آیا برای انجام کارهای روزانه خود احساس کم توانی دارید؟ آیا همیشه احساس میکنید انرژی شما به پایان رسیده است؟ آیا احساس خستگی دائمی دارید؟ قطعاً می‌توان به این خستگی چیره شد، اما چگونه؟
کم خوابی یکی از دلایل اصلی احساس خستگی دائمی است. اما باید گفت که چیزهای دیگری هم هستند که به دلیل انجام دادن یا انجام ندادن آنها دچار خستگی دائمی ، اعم از خستگی روحی و جسمی می‌شوید. در این مقاله به بیان ۱۴ دلیلی از این دلایل می‌پردازیم. با رعایت این ۱۴ نکته قطعاً به خستگی دائمی خود چیره خواهید شد.
۱ – کنار گذاشتن ورزش
دلیلی که اغلب ما برای کنار گذاشتن ورزش می‌آوریم، خستگی و نداشتن انرژی کافی برای انجام آن است. اما حقیقت آن است که کنار گذاشتن ورزش به خستگی ما می‌افزاید. پژوهشگران دانشگاه جورجیا برای اثبات این فرضیه بر روی ۲۰ انسان بالغ، که به مشاغل اداری با تحرک کم اشتغال داشتند، آزمایشی را انجام دادند. این افراد که دچار خستگی مزمن بودند، در طی دوره آزمایش ۲۰ دقیقه ورزش به برنامه روزانه خود اضافه کردند.
پس از ۶ هفته ، پیشرفت بسیار چشمگیری در سلامتی این افراد مشاهده شده و از میزان خستگی آنها کاسته شده بود. ورزش منظم باعث افزایش توان بدنی شده، باعث بهبود عملکرد سیستم قلبی و عروقی شده و میزان اکسیژن و املاح رسیده به بافت‌های بدن را افزایش می‌دهد. پس دفعه بعد که احساس خستگی کردید، به جای چرت زدن به یک پیاده‌روی آرام بپردازید.
۲ – عدم نوشیدن آب به میزان لازم
به اعتقاد متخصصان تغذیه، کاهش تنها ۲ درصدی مایعات بدن، عوارض بسیار جدی‌ای بر روی توانایی بدن خواهد داشت. کاهش مایعات بدن، باعث کاهش حجم خون شده و در نتیجه باعث بالا رفتن غلظت خون می‌شود. افزایش غلظت خون، باعث کاهش چشمگیر سرعت گردش آن می‌شود و در نتیجه این مساله پمپاژ قلب را با مشکل مواجه می‌کند. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهند تا سرعت رسیدن اکسیژن و املاح به بافت‌ها و عضلات بدن کاهش یابد.
۳ – عدم تغذیه کافی از آهن
آیا به میزان کافی از خوراکی‌های آهن دار استفاده میکنید؟ کمبود میزان آهن در بدن باعث بی‌حالی، ضعف و بدخلقی می‌شود. به این‌ها کاهش تمرکز را هم اضافه کنید. برای کاهش خطر ابتلا به کم خونی، باید مصرف آهن را افزایش دهید. گوشت قرمز، حبوبات، تخم مرغ، بادام زمینی، سبزیجات و تنقلات از جمله منابع اصلی آهن خوراکی هستند. برای جذب بهتر آهن، بهتر است در کنار این‌ها، از خوراکی‌هایی که دارای ویتامین سی هستند استفاده کنید. همه ما عوارض ناشی از فقر آهن را می‌دانیم. بهتر است با مشاهده هریک از علائم کمبود آهن، پیش از هرکاری به پزشک مراجعه کنید.
