ممکن است شما هم مثل بسیاری دیگر از مردم به صرع مبتلا باشید. شاید در گذشته‌ها‌ی دورتر حملات صرع هراس زیادی را ایجاد می‌کرد، اما الان دیگر این‌طور نیست. در حال حاضر بسیاری از ما از این بیماری اطلاعات کافی داریم و حتی می‌دانیم که در صورت بروز این حملات باید چه کنیم. اگرچه ممکن است علائم صرع زندگی اجتماعی، خانوادگی و شغلی شما را تاحدودی تحت‌تاثیر قرار دهد، اما این پایان همه چیز نیست.
افراد زیادی هستند که با صرع زندگی می‌کنند و از زندگی‌شان لذت هم می‌برند. پس چرا شما یکی از این افراد نباشید؟ بله شما هم می‌توانید کارهای مفیدی در جهت کنترل و مدیریت بیماری‌تان انجام دهید. روش‌ها و نکات زیادی برای زندگی بهتر با صرع وجود دارد که ما در این مطلب به تعدادی از این روش‌ها و اقدامات اشاره کرده‌ایم. این مطلب را بخوانید تا باورتان شود با‌وجود این بیماری هم می‌توان زندگی خوبی داشت.
شرط اول؛ امنیت
«آماده کردن خود» یکی از بهترین راهها برای داشتن اعتماد به نفس نسبت به مدیریت و کنترل تشنج است. برای این کار:
- برای محل کار، خانه یا مدرسه برنامه‌ای داشته باشید و سعی کنید با جزئیات بدانید که در صورت وقوع صرع چه باید بکنید. یکی از صمیمی‌ترین همکاران یا دوستان‌تان را در جریان بگذارید.
- از سر خود در برابر آسیب ناشی از صرع محافظت کنید. هنگام دوچرخه سواری، کوهنوردی یا انجام فعالیت‌هایی که ریسک بالایی دارند حتما از کلاه ایمنی استفاده کنید.
- حواس‌تان به مکان‌هایی که آب دارد،باشد، چراکه ممکن است در صورت بروز صرع برای‌تان دردسر ایجاد کند. لازم نیست که کلا آن را نادیده بگیرید، بلکه اقدامات لازم را به شکل درست رعایت کنید.
همیشه سعی کنید داروهایی را که پزشک متخصص صرع‌تان تجویز کرده به‌طور مرتب و سر ساعت مشخص مصرف کنید. بدون مشورت او به هیچ عنوان دوز خاصی را بالا نبرید یا مصرف دارویی را قطع نکنید. به خاطر داشته باشید که شما نقش مهمی در مراقبت‌های ویژه از خودتان ایفا میکنید. اگر مصرف یک داروی خاص برای‌تان عوارض جانبی دردسرسازی به‌همراه دارد، حتما در این مورد با پزشک صحبت کنید. باید سعی کنید داروی متفاوتی مصرف کنید که کمتر برای‌تان دردسر ایجاد کند.
این رژیم را تجربه کنید
با پزشک حتما درباره رژیم غذایی خاص‌تان صحبت کنید. بررسی‌ها نشان می‌دهد رژیم غذایی با چربی بالا و کربوهیدرات پایین، که آن را رژیم غذایی کتوژنیک می‌نامند، در بچه‌هایی که بیماری‌شان با دارو بهتر نشده با موفقیت همراه بوده است. این رژیم اغلب برای افراد بزرگسال هم توصیه می‌شود. این رژیم خاص بسیار دقیق‌تر و بهتر از سایر برنامه‌های رژیمی با کربوهیدرات کم و چربی بالاست و باید تحت‌نظر پزشک دنبال شود و نیازمند آن است که کالری و مایعات موردنظرتان را با دقت فراوان مصرف کنید. در برخی تحقیقات مشخص شده که این رژیم می‌تواند مسبب بیماری کلیوی شود، بنابراین بهتر است با پزشک و متخصص تغذیه‌تان مشورت کنید تا بدانید کدام غذا برای شما بهتر است.
اختلال خواب را جدی بگیرید
کمبود خواب یکی از عوامل محرک صرع است. انجمن ملی خواب توصیه می‌کند که افراد بزرگسال ۲۶ تا ۶۴ساله بین ۷ تا ۹ساعت در شبانه‌روز بخوابند. برخی داروهای صرع می‌توانند منجر به خواب‌آلودگی شوند، بنابراین حتما از پزشک‌تان بپرسید که دقیقا به چه میزان باید بخوابید.
