترسی در همه نقاط و سرعت بالا، به صورت فزایندهای رو به رشد است. بدون شک این تکنولوژیها مزایا و محاسن زیاد و بدون جایگزین دارند.
آسایش و رفاه بیشتر، گسترش ارتباطات انسانی و انتقال اطلاعات از مهمترین دستاوردهایی است که تکنولوژی با خود به زندگی انسانها آورده است.