اعتیاد کودکان به گوشی از کجا شروع می‌شود؟
تغییرات عمیقی که در سبک زندگی‌ها ایجاد شده است، زمینه اعتیاد کودکان به گوشی را فراهم می‌کند. اگر والدین به این موضوع به اندازه کافی و به صورت جدی توجه نشان ندهند، با پدیده‌ای به نام کودک معتاد به گوشی و بازی‌های هوشمند روبه رو خواهند شد. پدیده‌ای که شاید در ظاهر چندان جدی به نظر نیاید، اما پیامدهای منفی بسیار زیادی دارد. همه کودکان در هر شرایطی به بازی‌های فیزیکی و یدی نیاز دارند. بازی‌هایی که منجر به تخلیه انرژی آنها شود و هیجان واقعی را در آنها ایجاد کند. باید بدانید که وابستگی زیاد کودکان به موبایل یک بحران جدی است که در نتیجه بی‌توجهی والدین به موضوع اوقات فراغت و نحوه نگهداری درست از کوه تکنولوژی امروزه بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما شده است و فرزندان ما نیز مشتاقانه از تکنولوژی استفاده می‌کنند. هر سال سن بچه‌ها برای اینکه صاحب اولین تلفن هوشمند خود بشوند پایین‌تر می‌آید و هم‌اکنون میانگین سن کودکان برای داشتن تلفن هوشمند ده سال است. با وجود اینکه تکنولوژی خوبی‌های بسیاری دارد، استفاده بیش از حد از آن می‌تواند مشکلات رفتاری و اختلالاتی در رشد کودکان ما ایجاد کند.
همچنین این مسئله می تواند مانعی در روابط ما انسان‌ها باشد. این روزها ارتباط از طریق تکنولوژی یه راه رایج برای تمام انسان‌ها است. درصورتی‌که استفاده بیش از حد از آن مهارت‌های ارتباطی مورد نیاز و هنر گفتگو را به کودکانمان نمی آموزد؛ بنابراین داشتن زمانی جدا از تکنولوژی در طول روز برای حفظ تعامل و سلامت روابط انسانی حیاتی است.ک به وجود می‌آید.
منظور از صفحه نمایش و اعتیاد کودک به تکنولوژی چیست؟
تماشای تلویزیون، استفاده از رایانه، بازی‌های ویدئویی و استفاده از رایانه‌های شخصی، گوشی موبایل و یا تبلت‌های هوشمند از انواع کار با صفحه نمایش هستند. صفحه نمایش‌ها، دستگاه‌های چند منظوره‌ای هستند که می‌توانند برای اهداف زیادی استفاده شوند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که به طور متوسط، کودکان در روز ۷ ساعت از زمان خود را صرف استفاده از صفحه نمایش می‌کنند و تقریبا ۵ ساعت را جلوی تلویزیون هستند. این مقدار فراتر از مقدارهای توصیه شده توسط آکادمی اطفال آمریکا (AAP) است.
ما انسان‌ها از صفحه نمایش برای چهار منظور اصلی استفاده می‌کنیم.
- مصرف غیرفعال: تماشای تلویزیون، مطالعه با صفحه نمایش و گوش دادن به موسیقی
- مصرف تعاملی: بازی‌های ویدئویی و اینترنت گردی
- ارتباطات: مکالمه‌ی تصویری و استفاده از رسانه‌های اجتماعی
- تولید محتوا: استفاده از دستگاه‌های موجود برای ایجاد هنر دیجیتال یا موسیقی
واضح است که بین این فعالیت‌ها تفاوت زیادی وجود دارد. اگرچه تکنولوژی جدید می‌تواند ارزشمند باشد اما لازم است فرزندان با کسب تجربیات از محیط اطراف و بدون استفاده از صفحه نمایش، رشد سالمی داشته باشند. کودکان با تعامل با دنیای پیرامون و داشتن فعالیت جسمی مانند دویدن، بالا رفتن، و بازی در زمین بازی و انجام کارهای خلاقانه مانند نقاشی یا لباس پوشیدن یاد می‌گیرند. استفاده منفعل از صفحه نمایش نباید جایگزین کتاب خواندن، بازی یا حل مسئله شود.
چگونه بفهمیم کودکمان به تکنولوژی اعتیاد دارد؟
علائم اعتیاد کودک به تکنولوژی را نمی‌توان به صورت واضح بیان کرد. اما برخی از نشانه‌ها وجود دارند که مشخص می‌کند فرزند شما به تکنولوژی اعتیاد دارد یا نه.
۱. عدم علاقه به فعالیت‌های دیگر
آیا کودک شما از لذت بردن یا جستجوی چیزهای دیگر غیر از تکنولوژی دست برداشته است؟ اگر فرزند شما به جای فعالیت‌های تفریحی دیگر به دنبال تماشای صفحه نمایش و بازی با گوشی است، باید مراقب اعتیاد به تکنولوژی بود.