فاکتورهای تشنج‌زا را شناسایی کنید
انجام این کار به شما و پزشک‌تان کمک خواهد کرد تا بهتر بتوانید روند مراقبت از خود را کنترل و مدیریت کنید. چیزهایی که باید بنویسید می‌توانند چنین چیزهایی باشند؛ تاریخ و زمان تشنج، خلق‌وخو و روحیه شما، میزان خواب شب قبل و محل وقوع صرع (مثلا آیا در اتاقی با چراغ چشمک‌زن بودید که عامل محرک صرع است؟)
ورزش یا سرگرمی جدید را شروع کنید
ورزش باعث افزایش میزان هورمون‌هایی در بدن می‌شود که در ایجاد حس خوب شما دخیل‌اند و از طرفی منجر به کاهش استرس شده و شما را شاد نگه می‌دارند. اگر دچار صرع می‌شوید این مسئله اهمیت زیادی در پی خواهد داشت، چراکه از هر سه فردی که دچار صرع می‌شوند، یک نفرشان دچار افسردگی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش مرتب می‌تواند به ارتقای کنترل وضعیت صرع در برخی بیماران بینجامد. مثلا همیشه حین انجام ورزش سعی کنید مایعات زیادی بنوشید.
ورزش‌های طلایی را بشناسید
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید چه ورزش‌هایی می‌توانند تاثیر مثبتی روی بیماری‌تان داشته باشند. همان‌طور که می‌دانید صرع باعث افزایش فشار‌خون و وضعیت پیش‌دیابتی در شما می‌شود و ورزش می‌تواند در از بین رفتن و کاهش مشکلات سلامت‌تان بسیار تاثیرگذار باشد. ورزش، دشمن کم شدن حجم استخوان است، یکی از عارضه‌های جانبی برخی داروهای ضدتشنج و از طرفی تعداد دفعات وقوع تشنج را هم کاهش می‌دهد. برای ارتقای سطح سلامت‌تان پیشنهاد می‌کنیم ورزش‌های زیر را انجام دهید:
1. پیاده‌روی چه تاثیری بر صرع دارد؟
قدم زدن عملی ساده است و به هیچ نوع تجهیزات خاصی نیاز ندارد جز یک جفت کتانی خوب و محکم. از طرفی این ورزش می‌تواند اقدام مثبتی برای ارتقای سطح سلامت‌تان باشد. سعی کنید به‌طور مرتب و آهسته پیاده‌روی کنید تا بتوانید با این کار از قلب و ریه‌های‌تان مراقبت کرده و وزن‌تان را کنترل کنید. این نکته بسیار حائز‌اهمیت است چون افرادی که دچار صرع می‌شوند خطر بروز بیماری‌های قلبی-عروقی، آمفیزم و چاقی هم در آنها بسیار بالاست.
2. می‌توانید دوچرخه سواری کنید؟
دوچرخه سواری یکی از بهترین راهها برای افزایش میزان سلامت و تناسب‌اندام‌تان است. همیشه موقع دوچرخه‌سواری سعی کنید کلاه ایمنی روی سر بگذارید. اگر تشنج‌تان به‌طور کامل کنترل نشده، سعی کنید زیاد در مسیرهای پررفت‌وآمد تردد نکنید و بیشتر در مسیرهای خلوت و خیابان‌های فرعی و مسیرهای مخصوص دوچرخه، رکاب بزنید.
3. تشنج و شنا، در کنار هم؟
شنا کردن و انجام حرکات ایروبیک در آب از بهترین راهها برای تناسب‌اندام است. فقط سعی کنید مراقب خودتان باشید، چراکه بروز تشنج در آب می‌تواند خطرناک باشد. سعی کنید استخری انتخاب کنید که حتما نجات‌غریق در اطراف آن حضور داشته باشد و حتما از این مسئله مطمئن شوید که غریق‌نجات از وضعیت شما اطلاع داشته باشد. علاوه بر این بهتر است همیشه همراه با یکی از دوستان‌تان شنا کنید.
4. توپ شوت کنید
ورزش‌های پرفعالیت مانند بسکتبال، فوتبال و والیبال از بهترین ورزش‌ها برای قلب و ریه شما محسوب می‌شوند. بسیاری از افراد که قادرند تشنج خود را به خوبی کنترل کنند، می‌توانند این ورزش‌ها را انجام دهند. فقط سعی کنید پیش از انجام آنها حتما با پزشک مشورت کنید. همیشه کلاه محافظ روی سرتان بگذارید چراکه آسیب به سر باعث بدتر شدن تشنج‌تان خواهد شد.