۴ – وسواس داشتن
در روانپزشکی و در اینجا منظور از «وسواسی»، فردی است که بر روی کارها بیشتر از نیاز آن کار انرژی صرف کرده و دقت به خرج می‌دهد. این افراد برای کارهای خود اهداف غیرواقعی و غیرقابل دستیابی منظور می‌کنند. در نتیجه هیچ‌گاه به رضایتمندی نمی‌رسند. در چنین شرایطی، باید برای کارهای خود محدوده زمانی تعیین کنید و بیشتر از این زمان بر روی آن وقت نگذارید. بعد از مدتی متوجه خواهید شد که با وجود صرف زمان کمتر، نتیجه کارتان با قبل تفاوت چندانی نکرده‌است.
۵ – بدبین بودن
وقتی ترس از شکست دارید، دائماً با آن درگیر خواهید بود. وقتی نگران اخراج شدن خود هستید، هربار که رئیس تان شما را صدا می‌زند، احساس میکنید که وقتش رسیده‌است. یا از موتوسیکلت سواری می‌ترسید و هربار که مجبور به موتوسواری می‌شوید، منتظرید که زمین بخورید. در واقع در هر شرایطی شما منتظر بدترین پیش‌آمد ممکن هستید.
این نگرانی همیشگی شما را فلج کرده و به سوی یک خستگی دائمی هدایت می‌کند. وقتی احساس میکنید در موقعیت خطرناکی هستید، نفس عمیقی بکشید، سپس از خودتان بپرسید که اگر بدترین اتفاق ممکن بیافتد، چه می‌شود! هوای تازه، مدیتیشن، ورزش و یا تنها درمیان گذاشتن نگرانی‌های خود با یک دوست، به شما کمک می‌کند که به این نگرانی‌ها فائق آیید و به مسائل پیرامون خود واقع بینانه نگاه کنید.
۶ – حذف کردن وعده صبحانه
غذایی که می‌خورید، حکم سوختی است که بدن شما مصرف می‌کند. وقتی خواب هستید، بدن شما از وعده شام تغذیه می‌کند. بعد از برخواستن از خواب، نیازمند سوخت‌گیری مجدد هستید، پس نیازمند صبحانه هستید. اما احتمالاً از روی تنبلی، صبحانه را حذف میکنید. نتیجه این کار، نداشتن توان کافی برای کار است.
یک وعده صبحانه کامل باید شامل حبوبات گوشت و چربی سالم باشد. شیر کم چرب، روغن بادام، کره بادام زمینی و پودر پروتئین با نان نمونه یک صبحانه کامل است. تخم مرغ به همراه نان و گوشت نیز صبحانه بسیار مقوی‌ای است.
۷ – خوردن «هله هوله»
خوراکی‌های مختلفی که مملو از شیرینی‌جات و کربوهیدرات‌های اضافی هستند، شاخص قند بالایی دارند و به راحتی میزان قند خون را به طور چشمگیری افزایش می‌دهند. افزایش ناگهانی قندخون، باعث ایجاد رخوت در اندام و در نتیجه احساس خستگی می‌شود. بهتر است تغذیه خود را از میان خوراکی‌های کم چرب با قند پایین انتخاب کنید.
۸ – نا توانی در «نه» گفتن
افرادی که به دنبال جلب رضایت همه اطرافیان خود هستند، اغلب در زندگی شخصی خود کمتر شاد بوده و انرژی کم‌تری دارند. غم‌انگیزتر اینجاست که این افراد به طور ناگهانی دچار بی‌انگیزگی شده و از دست همه اطرافیان خود خشمگین می‌شوند. بنابریان اگر فرزندتان از شما درخواست کرد که برای کل اعضای تیم فوتبالشان چیپس سرخ کنید، برای گفتن «بله» عجله نکنید.
اگر از اینگونه افراد هستید، باید با پاسخ «نه» اخت بگیرید. برای این کار نیز باید تمرین کنید. مثلاً هنگامی که رانندگی میکنید و تنها هستید، با خود نه گفتن را تمرین کنید تا در شرایط واقعی، راحت‌تر این کلمه را بگویید.
