بیماری لوپوس - در اين بيماری، زنان حدود 9 برابر بيشتر از مردان مبتلا می شوند. معمولا افراد 15 تا 45 سال به اين بيماری مبتلا می شوند، ولی احتمال ابتلای کودکان و افراد مسن نيز وجود دارد. علائم اين بيماری از انواع خفيف تا شديد متفاوت است. بعضی از بيماران فقط دچار علائم خفيف بيماری می شوند. نشانه های اين بيماری در افراد مختلف، ممکن است کاملا متفاوت باشد. از مشخصات ويژه بيماری لوپوس، دوره ای بودن آن است که شامل دوره های عود بيماری (تشديد علائم) و دوره های خاموشی (کاهش علائم) می باشد.
نشانه های بيماری لوپوس:
نشانه های بيماری در افراد مبتلا به لوپوس متفاوت است، به طوری در که بعضی از افراد فقط يک سيستم بدن مثلا پوست يا مفصل درگير می شود و در بعضی از بيماران نشانه های بيماری ممکن است در قسمت های ديگر بدن هم ظاهر شود.
نشانه های شايع لوپوس عبارتند از:
1- درد و تورم مفاصل: معمولا مفاصل کوچک دست و گاهی بقيه مفاصل، دچار التهاب به صورت درد و تورم و احساس خشکی در صبح می شوند. التهاب مفصل می تواند به صورت متناوب باشد يعنی بيايد وبرود. وجود علائم التهاب در مفصل نشانه فعال بودن و يا عود بيماری است. معمولا علائم مفصلی با کنترل بيماری به طور کامل برطرف می شود و آسيب مفصلی بر جای نمی گذارد. درصد کمی از بيماران (کم تر از 10 درصد) ممکن است علائم مفصلی به مدت طولانی تر بماند، که در اين بيماران معمولا همزمانی روماتيسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) و لوپوس مطرح می شود. همچنين اگر بيمار لوپوسی دچار درد مفصلی مکانيکی (درد موقع فعاليت) در يک مفصل به خصوص مفصل ران شد، بايد حتما عارضه استخوانی بيماری لوپوس (يعنی نکروز استخوان) مورد بررسی قرار گيرد. به همين دليل به بيماران لوپوسی توصيه می شود در صورت وجود هرگونه علامت مفصلی حتما با پزشک روماتولوژيست خود مشاوره نماید.
2- تظاهرات پوستی (راش): يکی ازعلائم مشخصه لوپوس، تظاهرات پوستی (راش) است، بخصوص که بر روی گونه ها و بينی ظاهر می شود و آن را به پروانه تشبيه می کنند. اين راش ها ممکن است در مناطق ديگر پوست مانند صورت، گوش، شانه، بازو، دست و هر قسمتی از پوست که در معرض نور آفتاب قرار بگيرد هم ظاهر شود. بسياری از بيماران لوپوسی به نور آفتاب حساس هستند و به همين دليل غالبا راش های پوستی بعد از اينکه بيمار در معرض نور آفتاب قرار گرفت ظاهر شده و يا اينکه شدت می يابند. راش های پوستی معمولا نشان دهنده فعاليت بيماری و يا عود می باشند. بيماران لوپوسی در صورت بروز هرگونه راش پوستی بايد به روماتولوژيست خود مراجعه نمايند.
3- زخم دهان: تعدادی از بيماران لوپوسی در زمان فعاليت بيماری، دچار زخمهای دهانی به خصوص در سقف دهان می شوند. اين ضايعات ممکن است بدون درد باشد به طوری که فقط پزشک در معاينه آن را پيدا کند.
4- حساسيت به نور: بسياری از بيماران لوپوسی به نور آفتاب حساس هستند، به طوری که با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب دچار راش قرمز رنگ در مناطق در معرض می شوند و اين راش ها چندين ساعت تا چند روز باقی می مانند. همچنين نور خورشيد می تواند ضايعات پوستی را تشديد نمايد. توصیه می شود بیماران مبتلا به لوپوس درمعرض نورخورشید قرار نگیرند و زمانی که شدت نور آفتاب زیاد است، از منزل خارج نشوند.