5. می‌خواهید والیبالیست شوید؟
والیبال و تنیس برای سلامت استخوان و تناسب اندام شما بسیار مفیدند. علاوه بر این، خطر بروز آسیب مغزی در این نوع ورزش‌ها نسبت به ورزش‌های پر‌برخورد کمتر است. اگر سابقه آسیب مغزی به خاطر تشنج‌های شدید را داشته باشید، این مسئله برای شما اهمیت زیادی خواهد داشت. بروز آسیب‌های مغزی مکرر می‌تواند منجر به بروز مشکلات شدید یا طولانی شود.
6. آرامش را تجربه کنید با یوگا
کلاس‌های یوگا معمولا با حرکات فیزیکی و مراقبه و تمرینات ریلکسیشن همراه است. نکته جالب این است که یوگا فقط باعث افزایش مقاومت بدن و انعطاف‌پذیری آن نمی‌شود، بلکه استرس را هم کاهش می‌دهد که یکی از عوامل محرک شایع تشنج است. تحقیقات معدودی نشان داده‌اند که یوگا می‌تواند باعث بهبود کنترل تشنج در افرادی شود که دچار صرع هستند، با این حال تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته‌ها در این زمینه باید صورت بگیرد.
7. فیتنس و وزنه‌برداری مناسب شماست؟
تمرینات مقاومتی باید بخش دائمی حرکات فیتنس شما باشد. این تمرینات باعث افزایش حجم عضلات می‌شود که نه تنها به قوی‌تر شدن شما کمک می‌کند، بلکه وزن بدن‌تان را هم متعادل نگه می‌دارد. شما می‌توانید از وزنه‌های دستی، باندهای مقاومتی یا دستگاه‌های وزنه‌زنی استفاده کنید. هنگام بلند کردن وزنه‌های سنگین، سعی کنید حتما کسی در اطراف‌تان باشد تا در صورت بروز تشنج کمک‌تان کند.
8. تماس با پزشک
از پزشک‌تان بپرسید که چه حرکاتی برای‌تان مشکل‌ساز نخواهد بود. بسیاری از افرادی که دچار صرع می‌شوند، می‌توانند بیشتر ورزش‌ها را انجام دهند و از آنها لذت ببرند. اما تا حد امکان سعی کنید از انجام ورزش‌هایی که خطر زیادی دارند، اجتناب کنید. برای مثال نباید غواصی انجام دهید، اما شنا با دستگاه هواکش در آب بدون موج و آرام همراه با دوستی که آموزش غریق‌نجاتی دیده است مشکلی برای‌تان نخواهد داشت.
نکته هایی که شاید به کارتان آید
- مراقبت از قلب و ریه
- کلاه ایمنی امر ضروری
شرط اول؛ امنیت
«آماده کردن خود» یکی از بهترین راهها برای داشتن اعتماد به نفس نسبت به مدیریت و کنترل تشنج است. برای این کار:
- برای محل کار، خانه یا مدرسه برنامه‌ای داشته باشید و سعی کنید با جزئیات بدانید که در صورت وقوع صرع چه باید بکنید. یکی از صمیمی‌ترین همکاران یا دوستان‌تان را در جریان بگذارید.
- از سر خود در برابر آسیب ناشی از صرع محافظت کنید. هنگام دوچرخه سواری، کوهنوردی یا انجام فعالیت‌هایی که ریسک بالایی دارند حتما از کلاه ایمنی استفاده کنید.
- حواس‌تان به مکان‌هایی که آب دارد،باشد، چراکه ممکن است در صورت بروز صرع برای‌تان دردسر ایجاد کند. لازم نیست که کلا آن را نادیده بگیرید، بلکه اقدامات لازم را به شکل درست رعایت کنید.
همیشه سعی کنید داروهایی را که پزشک متخصص صرع‌تان تجویز کرده به‌طور مرتب و سر ساعت مشخص مصرف کنید. بدون مشورت او به هیچ عنوان دوز خاصی را بالا نبرید یا مصرف دارویی را قطع نکنید. به خاطر داشته باشید که شما نقش مهمی در مراقبت‌های ویژه از خودتان ایفا میکنید. اگر مصرف یک داروی خاص برای‌تان عوارض جانبی دردسرسازی به‌همراه دارد، حتما در این مورد با پزشک صحبت کنید. باید سعی کنید داروی متفاوتی مصرف کنید که کمتر برای‌تان دردسر ایجاد کند.