۹ – شلختگی در محیط کار
میزکار شلوغ و بهم ریخته به لحاظ روانی باعث خستگی، کاهش تمرکز و کاهش توانایی پردازش اطلاعات در مغز می‌شود.در پایان ساعت کار از منظم بودن محیط کار و همچنین زدودن اشیای اضافی مطمئن شوید. این انتظام به شما کمک می‌کند تا صبح روز بعد انرژی بیشتری برای شروع کار داشته باشید.
۱۰ – کار، بدون تعطیلات
اگر زمانی که نیاز به استراحت و آرامش دارید، به کار بپردازید، به طور کامل خستگی بر شما چیره خواهد شد. فاصله گرفتن از کار و در پی آن استراحت کردن، باعث بازیابی توانایی ذهن و بدن شما شده و بعد از این استراحت با توان کامل می‌توانید به کار بازگردید. اگر تعطیلات و استراحت منظم در برنامه کاری خود داشته باشید، قطعاً فردی خلاق‌تر، سازنده‌تر و موفق‌تر در محیط کار خواهید بود.
۱۱ – نوشیدن مشروبات الکلی قبل از خواب
برخی قبل از خواب به نوشیدن مشروبات الکلی می‌پردازند، با این باور که این کار باعث رفع خستگی و بازیابی انرژی در آنها می‌شود. شاید بسیاری هم به این باور اعتقاد داشته‌باشند، اما باید گفت که اینگونه نبوده و این عادت عواقب ناخوشایندی در پی دارد. الکل به دلیل خاصیت تسکین دهنده‌ای که دارد،در ابتدا سیستم عصبی مرکزی را آرام می‌کند. اما ناگهان بر روی متابولیسم بدن تاثیر گذاشته و میزان آدرنالین خون را افزایش می‌دهد. افزایش آدرنالین خون باعث اختلال در خواب شده و همین مساله باعث می‌شود فرد در نیمه‌های شب خواب زده شود.
۱۲ – چک کرد ایمیل قبل از خواب
صفحه روشن تلفن همراه و یا مانیتور و نور ساطع شده از آن به چشم، باعث اختلال در فرآیند و ریتم شب و روز بدن شده، و باعث توقف تولید ملاتونین در بدن می‌شود. ملاتونین هورمونی است که به تنظیم چرخه خواب و بیداری بدن کمک می‌کند. نور ساطع شده از گوشی‌های همراه و مانیتور رایانه درجات مختلفی دارد، اما توصیه می‌شود تا ۲ ساعت قبل از رفتن به خواب، از این وسایل استفاده نکنید. چک کردن گوشی، لحظاتی قبل از به خواب رفتن، باعث اختلال در ساعت خواب شما می‌شود.
۱۳ – مصرف زیاد قهوه در طول روز
شرروع روز با یک فنجان قهوه و یا چای پیشنهاد خوبی است. اما به یاد داشته باشید که میانگین مصرف قهوه در طول روز نباید از ۳ فنجان تجاوز کند. اگر مصرف قهوه از این مقدار افزایش یابد، ممکن است باعث تحریک و ایجاد نقص در چرخه خواب و بیداری شود. کافئین باعث توقف تولید آدنوزین می‌شود. آدنوزین یک محصول فرعی فعالیت سلولی است که باعث ایجاد احساس نیاز به خواب و خواب آلودگی می‌شود. طبق مطالعات اخیر، مصرف قهوه کمتر از ۶ ساعت قبل از خواب، باعث ایجاد مشکل در فرآیند خواب می‌شود.
۱۴ – شب زنده داری آخر هفته
اگر پنجشنبهها تا دیروقت بیدار بمانید، جمعه شب چگونه می‌توانید سر وقت به خواب بروید؟ قطعاً صبح شنبه نیز با کمبود خواب از خواب برخواهید خواست. بنابراین سعی کنید پنجشنبهها خیلی هم خواب خود را به تاخیر نیاندازید. اگر صبح شنبه احساس خستگی کردید، کافی است با یک چرت ۲۰ دقیقه‌ای، اندکی این مشکل را برطرف کنید.