۲. حواس‌پرتی توسط تکنولوژی
آیا به تازگی نمی‌توانید مانند قبل با کودکتان ارتباط برقرار کنید. اگر زمانی که کودک در حال استفاده از وسایت تکنولوژی است، نمی‌توانید نظر او را جلب کنید یا همیشه مشتاقانه منتظر است تا آنلاین شود، باید مراقب عواقب این حالت‌ها باشید.
۳. رفتارهای مشکل‌ساز هنگام عدم دسترسی به دستگاه‌های دیجیتال
ممکن است اعتیاد کودک به تکنولوژی با رفتارهای او هنگام عدم دسترسی به دستگاه‌های دیجیتال مشخص شود. این کودکان معمولا در چنین شرایطی عصبانی شده یا رفتار بدی از خود نشان می‌دهند.
۴. صحبت در مورد اطلاعات موجود در صفحات مجازی
اگر کودک شما زمانی که از دستگاه‌های دیجیتال استفاده نمی‌کند، مدام به آنها اشاره کرده یا درمورد چیزهایی که آنلاین دیده است، بحث می‌کند، باید این موضوع را یک زنگ خطر به شمار بیاورید.
عوارض اعتیاد کودک به تکنولوژی
یک نوزاد سالم با تمام آنچه برای یک زندگی شاد و پربار لازم دارد متولد می‌شود. آن مغز کوچک حاوی میلیاردها سلول عصبی است که مشتاق به کار و آماده هستند تا اتصالات عصبی لازم را برای هر کاری که کودک انجام خواهد داد ایجاد کنند. از آن گریه اول تا گرفتن مدرک دیپلم و تا آغاز یک زندگی دوست داشتنی و معاشرت با دیگران، همه نیازمند رشد مغز و آموزش است. اما هیچ کودکی به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
چند سال اول زندگی نوزاد مهم‌ترین زمان رشد مغز است و از هر زمان دیگری فعال‌تر است. مغز کودک در طی ماه‌های اول چنان فعال است که هر ثانیه ۱ میلیون اتصال عصبی جدید تشکیل می‌دهد. در حقیقت ۶۰ درصد از انرژی کودک صرف رشد مغز می‌شود! تا سال سوم زندگی، یک مغز سالم حدود یک هزار هزار میلیارد ارتباط برقرار خواهد کرد! اما این تکامل در شرایطی اتفاق می‌افتد که کودک مراقبت‌های مناسبی را دریافت کرده باشد. هر تجربه، هر لمس، مشاهده و حتی تجربه‌ی استرس در رشد و تکامل سلول‌های مغزی اثر می‌گذارد. وقتی کودکان به جای تعامل با دنیای خارج وقت زیادی را صرف خیره شدن به صفحه موبایل یا لپ تاپ می‌کنند، از جنبه‌های اصلی رشد مغز دور می‌شوند.
آسیب‌های اعتیاد کودکان به گوشی چیست؟
- افسردگی
- عدم تحرک
- خستگی مزمن
- مشکل عدم تمرکز
- بهره هوشی پایین
- اختلالات خواب و بر هم خوردن عادت های خواب کودکان
- تضعیف حافظه کوتاه
- اختلال عملکرد در کودک برای انجام کارهای فکری
- تاخیر در حرکات دست و حتی آسیب انگشت‌های دست
- ایجاد اختلال در روند رشد اجتماعی کودک و توانایی ارتباط با دیگران
- خشونت به دلیل برخی بازی‌های خشنی که در موبایل‌ها وجود دارد.
- عصبانیت به دلیل همزاد پنداری کودک با برخی شخصیت‌های بازی‌های خشن
- بلوغ زودرس به دلیل دسترسی به اینترنت و تماشای برنامه‌های خارج از رده سنی
کلام آخر
اگرچه در دنیای امروز گریزی از استفاده از ابزارهای هوشمند و اینترنت نیست، اما قرار نیست که انسان در خدمت این ابزارها باشد؛ به خدمت گرفتن این ابزارها برای رسیدن به رفاه بیشتر و زندگی راحت‌تر در عصر حاضر است. اگر به هر دلیل سواد استفاده از اینگونه از ابزارها را نداشته باشیم، نه تنها خودمان، بلکه فرزندانمان هم از این بی‌سوادی ما متضرر خواهند شد. دنیا مجازی و فضای مجازی جایی برای زندگی کردن و گذراندن تمام اوقات زندگی نیست. این واقعیتی است که هم خودمان و کودکمان باید آن را یاد بگیریم و باور داشته باشیم.