این رژیم را تجربه کنید
با پزشک حتما درباره رژیم غذایی خاص‌تان صحبت کنید. بررسی‌ها نشان می‌دهد رژیم غذایی با چربی بالا و کربوهیدرات پایین، که آن را رژیم غذایی کتوژنیک می‌نامند، در بچه‌هایی که بیماری‌شان با دارو بهتر نشده با موفقیت همراه بوده است. این رژیم اغلب برای افراد بزرگسال هم توصیه می‌شود. این رژیم خاص بسیار دقیق‌تر و بهتر از سایر برنامه‌های رژیمی با کربوهیدرات کم و چربی بالاست و باید تحت‌نظر پزشک دنبال شود و نیازمند آن است که کالری و مایعات موردنظرتان را با دقت فراوان مصرف کنید. در برخی تحقیقات مشخص شده که این رژیم می‌تواند مسبب بیماری کلیوی شود، بنابراین بهتر است با پزشک و متخصص تغذیه‌تان مشورت کنید تا بدانید کدام غذا برای شما بهتر است.
اختلال خواب را جدی بگیرید
کمبود خواب یکی از عوامل محرک صرع است. انجمن ملی خواب توصیه می‌کند که افراد بزرگسال ۲۶ تا ۶۴ساله بین ۷ تا ۹ساعت در شبانه‌روز بخوابند. برخی داروهای صرع می‌توانند منجر به خواب‌آلودگی شوند، بنابراین حتما از پزشک‌تان بپرسید که دقیقا به چه میزان باید بخوابید.
فاکتورهای تشنج‌زا را شناسایی کنید
انجام این کار به شما و پزشک‌تان کمک خواهد کرد تا بهتر بتوانید روند مراقبت از خود را کنترل و مدیریت کنید. چیزهایی که باید بنویسید می‌توانند چنین چیزهایی باشند؛ تاریخ و زمان تشنج، خلق‌وخو و روحیه شما، میزان خواب شب قبل و محل وقوع صرع (مثلا آیا در اتاقی با چراغ چشمک‌زن بودید که عامل محرک صرع است؟)
ورزش یا سرگرمی جدید را شروع کنید
ورزش باعث افزایش میزان هورمون‌هایی در بدن می‌شود که در ایجاد حس خوب شما دخیل‌اند و از طرفی منجر به کاهش استرس شده و شما را شاد نگه می‌دارند. اگر دچار صرع می‌شوید این مسئله اهمیت زیادی در پی خواهد داشت، چراکه از هر سه فردی که دچار صرع می‌شوند، یک نفرشان دچار افسردگی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش مرتب می‌تواند به ارتقای کنترل وضعیت صرع در برخی بیماران بینجامد. مثلا همیشه حین انجام ورزش سعی کنید مایعات زیادی بنوشید.
ورزش‌های طلایی را بشناسید
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید چه ورزش‌هایی می‌توانند تاثیر مثبتی روی بیماری‌تان داشته باشند. همان‌طور که می‌دانید صرع باعث افزایش فشار‌خون و وضعیت پیش‌دیابتی در شما می‌شود و ورزش می‌تواند در از بین رفتن و کاهش مشکلات سلامت‌تان بسیار تاثیرگذار باشد. ورزش، دشمن کم شدن حجم استخوان است، یکی از عارضه‌های جانبی برخی داروهای ضدتشنج و از طرفی تعداد دفعات وقوع تشنج را هم کاهش می‌دهد. برای ارتقای سطح سلامت‌تان پیشنهاد می‌کنیم ورزش‌های زیر را انجام دهید:
1. پیاده‌روی چه تاثیری بر صرع دارد؟
قدم زدن عملی ساده است و به هیچ نوع تجهیزات خاصی نیاز ندارد جز یک جفت کتانی خوب و محکم. از طرفی این ورزش می‌تواند اقدام مثبتی برای ارتقای سطح سلامت‌تان باشد. سعی کنید به‌طور مرتب و آهسته پیاده‌روی کنید تا بتوانید با این کار از قلب و ریه‌های‌تان مراقبت کرده و وزن‌تان را کنترل کنید. این نکته بسیار حائز‌اهمیت است چون افرادی که دچار صرع می‌شوند خطر بروز بیماری‌های قلبی-عروقی، آمفیزم و چاقی هم در آنها بسیار بالاست.
