هر روز گزینههای جدیدی به جای شیر مادر پیدا میشود، ولی باید بدانید که این مایع حیاتبخش هیچ جایگزین شایستهای ندارد!
ما نمیتوانیم دربارهٔ فواید و نکاتِ سلامتیِ شیر مادر حق مطلب را بجا بیاوریم. اگر شما و کودکتان هر دو سالم هستید، میتوانید حداقل هفتههای اول به او شیر بدهید تا مواد ایمنی طبیعی بدنتان وارد بدن نوزاد شود و یا از هر دو نوع شیر بهره ببرید. بسیاری از خانمها هم شیر خودشان را میدهند و هم از شیر خشک استفاده مینمایند. دادن شیر خشک با شیشه نیز راه سالم و مناسبی است، چه از همان روز اول شروع کنید، چه مدتی بعد از شیر دهی با شیر خودتان آن را آغاز نمایید. اگر نمیدانید کدام را انتخاب کنید و در این باره نگران هستید سعی کنید واقعیتهای پزشکی را از مسائل سیاسی و فرهنگی جدا کنید. یادتان باشد مهمترین کاری که میتوانید برای فرزند خود انجام دهید، انتقال عشقتان و فراهم نمودن تغذیهٔ مناسبِ اوست.
در دنیای واقعی دلایل زیادی برای انتخاب شیر خشک وجود دارد. شامل: نوزاد قادر به مکیدن نیست (رایج در بچههای زودرس)، جدایی طولانی مادر از فرزند، درد شیر دهی، نگرانی از اینکه شیر به اندازه کافی ندارید، نیازِ بازگشت به کار، ابتلاء به بیماری و نیاز به دارویی که نباید به کودک شیرخوار منتقل شود و در آخر تمایل به مشارکت دادن سایر اعضای خانواده در امر شیر دهی.
توصیه مشاور: بهترین شیربرای کودک،شیر مادر است. پس تمام تلاشتان را نمایید که شیر خودتان را به وی بدهید. در صورتی که شیر شما کم است می توانید با رژیم غذایی مناسب و با افزایش دفعات شیر دهی مخصوصا در شب شیر خود راافزایش دهید. اگر کودکتان همزمان از شیر شما و شیشه تغذیه می شود پس از مدتی دچار سر در گمی میشود چون نحوه مک زدن سرپستانک با سینه مادر متفاوت است و طبیعتا پس از مدتی شیشه را انتخاب می کند چون مکیدن ان راحت تر میباشد. اگر شاغل هستید میتوانید شیر خود را در دوران مرخصی زایمان هر روز بدوشید و در فریزر نگهداری نمایید و بعدا با قاشق یا سرنگ به کودکتان داده شود. اما در برخی از شرایط مثل بیماری مادر که دارای شیر آلوده می باشد و ... این امر مقدور نیست و با توجه به نظر پزشک می توانید اقدام به استفاده از شیر خشک نمایید.
شیر خشکی که به کودکم میدهم باید از چه مشخصههایی برخوردار باشد؟
شیر خشکهای امروزی به لحاظ مواد غذایی طوری طراحی شدهاند که تا حد امکان شبیه شیر مادر باشند. با اینکه شیر خشک مواد مقاوم در برابر بیماریهای عفونی شیر مادر را ندارد، اما بسیار مغذی است. بیشتر شیر خشکها بر پایهٔ شیر گاو یا سویا هستند. هر شیر خشکی که انتخاب کنید باید حاوی آهن باشد، تا از کم خونی جلوگیری کند. برای انتخاب شیر خشک مناسب با پزشک خود مشورت نمائید.
چرا نمیتوانم به کودکم شیر گاو بدهم؟
تحت هیچ شرایطی نباید به او شیر گاو بدهید. شیر گاو تا یک سالگی توصیه نمیشود زیرا دارای عناصر مغذی مورد نیاز نوزاد در حال رشد نیست و میتواند منجر به سوء هاضمه گردد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این شیر به هفته یازدهم از تقویم نوزاد مراجعه کنید.
شیرخشکهای مکمل چه نوع شیری هستند و چه زمانی باید کودکم را با آنها تغذیه کنم؟
شیر خشکهای مکمل مخصوص نوزادان ۴ تا ۱۲ ماههای هستند که از غذاهای نیمه جامد (غذاهای نشاستهای کودک، پوره میوه و سبزیجات) هم استفاده میکنند. شیر خشکهای مکمل دارای کلسیم، آهن، پروتئین و کالری بیشتری نسبت به شیر خشک معمولی هستند و اغلب کمی هم ارزانترند. اکثر پزشکان به والدین توصیه میکنند که حدود ۶ ماهگی به جای پر کردن شکم نوزادان با شیر خشک، غذاهای جامد به آنها بدهند. اما این مسأله بستگی به کودک دارد. نوزادانی که دارای حساسیت غذایی هستند (نوزادانی که حساسیت زیادی به غذاهای مختلف دارند) و نوزادانی که سابقهٔ رشد کمی دارند، میتوانند از شیر خشک مکمل استفاده کنند. با پزشک خود مشورت نمایید تا ببینید چه چیزی برای او بهتر است.
میخواهم شیر خشک را مکمل شیر خود کنم؛ به چه صورت و با چه روشی این کار را انجام دهم؟
مشاوران شیر دهی توصیه میکنند که شیر خشک را بعد از ۳ تا ۴ ماهگی شروع کنید. تا این زمان شیر خودتان مورد قبول واقع شده اما کودکتان آنقدر بزرگ نشده که بخواهد در مقابل پستانک جدید مقاومت کند (نوع مکیدن سینه و شیشه شیر متفاوت است). بهتر است شیشه شیر را به فرد دیگری بدهید تا به او شیر بدهد، زیرا بوی شما و شیرتان به بینی او خورده و ممکن است از خوردن هر چیزی غیر از شیر مادر خودداری کند. اگر میخواهید گاهگاهی از شیر خشک استفاده کنید، در هر شبانه روز یک بار به او از این شیر بدهید تا از کم شدن شیر خود جلوگیری کنید. اگر خیلی زود باید به سر کار باز گردید و قصد دارید تا زمانی که در خانه نیستید به پرستارتان بگویید به او شیر خشک بدهد و هنگامی که به خانه بازگشتید، شیر خودتان را به او بدهید، به تدریج در هر ۳ تا ۴ روز یک وعده شیر خشک را جایگزین یک وعده شیر خودتان نمایید.