5- ريزش مو: بيماران لوپوسی معمولا در زمان فعاليت بيماری دچار ريزش مو می شوند. اين نوع ريزش مو به صورت منتشر است و با کنترل بيماری برطرف می شود. اما تعدادی از بيماران مبتلا به ضايعات پوستی مزمن به نام ديسکوئيد در پوست سر می شوند، که با توجه به اينکه اين ضايعات ضمائم پوست را از بين می برند، ريزش موی موضعی ناشی از اين ضايعات قابل برگشت نمی باشد.
6- خستگی: خستگی از علائم شایع بيماری لوپوس می باشد و در اکثر بیماران دیده می شود. از آنجا که خستگی در اثرعوامل دیگر نیز ایجاد می شود،توصيه می شود در صورت احساس خستگی بيش از حد، حتما با پزشک روماتولوژيست خود مشاوره نمایند.
7- تب: تب می تواند از علائم عود بيماری باشد. وجود هرگونه تب غير قابل توجیه در بيمار لوپوسی نياز به بررسی از نظر عود بيماری دارد. همچنين تب ممکن است ناشی از وجود عفونت در بيمار باشد، که خود عفونت نيز می تواند باعث عود بيماری گردد. بنابراين توصيه می شود در صورت بروز تب به پزشک روماتولوژيست خود مراجعه نمائيد.
8- درد قفسه سينه: التهاب پرده های اطراف ريه و قلب می تواند منجر به درد قفسه سينه شود، که معمولا اين درد با تنفس و سرفه تشديد می شود. درد قفسه سينه ممکن است در اثر عوامل ديگر مانند آمبولی ريه ( گير کردن لخته خون در عروق ريه)، عفونت ريه، و يا حوادث قلبی باشد. بنابراين توصيه می شود درصورت بروز هرگونه درد قفسه سينه با پزشک روماتولوژيست خود مشورت کنيد.
9- درد و ضعف عضله: بيماری لوپوس در زمان فعاليت، معمولا ضعف خفيف عضله و مختصر افزايش آنزيمهای عضله ايجاد می نمايد، که با کنترل بيماری برطرف می شود. ضعف عضله به صورت اختلال در بلند شدن از زمین یا بالا رفتن از پله خود را نشان می دهد. توصیه می شود در صورت وجود ضعف عضله، حتماً به پزشک روماتولوژیست خود مراجعه نمایید.
10- ورم ساق پا و يا دور چشم: تعدادی از بيماران لوپوسی در سير بيماری دچار درگيری کليه می شوند. درگيری کليه معمولا بدون علامت می باشد، و پزشک در طی بررسی روتين با انجام آزمايش ادرار متوجه آن می شود. اما در مواردی که درگيری کليه شديد تر باشد ممکن است بيمار دچار علائمی مانند ورم ساق پا و گاهی ورم زیر چشم شود. همچنين افزايش فشار خون نيز يکی از علائم درگيری کليه می باشد.
11- سردرد: درگيری مغز در بيمار لوپوسی می تواند منجر به بروز سردرد شود. سردرد ناشی از لوپوس معمولاً شدید می باشد و با سردردهای قبلی بیمار متفاوت است و به مسکن جواب نمی دهد. سردرد می تواند به علت میگرن، افسردگی و اضطراب نیز باشد است. توصیه می شود در صورتی که سردرد جدید یا شدید ایجاد شد، هر چه سریعتر به متخصص روماتولوژی خود مراجعه نمائید، تا بررسی های لازم به عمل آید.
12- تشنج-علائم روانی: تشنج ممکن است از علائم فعاليت بيماری لوپوس باشد. همچنين تشنج می تواند در اثر ضايعات قديمی مغزی نيز ايجاد شود. بنابراين توصيه می شود در صورت بروز تشنج حتما به اورژانس بيمارستانی که روماتولوژيست دارد مراجعه نمائيد. یکی دیگر از تظاهرات بیماری لوپوس علائم روانی می باشد.در صورت ایجاد علائم روانی به متخصص روماتولوژیست خود مراجعه نمائید تا بررسی های لازم به عمل آید.