2. می‌توانید دوچرخه سواری کنید؟
دوچرخه سواری یکی از بهترین راهها برای افزایش میزان سلامت و تناسب‌اندام‌تان است. همیشه موقع دوچرخه‌سواری سعی کنید کلاه ایمنی روی سر بگذارید. اگر تشنج‌تان به‌طور کامل کنترل نشده، سعی کنید زیاد در مسیرهای پررفت‌وآمد تردد نکنید و بیشتر در مسیرهای خلوت و خیابان‌های فرعی و مسیرهای مخصوص دوچرخه، رکاب بزنید.
3. تشنج و شنا، در کنار هم؟
شنا کردن و انجام حرکات ایروبیک در آب از بهترین راهها برای تناسب‌اندام است. فقط سعی کنید مراقب خودتان باشید، چراکه بروز تشنج در آب می‌تواند خطرناک باشد. سعی کنید استخری انتخاب کنید که حتما نجات‌غریق در اطراف آن حضور داشته باشد و حتما از این مسئله مطمئن شوید که غریق‌نجات از وضعیت شما اطلاع داشته باشد. علاوه بر این بهتر است همیشه همراه با یکی از دوستان‌تان شنا کنید.
4. توپ شوت کنید
ورزش‌های پرفعالیت مانند بسکتبال، فوتبال و والیبال از بهترین ورزش‌ها برای قلب و ریه شما محسوب می‌شوند. بسیاری از افراد که قادرند تشنج خود را به خوبی کنترل کنند، می‌توانند این ورزش‌ها را انجام دهند. فقط سعی کنید پیش از انجام آنها حتما با پزشک مشورت کنید. همیشه کلاه محافظ روی سرتان بگذارید چراکه آسیب به سر باعث بدتر شدن تشنج‌تان خواهد شد.
5. می‌خواهید والیبالیست شوید؟
والیبال و تنیس برای سلامت استخوان و تناسب اندام شما بسیار مفیدند. علاوه بر این، خطر بروز آسیب مغزی در این نوع ورزش‌ها نسبت به ورزش‌های پر‌برخورد کمتر است. اگر سابقه آسیب مغزی به خاطر تشنج‌های شدید را داشته باشید، این مسئله برای شما اهمیت زیادی خواهد داشت. بروز آسیب‌های مغزی مکرر می‌تواند منجر به بروز مشکلات شدید یا طولانی شود.
6. آرامش را تجربه کنید با یوگا
کلاس‌های یوگا معمولا با حرکات فیزیکی و مراقبه و تمرینات ریلکسیشن همراه است. نکته جالب این است که یوگا فقط باعث افزایش مقاومت بدن و انعطاف‌پذیری آن نمی‌شود، بلکه استرس را هم کاهش می‌دهد که یکی از عوامل محرک شایع تشنج است. تحقیقات معدودی نشان داده‌اند که یوگا می‌تواند باعث بهبود کنترل تشنج در افرادی شود که دچار صرع هستند، با این حال تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته‌ها در این زمینه باید صورت بگیرد.
7. فیتنس و وزنه‌برداری مناسب شماست؟
تمرینات مقاومتی باید بخش دائمی حرکات فیتنس شما باشد. این تمرینات باعث افزایش حجم عضلات می‌شود که نه تنها به قوی‌تر شدن شما کمک می‌کند، بلکه وزن بدن‌تان را هم متعادل نگه می‌دارد. شما می‌توانید از وزنه‌های دستی، باندهای مقاومتی یا دستگاه‌های وزنه‌زنی استفاده کنید. هنگام بلند کردن وزنه‌های سنگین، سعی کنید حتما کسی در اطراف‌تان باشد تا در صورت بروز تشنج کمک‌تان کند.
8. تماس با پزشک
از پزشک‌تان بپرسید که چه حرکاتی برای‌تان مشکل‌ساز نخواهد بود. بسیاری از افرادی که دچار صرع می‌شوند، می‌توانند بیشتر ورزش‌ها را انجام دهند و از آنها لذت ببرند. اما تا حد امکان سعی کنید از انجام ورزش‌هایی که خطر زیادی دارند، اجتناب کنید. برای مثال نباید غواصی انجام دهید، اما شنا با دستگاه هواکش در آب بدون موج و آرام همراه با دوستی که آموزش غریق‌نجاتی دیده است مشکلی برای‌تان نخواهد داشت.
نکته هایی که شاید به کارتان آید
- مراقبت از قلب و ریه
- کلاه ایمنی امر ضروری